Approfondimento delle letture della liturgia
Profundización de las lecturas de la liturgia
Poglobitev Božje besede
Produbljivanje liturgijskih čitanja
Pogłębienie czytań liturgicznych
![[SEMI] IMMACOLATA CONCEZIONE DELLA BEATA VERGINE MARIA (Anno C) 2](https://www.edizionilipa.com/wp-content/uploads/2024/11/263-001-2023-Seminario-Vescovile-di-Caltagirone-Italia-Madonna-della-Scala-2-400x400.jpg "[SEMI] IMMACOLATA CONCEZIONE DELLA BEATA VERGINE MARIA (Anno C) 2")
L’atteggiamento di Dio verso gli uomini è quello di Padre benedicente. Accogliendo la sua benedizione, noi esprimiamo il nostro vero rapporto verso Dio Padre.
Lui ci benedice nel cielo, dove di fatto siamo tutti trasportati con il Battesimo: “Con lui ci ha anche risuscitato e ci ha fatto sedere nei cieli, in Cristo Gesù” (Ef 2,6).
Non ci deve fuorviare la fissazione che ci porta a considerare il cielo come una categoria spaziale.
No, in questo senso il cielo indica un nuovo stato, un nuovo modo di esistenza, grazie alla partecipazione alla figliolanza divina in Cristo Gesù.
Infatti, Dio ci benedice rendendoci partecipi in Cristo alla vita dello Spirito.
“Con ogni benedizione spirituale”: spirituale è tutto ciò che nello Spirito Santo ci unisce a Cristo, ci nutre della sua vita e ci riempie del contenuto della sua vita.
Il contenuto della vita di Cristo è l’agape, l’amore gratuito.
Poi Paolo mette a fuoco una cosa di straordinaria importanza: “In lui ci ha scelti prima della fondazione del mondo” (Ef 1,4).
La parola “scelti”, nella traduzione greca della LXX, è la stessa che viene utilizzata nella scelta di Israele per la sua alleanza.
Questo vuol dire che la relazione d’amore della persona di Dio Padre è prima di qualsiasi altra cosa che potrebbe fare da fondamento alla nostra esistenza.
Il fondamento dell’uomo non è nella creazione di questo mondo, ma nella relazionalità, cioè nella vita stessa di Dio, che è l’amore. Per noi esiste un fondamento che è prima della fondazione del mondo.
L’amore è la relazione che fa emergere l’esistenza delle persone amate. Il Padre è la fonte d’amore, e il fondamento degli amati è proprio la relazione che costituisce l’agape. L’amore di Dio Padre fa esistere l’uomo in una relazione assolutamente personale – anzi, filiale, dal momento che ci ha scelti in Cristo Gesù, suo Figlio.
Proprio in Cristo, che già esisteva e si rivolgeva al Padre (cf Gv 1,1), i credenti erano scelti, chiamati, amati e perciò innestati nella vita filiale.
L’uomo, come battezzato – cioè vivente la zoē, la vita della figliolanza divina –, non è fondato in questa creazione. Infatti, non è sottomesso alle condizioni di esistenza di questo mondo. Anche se sembra che il nostro corpo sia sottomesso alle leggi di questa terra, ciò non è affatto vero, perché noi viviamo in questo corpo già da risorti, siamo liberi nell’amore di fare anche del dolore e della morte il dono d’amore di Dio Padre e del suo Figlio Gesù Cristo.
A noi battezzati nessuno toglie la vita, perché siamo noi ad offrirla in quella stessa vita con la quale viviamo la nostra natura umana, cioè la vita della psychē e del bios (cf Gv 10,18).
Siamo stati liberamente scelti e liberamente siamo chiamati al passaggio che ci porta alla nascita definitiva.
Questo è un aspetto difficilmente comprensibile dentro ad una mentalità individuocentrica, razionalista, scientifica, che ha difficoltà a cogliere la libertà non come un concetto astratto, ma nella sua forma aggettiva, cioè l’essere liberi. Molti grandi profeti dello Spirito hanno detto che solo nell’amore, cioè nell’agape, siamo liberi, e dunque si conosce la libertà per esperienza.
Noi non moriamo perché uccisi, per le malattie o per la vecchiaia, ma perché si è compiuto in questo corpo il cammino dell’amore.
Siamo stati scelti “per essere santi e immacolati di fronte a lui” (Ef 1,4). “Santi e immacolati” nella Scrittura si rifà quasi sempre al culto e al fatto che Dio è santo. Nel Levitico, nei Numeri e nel Deuteronomio abbiamo una serie di affermazioni di questo genere.
“Santi e immacolati” perché Lui è santo.
Il culto percorre la distanza verso Dio, perciò richiede un enorme sforzo per mantenersi incontaminati. Altrimenti ci sono precise prescrizioni di riti di purificazione per poter di nuovo presentarsi santi e incontaminati.
Invece, nella Lettera agli Efesini è espressa una grande novità: “E voi, mariti, amate le vostre mogli, come anche Cristo ha amato la Chiesa e ha dato se stesso per lei, per renderla santa, purificandola con il lavacro dell’acqua mediante la parola, e per presentare a se stesso la Chiesa tutta gloriosa, senza macchia né ruga o alcunché di simile, ma santa e immacolata” (Ef 5,25-27). Non è dunque l’uomo che da solo si fa santo e immacolato, ma viene reso tale da Cristo.
Nella lettura di oggi, inoltre, viene detto di essere scelti in vista di essere “santi e immacolati di fronte a lui nell’agape” (Ef 1,4). È aggiunta pertanto una parola che rende assolutamente nuovo il contenuto dell’intera affermazione, cioè “nell’agape”, nell’amore, immersi nella vita zoē, che è costituita come agape.
