[SEMI] V DOMENICA DI PASQUA (Anno C) 2

ITALIANO

“Io, Giovanni, vidi un cielo nuovo e una terra nuova”.

Così comincia oggi la seconda lettura. Nell’Apocalisse, la parola “nuovo” riguarda sempre Cristo, e specialmente Cristo risorto. Il nuovo è carico della sua presenza, ed è proprio per questo che è nuovo.

Dunque, è nuovo perché, essendo colmo della sua vita, gli appartiene e lo manifesta in maniera piena.

Di per sé, Isaia dice che i serafini esclamavano l’un all’altro: “Santo, Santo, Santo il Signore degli eserciti! Tutta la terra è piena della sua gloria” (Is 6,3). Ciò vuol dire che tutta la terra è una manifestazione attestabile della persona di Dio. Ma la Bibbia fa vedere che gli uomini, vivendo sulla terra, non sono molto familiari nel cogliere questa gloria di Dio. E, come dice san Paolo, anche se hanno conosciuto Dio, non hanno vissuto con Lui la relazione propria, vera, degli uomini con Dio (cf Rm 1,21).

Con il peccato descritto nel terzo capitolo della Genesi, il tentatore ha agilmente ingannato l’uomo proprio riguardo al suo rapporto con Dio. Ma, per raggiungere questo scopo, si serve del creato (cf Gen 3,1-7). Allora, ciò che il tentatore riesce a stravolgere è esattamente la vita vissuta come relazione – con Dio, con gli altri, con il creato e con sé stessi. E la relazione è fondata nell’amore. Infatti, Cristo manifesterà attraverso la sua umanità che Dio è Padre e che ama. Basta considerare solo il capitolo 17 del Vangelo di Giovanni e il capitolo 4 della sua prima Lettera ed è già assolutamente ovvio che, senza amore, senza agape non si può parlare del Dio Padre del nostro Signore Gesù Cristo. E Paolo aggiunge che lo Spirito Santo in persona versa questo amore di Dio Padre nei nostri cuori (cf Rm 5,5).

Dunque, i cieli nuovi e la terra nuova si cominciano a dischiudere davanti a noi proprio a partire dall’agape.

Cristo stesso dice che c’è qualcosa che rimane in eterno, e c’è invece qualcosa che passa, che cambia: “il cielo e la terra passeranno, ma le mie parole non passeranno” (Lc 21,33).

Anche la seconda lettura di oggi dice che il cielo e la terra di prima erano scomparsi e il mare non è più (cf Ap 21,1). Non dobbiamo pensare immediatamente, come anche annunciava Isaia (cf 65,17), che Dio stia facendo tutto nuovo in modo da cancellare ciò che c’era prima.

No, proprio l’evento dell’incarnazione e la redenzione attraverso il mistero pasquale di Cristo ci dischiudono la maniera in cui intendere questo passaggio da un modo di esistenza della creazione all’apparire del nuovo. Abbiamo detto che Cristo manifesta Dio Padre come agape. E cosa è tipico dell’amore? Distruggere? No! Tipico dell’amore è la creatività. Ma, su ciò che già esiste, la creatività si realizza come trasfigurazione. Tutto ciò che è raggiunto dall’amore si trasfigura. Infatti, con la sua risurrezione, Cristo fa vivere al suo corpo umano un’assoluta trasfigurazione, che si connette con quanto Lui ha fatto pregustare sul monte Tabor ai tre discepoli presenti alla sua trasfigurazione.

C’è infatti un dettaglio che ci conferma immediatamente questa via di comprensione. Viene detto: “il mare non è più”; ma in altri due passi si afferma che il mare appare come un cristallo, cioè un mare trasparente (cf Ap 4,6; 15,2).

Il mare, infatti, era visto come luogo di una forza ostile a Dio (cf Ap 13,1), perché la sua profondità e ciò che contiene è nascosto dall’oscurità, dalle tenebre. E ora si dice che è reso trasparente. Essendo trasparente, farà apparire ciò di cui tutto il nuovo creato sarà pieno: l’amore di Dio che non contiene in sé né buio né tenebra alcuna (cf 1Gv 1,5). Proprio perché Dio è l’agape, i cieli nuovi e la terra nuova si manifestano come amore. Questa creazione che manifesta la radicale novità si esprime nella città santa che è la Gerusalemme nuova. L’antica Gerusalemme esprimeva il cuore del popolo dell’antica alleanza, questa esprime il cuore dell’umanità nuova, quella che appartiene a Cristo risorto, cioè i battezzati in Cristo morto e risorto. Giovanni descrive la nuova creazione e la Gerusalemme nuova come sua espressione con linguaggio d’amore.

Questa Gerusalemme nuova viene da Dio e vive al modo di Dio, cioè l’amore. Tutto il creato nuovo è una tenda, una coabitazione di Dio e dell’uomo. Infatti, anche nel Vangelo, parlando dell’incarnazione del Figlio di Dio, Giovanni usa l’immagine della tenda che Dio ha posto in mezzo a noi (cf Gv 1,14). Ma questa volta non è più la tenda che aveva due spazi, con un velo nel mezzo che li separava. Ora, in Cristo risorto, gli uomini vivono una realtà completamente unita con Dio Padre. Non ci sarà più dolore, né tristezza, perché c’è solo la vita da risorti in Cristo. Non ci saranno più né lacrime, né lutto, perché non ci sarà più la morte. Il mondo al quale appartengono queste cose viene trasfigurato nella pasqua di Cristo nel cielo nuovo e nella terra nuova.

La nostra vera abitazione è il Cristo risorto. Ma la nuova creazione ha al cuore la Gerusalemme nuova, che manifesta Dio come amore. Perciò Giovanni parla della Gerusalemme nuova come della fidanzata che si manifesta come una sposa per il suo sposo, che è il Risorto. Di questa città, espressione dell’umanità nuova che scende dal cielo, viene detto che è una sposa che si è resa bella. Non si parla di decorazione, tanto è vero che la parola usata è quella che si può impiegare per descrivere la bellezza dell’antico tempio, dove ciò che lo rendeva bello era la parte più curata per esprimere la gratitudine e l’amore. Infatti, la sposa scende dal cielo bella perché l’amore realizzato con lo sposo la trasfigura in bellezza. “L’amore realizzato è la bellezza”, ripeteva Florenskij. Quando l’uomo non fa più le cose per sé stesso, seguendo i suoi ideali e i suoi progetti da realizzare secondo la propria volontà, anche se sotto il titolo della religione, comincia a trasparire la bellezza.

Tutto ciò che si fa in vista dell’altro si manifesta come bellezza e tutto ciò che invece viene fatto fuori dall’amore è asciutto, sterile e non dà la vita. È utile solo a perpetuare le strutture di coloro che servono sé stessi attraverso la religione. Ma, come ha detto nella sua prima omelia papa Leone, riferendosi a sant’Ignazio di Antiochia, ogni credente, ma soprattutto colui che svolge un ministero di autorità, deve “sparire perché rimanga Cristo, farsi piccolo perché Lui sia conosciuto e glorificato”.

Il cielo nuovo e la terra nuova espressi nella Gerusalemme nuova sono le donne e gli uomini che abitano il Risorto e, non vivendo più per sé stessi, ma per colui che è morto e risorto per loro (cf 2Cor 5,15), vivono la liturgia che trasfigura ogni gesto d’amore in Cristo morto e risorto, cioè nella bellezza che rimane in eterno, espressa come luce sulla veste di cui siamo vestiti con il battesimo. Tutto ciò che viene vissuto nell’amore verso gli altri esprime la verità del vestito di cui siamo rivestiti. La verità delle cose di questo mondo si vede nei cieli nuovi e nella terra nuova, nello splendore della Gerusalemme nuova. È in Cristo, nel suo corpo risorto, che contempliamo la verità del grano, del pane, e di tutto ciò che fa parte di questa storia e di questo mondo.

 

SEMI è la rubrica del Centro Aletti disponibile ogni mercoledì.
Ogni settimana, oltre all’omelia della domenica in formato audio, sarà disponibile sul sito LIPA un approfondimento delle letture della liturgia eucaristica domenicale o festiva.

 

ENGLISH

“I, John, saw a new heaven and a new earth.”

This is how today’s second reading begins. In Revelation, the word “new” always refers to Christ, and especially to the risen Christ. The new is filled with his presence, and that is precisely why it is new.

Therefore, it is new because, being filled with his life, it belongs to him and manifests him fully.

Isaiah says that the seraphim exclaimed to one another: “Holy, holy, holy is the LORD of hosts! … All the earth is filled with his glory!” (Is 6:3). This means that the whole earth is a clear manifestation of the person of God. But the Bible shows that human beings, living on earth, do are not very familiar with God’s glory. And, as St. Paul says, even though they have known God, they have not lived with Him in the authentic, true relationship that humanity is to have with God (cf. Rom 1:21).

With the sin described in Genesis chapter three, the tempter easily deceived the human person regarding their relationship with God. But to achieve this goal, he uses creation (cf. Gen 3:1-7). What the tempter manages to distort is the essence of life lived as a relationship – with God, with others, with creation and with oneself; and relationship is founded on love. In fact, Christ will reveal through his humanity that God is Father and that he loves. We need only to consider John chapter 17 or chapter 4 of John’s first letter, and it is abundantly clear that without love, without agape, we cannot speak of God the Father of our Lord Jesus Christ. Paul adds that the Holy Spirit himself pours this love of God the Father into our hearts (cf. Rom 5:5).

Therefore, the new heavens and the new earth unfold before us beginning with agape.

Christ himself says that there is something that remains forever, and that there is something that passes away, that changes: “Heaven and earth will pass away, but my words will not pass away” (Lk 21:33).

Today’s second reading also says that the former heaven and earth had disappeared and that the sea “was no more” (Rev 21:1). We must not immediately think, as Isaiah also announced (cf. 65:17), that God is making everything new in order to erase what was before.

No, the event of the Incarnation and redemption through Christ’s Paschal Mystery reveals to us how to understand this passage of creation from one mode of existence to the appearance of the new. We have said that Christ manifests God the Father as agape. And what is typical of love? Destruction? No! What is typical of love is creativity, and in what already exists, creativity is accomplished as transfiguration. Everything that is touched by love is transfigured. In fact, with his resurrection, Christ brings about an absolute transfiguration of his human body, linked to the foretaste he gave the three disciples present at his transfiguration on Mount Tabor.

There is, in fact, a detail that immediately confirms this way of understanding. Today’s text says that “the sea was no more”, but two other passages state that the sea appears as crystal, that is, a transparent sea (cf. Rev 4:6; 15:2).

The sea, in fact, was seen as a place of a force hostile to God (cf. Rev 13:1) because its depth and what it contains are hidden by darkness, by shadows. Now it is said that the sea is made transparent. Being transparent, it will reveal what entirely fills the new creation: God’s love which contains no darkness or gloom (cf. 1 Jn 1:5). Precisely because God is agape, the new heavens and the new earth are manifested as love. This creation, which manifests radical newness, is expressed in the holy city, which is the new Jerusalem. The ancient Jerusalem expressed the heart of the people of the old covenant; this one expresses the heart of the new humanity, the one that belongs to the risen Christ; those baptised in Christ who died and rose again. John describes the new creation and the new Jerusalem as its expression in the language of love.