Noi siamo nella visione d’amore di “Dio Padre del nostro Signore Gesù Cristo” (Ef 1,3).
La nostra esistenza è fondata nella sua vita d’agape e, vivendo in questo mondo, partecipiamo alla trasfigurazione di questa terra e di questa storia nella manifestazione del disegno d’amore della sua volontà.
E qui tocchiamo un altro punto delicato: la volontà di Dio, che negli ultimi secoli è diventata una realtà molto temuta, da cui scappare.
Invece, la volontà di Dio opera in una visione benevola, favorevole, d’amore verso l’uomo. Per comprendere la volontà di Dio, bisogna partire da Dio che è Padre e che è amore, dal Figlio che è la vera espressione di tale vita come agape, come comunione d’amore. Se non partiamo da questa visione, non riusciamo a cogliere praticamente niente del resto, perché ragioniamo su un orizzonte sbagliato, falso, che non riguarda Dio Padre. E anche possiamo costruire sistemi filosofici, scientifici o romantici e sentimentali su Dio, che comunque non c’entrano niente con il Padre del nostro Signore Gesù Cristo, che è anche il Padre nostro.
Paolo ci dischiude come l’orizzonte non è la creazione, ma l’amore trinitario nel quale si fonda la reale esistenza dei battezzati.
E su questo orizzonte si coglie la volontà che si muove dentro il disegno di amore, che è l’agape, come verità della vita.
La volontà di Dio come una realtà benevola, una relazione d’amore verso l’uomo.
All’interno di questo orizzonte, la conseguenza di Gen 3 appare come un ostacolo per cogliere il vero senso della volontà di Dio.
L’evento di Gen 3 comporta esattamente la grave distorsione del fatto che l’uomo proietta su Dio cose che di per sé non gli appartengono.
Un grande padre della Chiesa, Nicola Cabasilas, nelle sue omelie sulla Madre di Dio descrive l’opera di Dio Padre su Maria di Nazareth. Egli ha innalzato in lei una diga perché non entrasse in lei l’effetto di Gen 3, in modo da potersi esporre totalmente e liberamente alla volontà del Padre.
Maria ha potuto accogliere nella sua volontà il contenuto della volontà del Padre. Maria apre la propria volontà alla vita che è Dio. E il contenuto di questa vita è l’agape. Il Figlio di Dio, assumendo da lei l’umanità, diventa come agape il vero contenuto dell’umanità.
Maria non ha capito tutto ciò che il messaggero celeste le diceva, ma la fiducia in Dio, che non può volere se non ciò che Lui è, cioè l’agape, ha fatto sì che pronunciasse quel “si faccia di me secondo la tua parola” (Lc 1,38).
La parola esprime la gioia d’amore della benevolenza, dell’apertura con i doni inimmaginabili di Dio verso noi uomini.
E così è accaduto con Maria di Nazareth.
Allora lei è diventata la porta attraverso la quale la vita divina è entrata nell’umanità.
Ma c’è ancora un punto che è fondante di tutto ciò che stiamo dicendo: lo Spirito Santo, senza il quale niente di tutto ciò avviene. Senza di Lui, niente di questo si può conoscere per esperienza. Tutto rimane lontano, astratto, come se non ci riguardasse.
SEMI è la rubrica del Centro Aletti disponibile ogni mercoledì.
Ogni settimana, oltre all’omelia della domenica in formato audio, sarà disponibile sul sito LIPA un approfondimento delle letture della liturgia eucaristica domenicale o festiva.
La actitud de Dios hacia los hombres es la de un Padre que bendice. Aceptando su bendición, expresamos nuestra verdadera relación con Dios Padre.
Él nos bendice en el cielo, adonde, de hecho, todos somos transportados por el Bautismo: «Con Él también nos resucitó y nos sentó en los cielos, en Cristo Jesús» (Ef 2,6).
No debemos dejarnos engañar por la fijación que nos lleva a considerar el cielo como una categoría espacial.
No, en este sentido el cielo indica un nuevo estado, un nuevo modo de existencia, mediante la participación en la filiación divina en Cristo Jesús.
En efecto, Dios nos bendice haciéndonos partícipes de Cristo en la vida del Espíritu.
«Con toda bendición espiritual”: espiritual es todo lo que en el Espíritu Santo nos une a Cristo, nos alimenta con su vida y nos llena del contenido de su vida.
El contenido de la vida de Cristo es el ágape, el amor gratuito.
A continuación, Pablo se centra en algo de extraordinaria importancia: «En él nos eligió antes de la fundación del mundo» (Ef 1,4).
La palabra «elegidos», en la traducción griega de los LXX, es la misma que se utiliza en la elección de Israel para su alianza.
Esto significa que la relación de amor de la persona de Dios Padre es anterior a cualquier otra cosa que pueda servir de fundamento a nuestra existencia.
El fundamento del hombre no está en la creación de este mundo, sino en la relación, es decir, en la vida misma de Dios, que es amor. Para nosotros, hay un fundamento que es anterior a la fundación del mundo.
El amor es la relación que hace nacer la existencia del amado. El Padre es la fuente del amor, y el fundamento del amado es precisamente la relación que constituye el ágape. El amor de Dios Padre trae a la existencia al hombre en una relación absolutamente personal, más aún, filial, puesto que nos ha elegido en Cristo Jesús, su Hijo.