This new Jerusalem comes from God and lives in accord with God’s mode of living, that is, love. All of creation is a tent, a shared dwelling of God and humanity. In fact, when John, in his Gospel, speaks of the incarnation of the Son of God, he uses the image of a tent that God has placed among us (cf. Jn 1:14). But this time it is no longer a tent that had two distince spaces that are separated in the middle with a veil. Now, in the risen Christ, the human person lives a reality that is completely united with God the Father. There will be no more pain or sadness, because there is only the life of those who are risen in Christ. There will be no more tears or mourning, because there will be no more death. Christ’s Passover transfigures the world to which these things belong into a new heaven and a new earth.

Our true home is the risen Christ. But at the heart of the new creation is the new Jerusalem which manifests God as love. That is why John speaks of the new Jerusalem as the bride who reveals herself as a bride to the Risen One, her bridegroom. This city, expressing the new humanity that comes down from heaven, is described as a bride who has made herself beautiful.

There is no mention of adornment, so much so that the word used was also used to describe the beauty of the ancient temple, which was made beautiful by that area most cared for as an expression of gratitude and love.

In fact, the bride is beautiful as she descends from heaven because the love realised with her spouse transfigures her into beauty. “Love made real is beauty”, Florenskij repeated. When the human person no longer does things for him or herself, following ideals and plans that are to be achieved in accord with their own will, even if under the guise of religion, beauty begins to shine through.

Everything that is done with others in mind manifests itself as beauty. Everything that is done without love is dry, sterile and lifeles, serving only to perpetuate the structures of those who serve themselves through religion. But, as Pope Leo said in his first homily, referring to St Ignatius of Antioch, every believer, but especially those who exercise a ministry of authority, must “disappear so that Christ may remain” and must “become small so that He may be known and glorified”.

The new heaven and the new earth expressed in the new Jerusalem are the women and men who dwell in the Risen One; the men and women who, no longer living for themselves but for the one who died and rose for them (cf. 2 Cor 5:15), live the liturgy that transfigures every gesture of love into Christ who died and rose, that is, into the beauty that remains forever, expressed as light on the garment with which we are clothed at baptism. Everything that is lived in love for others expresses the truth of the garment with which we are clothed. The truth of the things of this world is seen in the new heavens and the new earth, in the splendour of the new Jerusalem. It is in Christ, in his risen body, that we contemplate the truth of the grain, of bread, and of everything that is part of this history and this world.

 

SEEDS, the Aletti Centre’s column, is available every Wednesday.
Every week, in addition to the Sunday homily in audio format, an in-depth study of the readings from the Sunday or festive Eucharistic liturgy will be available on the LIPA website.

 

ESPAÑOL

«Yo, Juan, vi un cielo nuevo y una tierra nueva».

Así comienza la segunda lectura de hoy. En el Apocalipsis, la palabra «nuevo» se refiere siempre a Cristo, y especialmente a Cristo resucitado. Lo nuevo está cargado de su presencia, y precisamente por eso es nuevo.

Por tanto, es nuevo porque, al estar lleno de su vida, le pertenece y lo manifiesta plenamente.

En sí mismo, Isaías dice que los serafines exclamaron entre sí: «¡Santo, Santo el Señor de los ejércitos! Toda la tierra está llena de su gloria» (Isaías 6, 3). Esto significa que toda la tierra es una manifestación testimonial de la persona de Dios. Pero la Biblia muestra que los hombres, que viven en la tierra, no están muy familiarizados con la captación de esta gloria de Dios. Y, como dice san Pablo, aunque han llegado a conocer a Dios, no han experimentado la relación propia y verdadera de los hombres con Dios (cf. Rm 1,21).

Con el pecado descrito en el tercer capítulo del Génesis, el tentador ha engañado ágilmente al hombre precisamente sobre su relación con Dios. Pero, para lograrlo, se sirve de la creación (cf. Gn 3,1-7). Así pues, lo que el tentador consigue distorsionar es precisamente la vida vivida como relación: con Dios, con los demás, con la creación y consigo mismo. Y la relación se funda en el amor. En efecto, Cristo manifestará a través de su humanidad que Dios es Padre y que ama. Basta considerar el capítulo 17 del Evangelio de Juan y el capítulo 4 de su Primera Epístola y ya es absolutamente evidente que sin amor, sin ágape, no se puede hablar del Dios Padre de nuestro Señor Jesucristo. Y Pablo añade que el mismo Espíritu Santo derrama este amor de Dios Padre en nuestros corazones (cf. Rm 5,5).

Por tanto, los cielos nuevos y la tierra nueva comienzan a abrirse ante nosotros precisamente a partir del ágape.

Cristo mismo dice que hay algo que permanece para siempre y, en cambio, hay algo que pasa, que cambia: «el cielo y la tierra pasarán, pero mis palabras no pasarán» (Lc 21, 33).

La segunda lectura de hoy dice también que el cielo y la tierra anteriores pasaron y que el mar ya no existe (cf. Ap 21,1). No debemos pensar inmediatamente, como anunciaba también Isaías (cf. 65,17), que Dios lo hace todo nuevo para borrar lo que había antes.

No, el mismo acontecimiento de la encarnación y la redención mediante el misterio pascual de Cristo nos revelan el modo en que hemos de entender esta transición de un modo de existencia de la creación a la aparición de lo nuevo. Hemos dicho que Cristo manifiesta a Dios Padre como ágape. ¿Y qué es propio del amor? ¿Destruir? No, lo típico del amor es la creatividad. Pero, sobre lo que ya existe, la creatividad se realiza como transfiguración. Todo lo que es alcanzado por el amor es transfigurado. De hecho, con su resurrección, Cristo hace experimentar a su cuerpo humano una transfiguración absoluta, que conecta con la que hizo presenciar a los tres discípulos en su experiencia de transfiguración en el monte Tabor.

De hecho, hay un detalle que confirma inmediatamente esta forma de entender. Se dice: «el mar ya no era»; pero en otros dos pasajes se afirma que el mar aparece como un cristal, es decir, un mar transparente (cf Ap 4,6; 15,2).

El mar, en efecto, era visto como el lugar de una fuerza hostil a Dios (cf Ap 13,1), porque su profundidad y lo que contiene está oculto por las tinieblas, por la oscuridad. Y ahora se dice que se hará transparente. Al ser transparente, producirá aquello de lo que estará llena toda la nueva creación: el amor de Dios, que no contiene en sí ni tinieblas ni oscuridad (cf. 1 Jn 1,5). Precisamente porque Dios es ágape, los cielos nuevos y la tierra nueva se manifiestan como amor.

Esta creación que manifiesta la novedad radical se expresa en la ciudad santa que es la nueva Jerusalén. La antigua Jerusalén expresaba el corazón del pueblo de la antigua alianza, ésta expresa el corazón de la nueva humanidad, la que pertenece a Cristo resucitado, es decir, los bautizados en Cristo muerto y resucitado. Juan describe la nueva creación y la nueva Jerusalén como su expresión en el lenguaje del amor.

Esta nueva Jerusalén viene de Dios y vive a la manera de Dios, que es el amor. Toda la nueva creación es una tienda, una cohabitación de Dios y el hombre. De hecho, ya en el Evangelio, al hablar de la encarnación del Hijo de Dios, Juan utiliza la imagen de la tienda que Dios ha levantado en medio de nosotros (cf. Jn 1,14). Pero esta vez ya no se trata de la tienda que tenía dos espacios, con un velo en medio que los separaba. Ahora, en Cristo resucitado, los hombres experimentan una realidad completamente unida a Dios Padre. Ya no habrá dolor, ni tristeza, porque sólo existe la vida resucitada en Cristo. Ya no habrá lágrimas, ni luto, porque ya no habrá muerte. El mundo al que pertenecen estas cosas se transfigura en la Pascua de Cristo en el cielo nuevo y la tierra nueva.

Nuestra verdadera morada es Cristo resucitado. Pero la nueva creación tiene en su corazón la nueva Jerusalén, que manifiesta a Dios como amor. De ahí que Juan hable de la nueva Jerusalén como la esposa que se manifiesta para su esposo, que es el Resucitado. De esta ciudad, expresión de la nueva humanidad que desciende del cielo, se dice que es una novia embellecida. No se menciona la decoración, hasta el punto de que la palabra empleada es la que podría utilizarse para describir la belleza del antiguo templo, donde lo que lo hacía bello era la parte más cuidada para expresar gratitud y amor. En efecto, la novia desciende del cielo hermosa porque el amor realizado con el novio la transfigura en belleza. El amor realizado es la belleza», repetía Florensky. Cuando el hombre deja de hacer las cosas por sí mismo, siguiendo sus propios ideales y proyectos a realizar según su propia voluntad, aunque sea bajo el título de religión, la belleza comienza a transpirar.

Todo lo que se hace en vista del otro se manifiesta como belleza y todo lo que se hace por amor es seco, estéril y no da vida. Sólo sirve para perpetuar las estructuras de quienes se sirven de la religión. Pero, como dijo el Papa León en su primera homilía, refiriéndose a San Ignacio de Antioquía, todo creyente, pero especialmente el que ejerce un ministerio de autoridad, debe «desaparecer para que Cristo permanezca, hacerse pequeño para que sea conocido y glorificado».

El cielo nuevo y la tierra nueva que se expresan en la nueva Jerusalén son las mujeres y los hombres que viven al Resucitado y, no viviendo ya para sí mismos, sino para aquel que murió y resucitó por ellos (cf. 2 Co 5,15), viven la liturgia que transfigura todo gesto de amor en Cristo muerto y resucitado, es decir, en la belleza que permanece para siempre, expresada como luz sobre la túnica con la que estamos revestidos por el bautismo. Todo lo que se vive en el amor hacia los demás expresa la verdad del vestido con el que estamos revestidos. La verdad de las cosas de este mundo se ve en los cielos nuevos y en la tierra nueva, en el esplendor de la nueva Jerusalén. Es en Cristo, en su cuerpo resucitado, donde contemplamos la verdad del grano, del pan y de todo lo que forma parte de esta historia y de este mundo.

 

SEMILLAS es una publicación del Centro Aletti disponible todos los miércoles.
Cada semana, además del audio de la homilía dominical, estará disponible en el sitio de LIPA un comentario a las lecturas de la Liturgia del Domingo, como así también a las lecturas de la semana.

 

SLOVENŠČINA

»Jaz, Janez, sem videl novo nebo in novo zemljo.«

S temi besedami se začne današnje drugo berilo. V Razodetju se beseda »novo« vedno nanaša na Kristusa, zlasti na vstalega Kristusa. Novo je prežeto z njegovo navzočnostjo – in prav zaradi tega je novo.

Novo je torej zato, ker je polno njegovega življenja, ker mu pripada in ga v polnosti razodeva.

Izaija pravi, da so serafi drug drugemu vzklikali: »Svet, svet, svet je Gospod nad vojskami, vsa zemlja je polna njegovega veličastva!« (Iz 6,3). To pomeni, da je vsa zemlja otipljivo razodetje Božje osebe. Toda Sveto pismo nam pokaže, da ljudem na zemlji ni zelo domače, da bi zaznavali Božjo slavo. In kot pravi sv. Pavel: čeprav so spoznali Boga, niso z njim živeli v pristnem, resničnem odnosu, ki je lasten človeku v odnosu do Boga (prim. Rim 1,21).