Precisamente en Cristo, que ya existía y se dirigía al Padre (cf. Jn 1,1), los creyentes fueron elegidos, llamados, amados y, por tanto, injertados en la vida filial.
El hombre, como bautizado -es decir, viviendo la zoē, la vida de filiación divina-, no está fundamentado en esta creación. De hecho, no está sujeto a las condiciones de existencia de este mundo. Aunque parezca que nuestro cuerpo está sujeto a las leyes de esta tierra, esto no es cierto en absoluto, porque vivimos en este cuerpo ya como resucitados, somos libres en el amor para hacer que incluso el dolor y la muerte sean el don del amor de Dios Padre y de su Hijo Jesucristo.
Nadie nos quita la vida de bautizados, porque somos nosotros quienes la ofrecemos en esa misma vida con la que vivimos nuestra naturaleza humana, es decir, la vida de psychē y bios (cf. Jn 10,18).
Hemos sido libremente elegidos y somos libremente llamados al paso que nos lleva al nacimiento definitivo.
Este es un aspecto difícil de comprender dentro de una mentalidad individuo-céntrica, racionalista, científica, que tiene dificultades para captar la libertad no como concepto abstracto, sino en su forma adjetiva, es decir, ser libre. Muchos grandes profetas del Espíritu han dicho que sólo en el amor, es decir, en el ágape, somos libres, y así conocemos la libertad por experiencia.
No morimos por la muerte, la enfermedad o la vejez, sino porque el camino del amor se ha cumplido en este cuerpo.
Hemos sido elegidos «para ser santos e inmaculados en su presencia» (Ef 1,4). «Santo e inmaculado» en las Escrituras casi siempre se refiere a la adoración y al hecho de que Dios es santo. En Levítico, Números y Deuteronomio tenemos varias afirmaciones de este tipo.
«Santo y sin mancha» porque Él es santo.
El culto recorre la distancia hasta Dios, por lo que exige un enorme esfuerzo para mantenerse sin mancha. Por lo demás, hay prescripciones precisas de ritos de purificación para poder presentarse de nuevo santo e inmaculado.
En cambio, en la Epístola a los Efesios se expresa una gran novedad: «Y vosotros, maridos, amad a vuestras mujeres, como también Cristo amó a la Iglesia y se entregó a sí mismo por ella, para santificarla, purificándola mediante el lavamiento del agua por la palabra, y para presentarse a sí mismo la Iglesia toda gloriosa, sin mancha ni arruga ni nada que se le parezca, sino santa e inmaculada» (Ef 5,25-27). Por tanto, no es el hombre el único que se hace santo e inmaculado, sino que Cristo lo hace así.
En la lectura de hoy, además, se nos dice que seamos elegidos para ser «santos e inmaculados ante Él en el ágape» (Ef 1,4). Se añade, pues, una palabra que hace absolutamente nuevo el contenido de toda la afirmación, a saber, «en ágape», en amor, inmersos en la vida zoē, que se constituye como ágape.
Estamos en la visión amorosa de «Dios Padre de nuestro Señor Jesucristo» (Ef 1,3).
Nuestra existencia se fundamenta en su vida de ágape y, viviendo en este mundo, participamos en la transfiguración de esta tierra y de la historia en la manifestación del designio amoroso de su voluntad.
Y aquí tocamos otro punto delicado: la voluntad de Dios, que en los últimos siglos se ha convertido en una realidad muy temida de la que hay que huir.
En cambio, la voluntad de Dios opera en una visión benévola, favorable, amorosa hacia el hombre. Para comprender la voluntad de Dios, debemos partir de Dios que es Padre y que es amor, del Hijo que es la verdadera expresión de esa vida como ágape, como comunión de amor. Si no partimos de esta visión, no podemos captar prácticamente nada del resto, porque razonamos sobre un horizonte equivocado, falso, que no concierne a Dios Padre. Y también podemos construir sistemas filosóficos, científicos o románticos y sentimentales sobre Dios, que en cualquier caso no tienen nada que ver con el Padre de nuestro Señor Jesucristo, que es también nuestro Padre.
Pablo nos revela cómo el horizonte no es la creación, sino el amor trinitario en el que se funda la existencia real del bautizado.
Y en este horizonte se capta la voluntad que se mueve dentro del designio del amor, que es ágape, como verdad de vida.
La voluntad de Dios como realidad benevolente, relación de amor hacia el hombre.
Dentro de este horizonte, la consecuencia de Gen 3 aparece como un obstáculo para captar el verdadero sentido de la voluntad de Dios.
El acontecimiento de Gen 3 comporta precisamente la grave distorsión de que el hombre proyecta sobre Dios cosas que no le pertenecen.
Un gran padre de la Iglesia, Nicolás Cabasilas, en sus homilías sobre la Madre de Dios describe la obra de Dios Padre sobre María de Nazaret. Levantó en ella un dique para que el efecto de Gen 3 no entrara en ella, para que pudiera exponerse total y libremente a la voluntad del Padre.
María pudo acoger en su voluntad el contenido de la voluntad del Padre. María abre su voluntad a la vida que es Dios. Y el contenido de esta vida es el ágape. El Hijo de Dios, asumiendo de ella la humanidad, se convierte en el verdadero contenido de la humanidad como ágape.
María no comprendió todo lo que le dijo el mensajero celestial, pero su confianza en Dios, que no puede querer sino lo que Él es, es decir, ágape, le hizo pronunciar aquello de «hágase en mí según tu palabra» (Lc 1, 38).
La palabra expresa la alegría amorosa de la benevolencia, de la apertura a los dones inimaginables que Dios nos hace a los hombres.
Y así fue con María de Nazaret.
Ella se convirtió en la puerta por la que la vida divina entró en la humanidad.
Pero aún hay un punto que es fundamental para todo lo que estamos diciendo: el Espíritu Santo, sin el cual nada de esto sucede. Sin Él, nada de esto puede conocerse por experiencia. Todo permanece lejano, abstracto, como si no nos concerniera.
SEMILLAS es una publicación del Centro Aletti disponible todos los miércoles.
Cada semana, además del audio de la homilía dominical, estará disponible en el sitio de LIPA un comentario a las lecturas de la Liturgia del Domingo, como así también a las lecturas de la semana.
Božji odnos do ljudi je odnos Očeta, ki blagoslavlja. S sprejemanjem njegovega blagoslova izražamo svoj pravi odnos do Boga Očeta.
On nas blagoslavlja v nebesih, kamor smo pravzaprav vsi preneseni s krstom: »In z njim nas je obudil in nas posadil v nebesa v Kristusu Jezusu« (Ef 2,6).
Ne sme nas zavesti zakoreninjena predstava, da so nebesa prostorska kategorija.
Ne, ampak nebesa pomenijo novo stanje, nov način bivanja zaradi udeleženosti pri božjem sinovstvu v Jezusu Kristusu.
Bog nas namreč blagoslavlja tako, da nas v Kristusu stori deležne življenja Duha.
»Z vsakršnim duhovnim blagoslovom«: duhovno je vse, kar nas v Svetem Duhu združi s Kristusom, kar nas hrani z njegovim življenjem in nas napolnjuje z vsebino njegovega življenja.
Vsebina Kristusovega življenja je agape, zastonjska ljubezen.
Nato se Pavel osredotoči na nekaj izjemno pomembnega: »Pred stvarjenjem sveta nas je izvolil v njem« (Ef 1,4).
Beseda »izvolil« je v grškem prevodu Septuaginta ista kot je uporabljena pri izbiri Izraela za zavezo z njim.
To pomeni, da je odnos ljubezni osebe Boga Očeta pred vsem drugim, kar bi lahko služilo kot temelj našega bivanja.
Človekov temelj ni v stvarstvu tega sveta, ampak v odnosih, to je v življenju Boga, ki je ljubezen. Za nas obstaja temelj, ki je pred stvarjenjem sveta.
Ljubezen je odnos, ki poraja obstoj ljubljenih oseb. Oče je vir ljubezni, in temelj ljubljenih oseb je prav v odnosu, ki vzpostavlja agape, zastonjsko ljubezen. Ljubezen Boga Očeta poraja človeka v povsem osebnem odnosu – pravzaprav v sinovskem odnosu, ker nas je izbral v Jezusu Kristusu, svojem Sinu.
Prav v Kristusu, ki je že obstajal in se obračal k Očetu (prim. Jn 1,1), so bili verniki izbrani, poklicani, ljubljeni in zato vcepljeni v sinovsko življenje.
Človek kot krščena oseba – to je, oseba, ki živi življenje kot zoē, življenje božjega sinovstva – ni utemeljen v tem stvarstvu. Ni namreč podvržen pogojem obstoja v tem svetu. Čeprav se zdi, da je naše telo podvrženo zakonom te zemlje, to sploh ni res, saj v tem telesu živimo že kot vstali. Svobodni smo v ljubezni, da tudi bolečino in smrt naredimo za dar ljubezni Boga Očeta in njegovega Sina Jezusa Kristusa.
Nam krščenim nihče ne vzame življenja, ker ga sami darujemo v istem življenju, v katerem živimo svojo človeško naravo, to je življenje kot psychē in življenje kot bios (prim. Jn 10,18).
Svobodno smo bili izbrani in svobodno poklicani k prehodu, ki nas vodi k dokončnemu rojstvu.
To je vidik, ki ga ja težko razumeti v vase zaverovani, razumarski in znanstveni miselnosti, ki težko dojame, da svoboda ni abstraktni koncept, ampak v pridevniški obliki pomeni biti svobodni. Mnogi veliki preroki Duha so dejali, da smo svobodni samo v ljubezni, to je v zastonjski ljubezni (agape). Zato lahko svobodo poznamo samo iz izkušnje.
Ne umremo, ker so nas ubili, ker smo zboleli ali se postarali, ampak, ker smo v tem telesu izpolnili pot ljubezni.
Izbrani smo bili »pred njegovim obličjem sveti in brezmadežni« (Ef 1,4). »Sveti in brezmadežni« se v Svetem pismu skoraj vedno nanaša na pobožnost in na dejstvo, da je Bog svet. Tretja, Četrta in Peta Mojzesova knjiga na veliko mestih govorijo o tem.
»Sveti in brezmadežni«, ker je On svet.
S pobožnostjo se prepotuje velika razdalja do Boga, zato je potreben ogromen napor, da bi se ohranili neomadeževani. V nasprotnem primeru so natančni predpisi obredov očiščevanja, da bi se spet lahko predstavili sveti in brezmadežni.
V Pismu Efežanom pa je izražena velika novost: »Možje, ljubíte svoje žene, kakor je Kristus vzljubil Cerkev in dal zanjo sam sebe, da bi jo posvetil, ko jo je očistil s kopeljo vode z besedo, tako da bi sam postavil predse veličastno Cerkev, brez madeža, gube ali česa podobnega, da bo sveta in brezmadežna« (Ef 5,25-27). Človek torej ne postane svet in brezmadežen sam, ampak ga takega naredi Kristus.