Z grehom, opisanim v tretjem poglavju Prve Mojzesove knjige, je skušnjavec človeka zvito zavedel prav glede njegovega odnosa z Bogom. Da bi to dosegel, se je poslužil stvarstva (prim. 1 Mz 3,1-7). Skušnjavec je uspel popačiti ravno življenje kot odnos: z Bogom, z drugimi, s stvarstvom in s samim seboj. Odnos pa ima svoj temelj v ljubezni. Kristus bo namreč prav v svoji človeškosti razodel, da je Bog Oče in da ljubi. Dovolj je pogledati 17. poglavje Janezovega evangelija in 4. poglavje njegovega prvega pisma, in je povsem jasno: brez ljubezni, brez zastonjske ljubezni (agapē), ne moremo govoriti o Bogu Očetu našega Gospoda Jezusa Kristusa. In Pavel dodaja, da Sveti Duh osebno izliva to Očetovo ljubezen v naša srca (prim. Rim 5,5).

Novo nebo in nova zemlja se začneta razpirati pred nami prav iz zastonjske ljubezni.

Kristus sam pravi, da je nekaj, kar ostane večno, in nekaj, kar preide, se spremeni: »Nebo in zemlja bosta prešla, moje besede pa nikakor ne bodo prešle« (Lk 21,33).

Tudi današnje drugo berilo pravi, da sta prejšnje nebo in prejšnja zemlja prešla in da morje ni več (prim. Raz 21,1). Ne smemo takoj pomisliti – kot je napovedoval tudi Izaija (prim. Iz 65,17) – da Bog dela vse novo tako, da izbriše, kar je bilo prej.

Ne, prav dogodek učlovečenja in odrešenje v velikonočni skrivnosti Kristusa nam razkrivata način razumevanja tega prehoda od enega načina bivanja stvarstva k pojavu novega. Rekli smo, da Kristus razodeva, da je Bog Oče zastonjska ljubezen. Kaj pa je značilno za ljubezen? Da uničuje? Ne! Značilnost ljubezni je ustvarjalnost. In ko gre za to, kar že obstaja, se ustvarjalnost izraža kot spremenjenje. Vse, kar doseže ljubezen, se preobrazi. Z vstajenjem namreč Kristus živi svoje človeško telo povsem preobraženo in povezano s tem, kar je že nakazal trem učencem na gori Tabor, ko se je pred njimi spremenil.

Neka podrobnost takoj potrdi to smer razumevanja. Rečeno je: »Morje ni več,« toda na dveh drugih mestih piše, da je morje kot kristal – torej prosojno (prim. Raz 4,6; 15,2).

Morje je bilo namreč razumljeno kot kraj sile, ki nasprotuje Bogu (prim. Raz 13,1), ker je njegova globina in vse, kar je v njem, skrito v temačnosti, v temi. Zdaj pa je rečeno, da je morje postalo prosojno. Ker je prosojno, bo razkrilo to, česar bo polno novo stvarstvo: Božjo ljubezen, ki nima nobene teme in ne sence (prim. 1 Jn 1,5). Ker je Bog zastonjska ljubezen, se novo nebo in nova zemlja razodevata kot ljubezen. To stvarstvo, ki razodeva radikalno novost, se izrazi v svetem mestu – novem Jeruzalemu. Stari Jeruzalem je izražal srce ljudstva stare zaveze, novi pa izraža srce novega človeštva, ki pripada vstalemu Kristusu, to je krščenim v umrlega in vstalega Kristusa. Janez novo stvarstvo in novi Jeruzalem, ki je njegov izraz, opiše z jezikom ljubezni.

Novi Jeruzalem prihaja od Boga in živi na Božji način – kot ljubezen. Celotno novo stvarstvo je šotor, sobivanje Boga in človeka. Tudi v evangeliju, ko Janez govori o učlovečenju Božjega Sina, uporabi podobo šotora, ki ga je Bog razpel med nami (prim. Jn 1,14). Toda tokrat ni več šotor z dvema prostoroma in z zastorom, ki ju ločuje. V vstalem Kristusu zdaj ljudje živijo resničnost, popolnoma združeno z Bogom Očetom. Ne bo več bolečin in ne žalosti, ker bo samo življenje vstalih v Kristusu. Ne bo več solz, ne žalovanja, kajti smrti ne bo več. Svet, kateremu pripadajo te stvari, se preobraža v Kristusovi veliki noči v novo nebo in novo zemljo.

Naše pravo bivališče je vstali Kristus. Srce novega stvarstva pa je novi Jeruzalem, ki razodeva Boga kot ljubezen. Zato Janez govori o novem Jeruzalemu kot o zaročenki, ki se pokaže kot nevesta za svojega ženina – Vstalega Kristusa. O tem mestu, izrazu novega človeštva, ki prihaja iz nebes, je zapisano, da je nevesta, ki se je ozaljšala. Ne gre za okrasje – beseda, ki je uporabljena, je tista, ki se uporablja za opis lepote starodavnega templja, kjer je bilo to, kar je delalo tempelj lep, najbolj skrbno negovan del kot izraz hvaležnosti in ljubezni. Nevesta se spušča iz nebes lepa, ker jo uresničena ljubezen z ženinim preobraža v lepoto. »Uresničena ljubezen je lepota,« je ponavljal Florenski. Ko človek ne dela več stvari zase, po svojih idealih in načrtih, da bi uresničil svojo voljo, četudi pod krinko religije, začne sijati lepota.