V današnjem berilu je povedano tudi to, da smo bili izbrani zato, da bi bili »sveti in brezmadežni pred njim. V ljubezni …« (Ef 1,4). Dodana je beseda, ki naredi vsebino celotne izjave popolnoma novo, namreč »v ljubezni«, potopljeni v življenje kot zoē, ki sestoji iz zastonjske ljubezni.
»Bog in Oče našega Gospoda Jezusa Kristusa« (Ef 1,3) ljubeče zre na nas.
Naš obstoj je utemeljen v njegovem življenju zastonjske ljubezni, in, ko živimo v tem svetu, sodelujemo pri preoblikovanju te zemlje in zgodovine v razodevanju ljubečega načrta njegove volje.
Tukaj pa se dotaknemo še ene občutljive točke: Božja volja, ki je v zadnjih stoletjih postala zelo strah vzbujajoča resničnost, nekaj, pred čimer je treba bežati.
Vendar pa Božja volja deluje v dobrohotnem, naklonjenem in ljubečem pogledu na človeka. Da bi razumeli Božjo voljo, moramo izhajati iz Boga, ki je Oče in ljubezen, iz Sina, ki je resnični izraz življenja kot zastonjske ljubezni, kot občestva ljubezni. Če ne izhajamo iz tega pogleda, dejansko ne moremo dojeti ničesar drugega, saj razmišljamo v napačnem, lažnem obzorju, ki ne zadeva Boga Očeta. Prav tako lahko o Bogu zgradimo filozofske, znanstvene ali romantične in čustvene sisteme, ki nimajo nič skupnega z Očetom našega Gospoda Jezusa Kristusa, ki je tudi naš Oče.
Pavel nam razkrije, kako obzorje ni stvarstvo, ampak trinitarična ljubezen, v kateri je utemeljen resnični obstoj krščenih.
In v tem obzorju dojamemo voljo, ki se giblje v načrtu ljubezni, ki je zastonjska ljubezen, kot resnic življenja.
Božja volja kot dobrohotna resničnost, kot odnos ljubezni do človeka.
Znotraj tega obzorja se posledice 1 Mz 3 pojavijo kot ovira, da bi dojeli pravi pomen Božje volje.
Kar se je zgodilo v 1 Mz 3 prinese hudo izkrivljenje dejstva, da človek projicira na Boga stvari, ki mu ne pripadajo.
Veliki cerkveni oče Nikolaj Cabasilas v svojih homilijah o Božji Materi opiše delovanje Boga Očeta na Marijo iz Nazareta. V njej je naredil jez, da vanjo ne bi vstopile posledice 1 Mz 3 in bi se lahko popolnoma in svobodno dala na razpolago Očetovi volji.
Marija je v svojo voljo sprejela vsebino Očetove volje. Marija je svojo voljo odprla življenju, ki je Bog. In vsebina tega življenja je zastonjska ljubezen. Božji Sin, ki od nje prevzame človeškost, postane kot zastonjska ljubezen resnična vsebina človeštva.
Marija ni razumela vsega, kar ji je povedal nebeški poslanec, toda iz zaupanja v Boga, ki ne more hoteti drugega kot to, kar On je, to je zastonjska ljubezen, je lahko izrekla »zgodi se mi po tvoji besedi« (Lk 1,38).
Beseda izraža ljubeče veselje dobrohotnosti in odprtosti do nepredstavljivih Božjih darov do nas ljudi.
Tako je bilo z Marijo iz Nazareta.
Postala je vrata, skozi katera je božje življenje vstopilo v človeštvo.
Obstaja še ena temeljna točka vsega, o čemer govorimo: Sveti Duh, brez katerega se nič od tega ne zgodi. Brez Njega nič od tega ne moremo spoznati iz izkušnje. Vse ostane daleč, abstraktno, kot da se nas ne tiče.
SEMENA je rubrika Centra Aletti, ki je na voljo vsako sredo.
Vsak teden je na spletni strani LIPE poleg nedeljske homilije v zvočni obliki (v italijanščini) na voljo tudi poglobitev Božje besede nedeljske ali praznične svete maše.
Božji stav prema ljudima je stav Oca koji blagoslivlja. Prihvaćajući njegov blagoslov izražavamo svoj pravi odnos s Bogom Ocem.
On nas blagoslivlja u nebu, kamo smo zapravo svi preneseni krštenjem: „te nas zajedno s njim uskrisi i posadi na nebesima u Kristu Isusu“ (Ef 2,6).
Ne smije nas zavesti uvriježena predodžba da je nebo prostorna kategorija.
Ne, već nebo znači novo stanje, novi način postojanja zbog sudjelovanja u Božjem sinovstvu u Kristu Isusu.
Naime, Bog nas blagoslivlja tako da nas u Kristu čini dionicima života Duha.
„Svakim blagoslovom duhovnim“: duhovno je sve ono što nas u Duhu Svetome sjedinjuje s Kristom, što nas hrani njegovim životom i ispunja sadržajem njegova života.
Sadržaj Kristova života je agape, besplatna ljubav.
Potom se Pavao usredotočuje na nešto iznimno važno: „u njemu nas sebi izabra prije postanka svijeta“ (Ef 1,4).
Riječ „izabra“ u grčkom prijevodu Septuaginta ista je ona koja je korištena pri odabiru Izraela za savez s njim.
To znači da je odnos ljubavi osobe Boga Oca ispred svega drugoga što bi moglo poslužiti kao temelj našeg postojanja.
Čovjekov temelj nije u stvaranju ovoga svijeta, nego u odnosima, to jest u samom Božjem životu, a to je ljubav. Za nas postoji temelj koji je prije stvaranja svijeta.