Vse, kar človek dela za druge, se razodene kot lepota. Kar pa ni narejeno iz ljubezni, je suho, jalovo in ne daje življenja. Služi samo ohranjanju struktur tistih, ki služijo sami sebi preko religije. A kot je rekel papež Leon XIV. v svoji prvi homiliji, ko se je skliceval na sv. Ignacija Antiohijskega, mora vsak vernik, še posebej tisti, ki ima službo oblasti, »izginiti, da Kristus lahko ostane, postati majhen, da bi lahko spoznali in slavili Njega.«

Novo nebo in nova zemlja, izražena v novem Jeruzalemu, so ljudje, ki prebivajo v Vstalem in ne živijo več zase, temveč zanj, ki je umrl in vstal zanje (prim. 2 Kor 5,15). Živijo bogoslužje, ki vsako dejanje ljubezni preobraža v Kristusa umrlega in vstalega, to je v lepoto, ki ostane večno in se izraža kot luč na oblačilu, v katerega smo oblečeni po krstu. Vse, kar človek živi v ljubezni do drugih, izraža resnico obleke, ki jo prejme. Resnica tega sveta se vidi v novih nebesih in novi zemlji, v sijaju novega Jeruzalema. V Kristusu, v njegovem vstalem telesu, zremo resnico žita, kruha in vsega, kar je del te zgodovine in tega sveta.

 

SEMENA je rubrika Centra Aletti, ki je na voljo vsako sredo.
Vsak teden je na spletni strani LIPE poleg nedeljske homilije v zvočni obliki (v italijanščini) na voljo tudi poglobitev Božje besede nedeljske ali praznične svete maše.

 

HRVATSKI

„Ja, Ivan, vidjeh novo nebo i novu zemlju“.

Tim riječima započinje današnje drugo čitanje. U Otkrivenju se riječ „novo“ uvijek odnosi na Krista, a posebno na uskrslog Krista. Novo je bremenito njegovom prisutnošću – i upravo je zbog toga novo.

Dakle, novo je jer je puno njegovog života, pripada njemu i očituje ga u potpunosti.

Izaija kaže da su serafi klicali jedan drugome: „Svet! Svet! Svet Gospodin nad vojskama! Puna je sva zemlja slave njegove!«“ (Iz 6,3). To znači da je cijela zemlja opipljivo očitovanje Božje osobe. Ali Biblija nam pokazuje da ljudima na zemlji nije baš familijarno opažanje Božje slave. I, kako kaže sveti Pavao, premda su upoznali Boga, nisu s Njim živjeli u pravom, istinskom odnosu koji bi trebao biti svojstven čovjeku u njegovom odnosu s Bogom (usp. Rim 1,21).

Grijehom opisanim u trećem poglavlju knjige Postanka napasnik je lukavo prevario čovjeka upravo u pogledu njegovog odnosa s Bogom. Da bi to postigao, poslužio se stvorenjem (usp. Post 3,1-7). Dakle, napasnik uspijeva izopačiti upravo život kao odnos: s Bogom, s drugima, sa stvorenjem i sa samim sobom. A odnos ima svoj temelj u ljubavi. Krist će naime u svom čovještvu pokazati da je Bog Otac i da ljubi. Dovoljno je pogledati 17. poglavlje Ivanovog Evanđelja i 4. poglavlje njegove prve poslanice i sasvim je jasno da se bez ljubavi, bez besplatne ljubavi (agapē), ne može govoriti o Bogu Ocu našega Gospodina Isusa Krista. A Pavao dodaje da Duh Sveti osobno ulijeva tu ljubav Boga Oca u naša srca (usp. Rim 5,5).

Novo nebo i nova zemlja počinju se otvarati pred nama upravo preko besplatne ljubavi.

Sam Krist kaže da postoji nešto što ostaje zauvijek i nešto što prolazi, što se mijenja: „Nebo će i zemlja uminuti, ali moje riječi ne, neće uminuti“ (Lk 21,33).

I današnje drugo čitanje govori da su prvo nebo i prva zemlja uminuli i da mora više nema (usp. Otk 21,1). Ne smijemo odmah pomisliti – kao što je i Izaija naviještao (usp. 65,17) – da Bog čini sve novo tako što briše ono što je bilo prije.

Ne, upravo nam događaj utjelovljenja i otkupljenja u Kristovom pashalnom otajstvu otkrivaju način razumijevanja tog prijelaza iz jednog načina postojanja stvorenja u pojavu novoga. Rekli smo da Krist očituje Boga Oca kao besplatnu ljubav. A što je karakteristično za ljubav? Uništiti? Ne! Karakteristika ljubavi je kreativnost. A na onom što već postoji kreativnost se ostvaruje kao preobrazba. Sve do čega ljubav dopre biva preobraženo. Naime, Krist je svojim uskrsnućem doveo do toga da je njegovo ljudsko tijelo doživjelo potpunu preobrazbu, a to je povezano s onim što je već pokazao trojici učenika na gori Tabor kad se pred njima preobrazio.

Jedan detalj odmah potvrđuje taj način razumijevanja. Rečeno je: „ni mora više nema“; ali na dva druga mjesta piše da je more poput stakla, to jest prozirno (usp. Otk 4,6; 15,2).

More se, naime, smatralo mjestom sile koja se protivi Bogu (usp. Otk 13,1), jer je njegova dubina i sve što je u njoj skriveno u tami, u mraku. A sada se kaže da je more postalo prozirno. Budući da je prozirno, otkrit će ono čega će biti puno novo stvorenje: ljubavi Božje u kojoj nema nikakve tame ni sjene (usp. 1Iv 1,5). Budući da je Bog besplatna ljubav, novo nebo i nova zemlja očituju se kao ljubav. To stvorenje koje očituje radikalnu novost izraženo je u svetom gradu – novom Jeruzalemu. Stari Jeruzalem je izražavao srce starozavjetnog naroda, a novi izražava srce novog čovječanstva koje pripada Kristu uskrslom, to jest krštenima u umrlom i uskrslom Kristu. Ivan novo stvorenje i novi Jeruzalem, koji je njegov izraz, opisuje jezikom ljubavi.

Taj novi Jeruzalem dolazi od Boga i živi na Božji način – kao ljubav. Cijelo novo stvorenje je šator, suživot Boga i čovjeka. Naime, i u Evanđelju, kad Ivan govori o utjelovljenju Sina Božjega, služi se slikom šatora što ga je Bog razapeo među nama (usp. Iv 1,14). Ali ovaj put to više nije šator s dvije prostorije i zastorom koji ih razdvaja. U uskrsnulom Kristu ljudi sada žive stvarnost potpuno sjedinjenu s Bogom Ocem. Neće više biti boli ni tuge, jer će biti samo život uskrsnulih u Kristu. Neće više biti ni suza, ni žalosti, jer smrti više neće biti. Svijet kojemu te stvari pripadaju preobražava se u Kristovu pashu u novom nebu i novoj zemlji.

Naše pravo prebivalište je Uskrsli Krist. Srce novog stvorenja je novi Jeruzalem, koji očituje Boga kao ljubav. Stoga Ivan govori o novom Jeruzalemu kao o zaručnici koja se očituje kao mladenka za svoga muža – Uskrslog Krista. O tom gradu, izrazu novog čovječanstva koje silazi s neba, piše da je zaručnica koja se uljepšala. Ne radi se o ukrašavanju – riječ koja je upotrjebljena je ona koja se koristi za opisivanje ljepote drevnog hrama, gdje je ono što ga je činilo lijepim bio najnjegovaniji dio kao izraz zahvalnosti i ljubavi. Naime, zaručnica silazi s neba lijepa jer ju ostvarena ljubav sa zaručnikom preobražava u ljepotu. „Ostvarena ljubav je ljepota“, ponavljao je Florenski. Kad čovjek više ne radi stvari za sebe, prema svojim idealima i planovima kako bi ostvario svoju volju, pa makar i pod krinkom religije, počinje prosijavati ljepota.

Sve što čovjek čini za drugoga očituje se kao ljepota. A ono pak što se čini izvan ljubavi suho je, neplodno i ne daje život. Služi samo održavanju struktura onih koji sami sebi služe kroz religiju. Međutim, kao što je rekao papa Lav XIV u svojoj prvoj propovijedi, kad se osvrnuo na svetog Ignacija Antiohijskog, svaki vjernik, a posebno onaj tko ima službu vlasti, mora „nestati da Krist ostane, postati malen da ljudi upoznaju i slave Njega“.

Novo nebo i nova zemlja, izraženi u novom Jeruzalemu, ljudi su koji prebivaju u Uskrslom i ne žive više sebi, nego Onomu koji za njih umrije i uskrsnu (usp. 2Kor 5,15). Oni žive liturgiju koja preobražava svaku gestu ljubavi u Krista mrtvog i uskrslog, to jest u ljepotu koja ostaje zauvijek i izražava se kao svjetlo na haljini koju smo obukli na krštenju. Sve što je življeno u ljubavi prema drugima izražava istinu odjeće u koju smo se preobukli. Istina ovoga svijeta vidi se u novom nebu i novoj zemlji, u sjaju novog Jeruzalema. U Kristu, u njegovom uskrslom tijelu, promatramo istinu pšenice, kruha i svega što je dio ove povijesti i ovoga svijeta.

 

SJEMENA je rubrika Centra Aletti dostupna svake srijede.
Svakog tjedna, osim nedjeljne propovijedi u audio obliku (na talijanskom), bit će dostupno na web stranici LIPA produbljivanje nedjeljnih ili blagdanskih čitanja euharistijske liturgije.

 

POLSKI

„Ja, Jan, ujrzałem nowe niebo i nową ziemię”.

Tak zaczyna się dzisiejsze drugie czytanie. W Apokalipsie słowo „nowy” zawsze odnosi się do Chrystusa, a zwłaszcza do Chrystusa zmartwychwstałego. To, co nowe, jest naładowane Jego obecnością i właśnie dlatego jest nowe.

Dlatego jest nowe, ponieważ będąc pełne Jego życia, należy do Niego i w pełni Go objawia.

Sam Izajasz mówi, że serafini wołali do siebie nawzajem: “Święty, Święty, Święty jest Pan Zastępów. Cała ziemia pełna jest Jego chwały” (Iz 6,3). Oznacza to, że cała ziemia jest sprawdzalnym objawieniem osoby Boga. Biblia pokazuje jednak, że ludzie żyjący na ziemi nie są zbyt zaznajomieni z pojmowaniem chwały Bożej. Paweł mówi, że chociaż poznali Boga, nie doświadczyli właściwej, prawdziwej ludzkiej relacji z Bogiem (por. Rz 1,21).

Wraz z grzechem opisanym w trzecim rozdziale Księgi Rodzaju, kusiciel zręcznie zwiódł człowieka właśnie w odniesieniu do jego relacji z Bogiem. Aby to osiągnąć, wykorzystuje stworzenie (por. Rdz 3,1-7). Tak więc to, co kusicielowi udaje się wypaczyć, to właśnie życie przeżywane jako relacja – z Bogiem, z innymi, ze stworzeniem i z samym sobą.

A relacja ta opiera się na miłości. Rzeczywiście, Chrystus zamanifestuje poprzez swoje człowieczeństwo, że Bóg jest Ojcem i że kocha. Wystarczy rozważyć 17. rozdział Ewangelii Jana i 4. rozdział jego Pierwszego Listu, a już jest absolutnie oczywiste, że bez miłości, bez agape nie można mówić o Bogu Ojcu naszego Pana Jezusa Chrystusa. A Paweł dodaje, że sam Duch Święty wlewa tę miłość Boga Ojca do naszych serc (por. Rz 5,5).

Tak więc nowe niebiosa i nowa ziemia zaczynają się przed nami otwierać właśnie dzięki agape.

Sam Chrystus mówi, że jest coś, co pozostaje na wieki, i jest coś, co przemija, co się zmienia: „niebo i ziemia przeminą, ale moje słowa nie przeminą” (Łk 21,33).