Ljubav je odnos koji rađa postojanje ljubljenih osoba. Otac je izvor ljubavi, a temelj ljubljenih osoba je upravo u odnosu koji uspostavlja agape, besplatnu ljubav. Ljubav Boga Oca rađa čovjeka u potpuno osobnom odnosu – zapravo u sinovskom odnosu, jer nas je izabrao u Kristu Isusu, svome Sinu.
Upravo u Kristu, koji je već postojao i obraćao se Ocu (usp. Iv 1,1), vjernici su bili izabrani, pozvani, ljubljeni i stoga ucijepljeni u sinovski život.
Čovjek, kao krštena osoba – to jest osoba koja živi život kao zoē, život božanskog sinovstva – nije utemeljen u ovom stvorenju. Naime, on nije podvrgnut uvjetima postojanja na ovom svijetu. Iako se čini da je naše tijelo podvrgnuto zakonima ove zemlje, to uopće nije istina, jer mi već živimo u ovom tijelu kao uskrsli. Slobodni smo u ljubavi čak i bol i smrt učiniti darom ljubavi Boga Oca i njegova Sina Isusa Krista.
Nama krštenicima nitko ne oduzima život, jer ga mi sami polažemo u istom onom životu u kojem živimo svoju ljudsku narav, to jest život kao psychē i život kao bios (usp. Iv 10,18).
Slobodno smo bili izabrani i slobodno pozvani na prijelaz koji nas vodi do konačnog rođenja.
To je aspekt koji je teško razumljiv u samouvjerenom, racionalističkom i znanstvenom mentalitetu, koji teško shvaća da sloboda nije apstraktni pojam, nego u pridjevskom obliku znači biti slobodni. Mnogi veliki proroci Duha govorili su da smo slobodni samo u ljubavi, odnosno u besplatnoj ljubavi (agape). Stoga se sloboda može spoznati samo iskustvom.
Mi ne umiremo zato što smo ubijeni, zato što smo se razboljeli ili ostarjeli, nego zato što smo ispunili put ljubavi u ovom tijelu.
Izabrani smo „da budemo sveti i bez mane pred njim“ (Ef 1,4). „Sveti i bez mane” u Svetom pismu gotovo se uvijek odnosi na bogoštovlje i činjenicu da je Bog svet. Levitski zakonik, Knjiga Brojeva i Ponovljeni zakon govore o tome na više mjesta.
„Sveti i bez mane“ jer je On svet.
S bogoštovljem se prevaljuje velika udaljenost do Boga, pa je potreban ogroman napor da se ostane bez ljage. Inače, postoje precizni propisi obreda pročišćenja da bi se ponovno mogli predstaviti sveti i neokaljani.
Suprotno tome, u Poslanici Efežanima izražena je velika novost: „Muževi, ljubite svoje žene kao što je Krist ljubio Crkvu te sebe predao za nju da je posveti, očistivši je kupelji vode uz riječ te sebi predvede Crkvu slavnu, bez ljage i nabora ili čega takva, nego da bude sveta i bez mane“ (Ef 5,25-27). Dakle, čovjek ne postaje sam svet i bez mane, nego ga Krist čini takvim.
U današnjem čitanju također se kaže da smo izabrani s ciljem da budemo „sveti i bez mane pred njim; u ljubavi“ (Ef 1,4-5). Dodana je riječ koja čini sadržaj cjelokupne izjave potpuno novim, to jest „in agape“, u ljubavi, uronjeni u život kao zoē, koji se sastoji od besplatne ljubavi.
„Bog i Otac Gospodina našega Isusa Krista“ (Ef 1,3) s ljubavlju gleda na nas.
Naše postojanje utemeljeno je na njegovom životu besplatne ljubavi i, dok živimo u ovom svijetu, sudionici smo preobrazbe ove zemlje i povijesti u očitovanju nauma ljubavi njegove volje.
Tu pak dotičemo još jednu delikatnu točku: Božju volju, koja je u posljednjim stoljećima postala stvarnost od koje se strepi i nastoji pobjeći.
Međutim, Božja volja djeluje u dobrohotnom i blagonaklonom pogledu ljubavi prema čovjeku. Da bismo razumjeli volju Božju, trebamo krenuti od Boga koji je Otac i ljubav, od Sina koji je pravi izraz toga života kao besplatne ljubavi, kao zajedništva ljubavi. Ako ne pođemo od te vizije, ne možemo zapravo shvatiti ništa drugo, jer razmišljamo unutar krivog, lažnog horizonta koji se ne tiče Boga Oca. Možemo također izgraditi i filozofske, znanstvene ili romantične i sentimentalne sustave o Bogu koji nemaju nikakve veze s Ocem Gospodina našega Isusa Krista, koji je i naš Otac.
Pavao nam otkriva kako horizont nije stvaranje, nego trojstvena ljubav na kojoj se temelji stvarno postojanje krštenika.
U tom horizontu opažamo volju koja se kreće unutar nauma ljubavi, a to je besplatna ljubav kao istina života.
Volja Božja kao dobrohotna stvarnost, odnos ljubavi prema čovjeku.
Unutar tog horizonta, posljedice Post 3 pojavljuju se kao prepreka za shvaćanje pravog značenja Božje volje.
Ono što se dogodilo u Post 3 dovodi do ozbiljnog iskrivljavanja činjenice, da čovjek projicira na Boga stvari koje mu ne pripadaju.
Veliki crkveni otac Nikola Cabasilas u svojim propovijedima o Majci Božjoj opisuje djelovanje Boga Oca na Mariji iz Nazareta. Podigao je u njoj branu kako u nju ne bi ušle posljedice Post 3, i kako bi se mogla potpuno i slobodno staviti na raspolaganje Očevoj volji.
Marija je u svoju volju prihvatila sadržaj Očeve volje. Marija je otvorila svoju volju životu koji je Bog. A sadržaj toga života je besplatna ljubav. Sin Božji, koji od nje preuzima čovještvo, postaje kao besplatna ljubav pravi sadržaj čovječanstva.
Marija nije razumjela sve što joj je rekao nebeski glasnik, ali je iz povjerenja u Boga, koji ne može htjeti ništa drugo osim onoga što jest, a to je besplatna ljubav, mogla reći „neka mi bude po tvojoj riječi!“. (Lk 1,38).
Ta riječ izražava ljubavnu radost dobrohotnosti i otvorenosti prema nezamislivim Božjim darovima nama ljudima.
Tako je bilo i s Marijom iz Nazareta.
Postala je vrata kroz koja je Božji život ušao u čovječanstvo.
Postoji još jedna temeljna točka svega o čemu govorimo: Duh Sveti, bez kojega se ništa od svega toga ne događa. Bez Njega se ništa od toga ne može spoznati iskustvom. Sve ostaje daleko, apstraktno, kao da nas se ne tiče.
SJEMENA je rubrika Centra Aletti dostupna svake srijede.
Svakog tjedna, osim nedjeljne propovijedi u audio obliku (na talijanskom), bit će dostupno na web stranici LIPA produbljivanje nedjeljnih ili blagdanskih čitanja euharistijske liturgije.
Postawa Boga wobec ludzkości jest postawą błogosławiącego Ojca. Przyjmując Jego błogosławieństwo, wyrażamy naszą prawdziwą relację z Bogiem Ojcem.
On błogosławi nas w niebie, dokąd wszyscy zostaliśmy przeniesieni przez chrzest: „Razem też wskrzesił i razem posadził na wyżynach niebieskich – w Chrystusie Jezusie” (Ef 2, 6).
Nie powinniśmy dać się zwieść fiksacji, która prowadzi nas do postrzegania nieba jako kategorii przestrzennej.
Nie, w tym sensie niebo wskazuje na nowy stan, nowy sposób istnienia, poprzez uczestnictwo w boskim synostwie w Chrystusie Jezusie.
Rzeczywiście, Bóg błogosławi nas, czyniąc nas uczestnikami życia Ducha w Chrystusie.
On napełnił nas „wszelkim błogosławieństwem duchowym”: duchowe jest wszystko, co w Duchu Świętym jednoczy nas z Chrystusem, karmi nas Jego życiem i napełnia treścią Jego życia.
Treścią życia Chrystusa jest agape, bezinteresowna miłość.
Następnie Paweł skupia się na czymś o niezwykłym znaczeniu: „W Nim bowiem wybrał nas przed założeniem świata” (Ef 1,4).
Słowo „wybrany”, w greckim tłumaczeniu Septuaginta, jest tym samym słowem, które zostało użyte w odniesieniu do wyboru Izraela w przymierzu.
Oznacza to, że pełna miłości relacja osoby Boga Ojca jest przed wszystkim innym, co mogłoby służyć jako fundament naszego istnienia.
Fundamentem człowieka nie jest stworzenie tego świata, ale relacyjność, czyli samo życie Boga, które jest miłością. Dla nas istnieje fundament, który jest przed założeniem świata.
Miłość jest relacją, która ukazuje istnienie ukochanych osób. Ojciec jest źródłem miłości, a fundamentem tych, którzy są umiłowani, jest właśnie relacja, która stanowi agape. Miłość Boga Ojca powołuje człowieka do istnienia w absolutnie osobistej – wręcz synowskiej – relacji, ponieważ wybrał nas w Chrystusie Jezusie, swoim Synu.
Właśnie w Chrystusie, który już istniał i zwrócił się do Ojca (por. J 1, 1), wierzący zostali wybrani, powołani, umiłowani, a zatem wszczepieni w synowskie życie.
Człowiek, jako ochrzczony – to znaczy żyjący zoē, życiem boskiego synostwa – nie jest oparty na tym stworzeniu. Rzeczywiście, nie podlega on warunkom istnienia na tym świecie. Nawet jeśli wydaje się, że nasze ciało podlega prawom tej ziemi, nie jest to wcale prawdą, ponieważ żyjemy w tym ciele już jako zmartwychwstali, jesteśmy wolni w miłości, aby nawet ból i śmierć były darem miłości Boga Ojca i Jego Syna Jezusa Chrystusa.
Nam, ochrzczonym, nikt nie odbiera życia, ponieważ to my ofiarujemy je w tym samym życiu, którym żyjemy naszą ludzką naturą, to znaczy życiem psychē i bios (por. J 10, 18).
Zostaliśmy dobrowolnie wybrani i jesteśmy dobrowolnie wezwani do przejścia, które prowadzi nas do ostatecznych narodzin.
Jest to aspekt, który jest trudny do zrozumienia w indywidualistycznej, racjonalistycznej, naukowej mentalności, która ma trudności z uchwyceniem wolności nie jako abstrakcyjnej koncepcji, ale w jej przymiotnikowej formie, czyli w byciu wolnym. Wielu wielkich proroków Ducha mówiło, że tylko w miłości, czyli w agape, jesteśmy wolni, a zatem wolność poznajemy przez doświadczenie.
Nie umieramy z powodu śmierci, choroby lub starości, ale dlatego, że podróż miłości została zakończona w tym ciele. Zostaliśmy wybrani, „abyśmy byli święci i nieskalani przed Jego obliczem” (Ef 1,4). „Święty i nieskazitelny” w Piśmie Świętym prawie zawsze odnosi się do kultu i faktu, że Bóg jest święty. W Księdze Kapłańskiej, Liczb i Powtórzonego Prawa mamy wiele takich stwierdzeń.
„Święty i nieskazitelny”, ponieważ On jest święty.
Oddawanie czci pokonuje dystans do Boga, więc wymaga ogromnego wysiłku, aby pozostać nieskażonym. W przeciwnym razie istnieją dokładne przepisy dotyczące rytuałów oczyszczających, aby móc ponownie przedstawić się jako święty i nieskalany.
Natomiast w Liście do Efezjan wyrażona jest wielka nowość: „Mężowie miłujcie żony, bo i Chrystus umiłował Kościół i wydał za niego samego siebie, aby go uświęcić, oczyściwszy obmyciem wodą, któremu towarzyszy słowo, aby osobiście stawić przed sobą Kościół jako chwalebny, nie mający skazy czy zmarszczki, czy czegoś podobnego, lecz aby był święty i nieskalany” (Ef 5, 25-27). Zatem to nie sam człowiek staje się święty i bez skazy, ale czyni go takim Chrystus.
Co więcej, w dzisiejszym czytaniu mówi się nam, że mamy być wybrani, aby być „świętymi i nieskazitelnymi przed Nim w agape” (Ef 1,4). Zostaje zatem dodane słowo, które czyni treść całego stwierdzenia całkowicie nową, a mianowicie „w agape”, w miłości, zanurzeni w życiu zoē, które jest ukonstytuowane jako agape.
Znajdujemy się w pełnej miłości wizji „Boga Ojca Pana naszego Jezusa Chrystusa” (por. Ef 1, 3).
Nasza egzystencja jest zakorzeniona w Jego życiu agape, a żyjąc na tym świecie, uczestniczymy w przemienieniu tej ziemi i historii w manifestacji pełnego miłości planu Jego woli.
I tu dotykamy kolejnego delikatnego punktu: woli Bożej, która w ostatnich wiekach stała się rzeczywistością budzącą lęk, czymś, od czego należy uciekać.
Zamiast tego wola Boża działa w życzliwej, przychylnej, pełnej miłości wizji człowieka. Aby zrozumieć wolę Bożą, musimy zacząć od Boga, który jest Ojcem i który jest miłością, od Syna, który jest prawdziwym wyrazem tego życia jako agape, jako komunii miłości. Jeśli nie zaczniemy od tej wizji, nie możemy pojąć praktycznie nic z reszty, ponieważ rozumujemy na błędnym, fałszywym horyzoncie, który nie dotyczy Boga Ojca. Możemy również budować filozoficzne, naukowe lub romantyczne i sentymentalne systemy o Bogu, które w każdym razie nie mają nic wspólnego z Ojcem naszego Pana Jezusa Chrystusa, który jest także naszym Ojcem.
Paweł ukazuje nam, że horyzontem nie jest stworzenie, ale trynitarna miłość, na której opiera się prawdziwa egzystencja ochrzczonych.
I na tym horyzoncie jest uchwycona wola, która porusza się w planie miłości, którą jest agape, jako prawda życia.
Wola Boga jako rzeczywistość życzliwa, jako relacja miłości do człowieka.
W tym horyzoncie konsekwencja 3. rozdziału Księgi Rodzaju jawi się jako przeszkoda w uchwyceniu prawdziwego znaczenia woli Bożej.
Wydarzenie z Rdz 3 pociąga za sobą dokładnie to poważne zniekształcenie, że człowiek rzutuje na Boga rzeczy, które do niego nie należą.
Wielki ojciec Kościoła, Mikołaj Cabasilas, w swoich homiliach o Matce Bożej opisuje działanie Boga Ojca na Maryję z Nazaretu. Wzniósł w Niej zaporę, aby nie wszedł w Nią skutek Rdz 3, aby mogła całkowicie i swobodnie poddać się woli Ojca.
Maryja była w stanie przyjąć treść woli Ojca do swojej woli. Maryja otwiera swoją wolę na życie, którym jest Bóg. A treścią tego życia jest agape. Syn Boży, przyjmując od Niej człowieczeństwo, staje się prawdziwą treścią człowieczeństwa jako agape.
Maryja nie rozumiała wszystkiego, co mówił do Niej niebiański posłaniec, ale Jej zaufanie do Boga, który nie może chcieć niczego innego niż to, czym jest On sam, czyli agape, sprawiło, że wypowiedziała: „Niech mi się stanie według twego słowa” (Łk 1, 38).
Słowo to wyraża pełną miłości radość życzliwości, otwartości na niewyobrażalne dary Boga dla nas, ludzi.
Tak też było w przypadku Maryi z Nazaretu.
Następnie stała się drzwiami, przez które boskie życie weszło do ludzkości.
Ale jest jeszcze jeden punkt, który jest fundamentalny dla wszystkiego, o czym mówimy: Duch Święty, bez którego nic z tego nie ma miejsca. Bez Niego nic z tego nie może być poznane przez doświadczenie. Wszystko pozostaje odległe, abstrakcyjne, jakby nas nie dotyczyło.
ZIARNA są rubryką Centro Aletti udostępnianą w każdą środę.
Każdego tygodnia, oprócz homilii niedzielnej w formie audio, na stronie LIPA będzie do dyspozycji pogłębienie czytań liturgicznych z eucharystii niedzielnej bądź świątecznej