Dzisiejsze drugie czytanie mówi również, że dawne niebo i ziemia przeminęły, a morze już nie ma (por. Ap 21,1). Nie powinniśmy od razu myśleć, jak zapowiedział Izajasz (por. 65,17), że Bóg czyni wszystko nowym, wymazując to, co było wcześniej.

Nie, to właśnie wydarzenie wcielenia i odkupienia poprzez misterium paschalne Chrystusa ukazuje nam sposób rozumienia tego przejścia od jednego sposobu istnienia stworzenia do pojawienia się nowego. Powiedzieliśmy, że Chrystus objawia Boga Ojca jako agape. A co jest typowe dla miłości? Niszczenie? Nie! Typowa dla miłości jest kreatywność. Ale na tym, co już istnieje, kreatywność realizuje się jako przemienienie.

Wszystko, do czego dotrze miłość, zostaje przemienione. W rzeczywistości, wraz ze swoim zmartwychwstaniem, Chrystus sprawia, że Jego ludzkie ciało doświadcza absolutnej przemiany, która łączy się z tym, co uczynił trzem uczniom obecnym podczas Jego przemienienia na Górze Tabor.

W rzeczywistości istnieje szczegół, który natychmiast potwierdza ten sposób rozumienia. Jest powiedziane: „morza już nie ma”; ale w dwóch innych fragmentach jest powiedziane, że morze jawi się jako kryształ, czyli morze przezroczyste (por. Ap 4,6; 15,2).

Ponieważ morze było postrzegane jako miejsce siły wrogiej Bogu (por. Ap 13,1), ponieważ jego głębia i to, co zawiera, jest ukryte przez ciemność, przez mrok. A teraz jest powiedziane, że stanie się przezroczyste. Będąc przejrzystym, przyniesie to, czego pełne będzie całe nowe stworzenie: miłość Boga, która nie zawiera w sobie ani ciemności, ani mroku (por. 1 J 1,5). Właśnie dlatego, że Bóg jest agape, nowe niebiosa i nowa ziemia objawiają się jako miłość. To stworzenie, które manifestuje radykalną nowość, wyraża się w świętym mieście, które jest nowym Jeruzalem. Starożytne Jeruzalem wyrażało serce ludzi starego przymierza, to zaś wyraża serce nowej ludzkości, należącej do zmartwychwstałego Chrystusa, czyli tych, którzy zostali ochrzczeni w Chrystusie umarłym i zmartwychwstałym. Jan opisuje nowe stworzenie i nowe Jeruzalem jako jego wyraz w języku miłości.

To nowe Jeruzalem pochodzi od Boga i żyje na sposób Boży, czyli w miłości. Całe nowe stworzenie jest namiotem, wspólnym mieszkaniem Boga i człowieka. Rzeczywiście, nawet w Ewangelii, mówiąc o wcieleniu Syna Bożego, Jan używa obrazu namiotu, który Bóg rozbił pośród nas (por. J 1,14). Ale tym razem nie jest to już namiot, który miał dwie przestrzenie, z zasłoną pośrodku oddzielającą je. Teraz, w zmartwychwstałym Chrystusie, ludzie doświadczają rzeczywistości całkowicie zjednoczonej z Bogiem Ojcem.

Nie będzie więcej bólu, nie będzie więcej smutku, bo jest tylko zmartwychwstałe życie w Chrystusie. Nie będzie więcej łez, nie będzie więcej żałoby, bo nie będzie więcej śmierci. Świat, do którego należą te rzeczy, zostaje przemieniony w Passze Chrystusa w nowe niebo i nową ziemię.

Naszym prawdziwym mieszkaniem jest zmartwychwstały Chrystus. Ale nowe stworzenie ma w swoim sercu nowe Jeruzalem, które objawia Boga jako miłość. Dlatego Jan mówi o nowym Jeruzalem jako o oblubienicy objawiającej się jako oblubienica swego oblubieńca, którym jest Zmartwychwstały. O tym mieście, będącym wyrazem nowego człowieczeństwa zstępującego z nieba, mówi się, że jest to oblubienica uczyniona piękną. Nie ma wzmianki o dekoracji, tak dalece, że użyte słowo jest tym, którego można by użyć do opisania piękna starożytnej świątyni, gdzie to, co czyniło ją piękną, było najbardziej zadbaną częścią wyrażającą wdzięczność i miłość. Rzeczywiście, panna młoda schodzi z nieba piękna, ponieważ zrealizowana miłość z oblubieńcem przemienia ją w piękno. „Zrealizowana miłość jest pięknem”, powtarzał Floreński. Kiedy człowiek przestaje robić rzeczy dla siebie, podążając za własnymi ideałami i projektami, które mają być realizowane zgodnie z jego własną wolą, nawet jeśli pod tytułem religii, wtedy zaczyna się pojawiać piękno.

Wszystko, co jest robione z myślą o drugim, objawia się jako piękno, a wszystko, co jest robione poza miłością, jest suche, jałowe i nie daje życia. Przydaje się jedynie do utrwalania struktur tych, którzy służą sobie poprzez religię. Ale, jak powiedział papież Leon w swojej pierwszej homilii, odnosząc się do św. Ignacego z Antiochii, każdy wierzący, a zwłaszcza ten, kto pełni posługę władzy, musi „zniknąć, aby mógł pozostać Chrystus, uczynić się małym, aby On mógł być poznany i uwielbiony”.

Nowe niebo i nowa ziemia wyrażone w nowym Jeruzalem to kobiety i mężczyźni, którzy zamieszkują Zmartwychwstałego i, nie żyjąc już dla siebie, ale dla Tego, który za nich umarł i zmartwychwstał (por. 2 Kor 5,15), żyją liturgią, która przemienia każdy gest miłości w Chrystusa, który umarł i zmartwychwstał – to znaczy w piękno, które pozostaje na zawsze, wyrażone jako światło na szacie, w którą zostaliśmy przyobleczeni przez chrzest. Wszystko, co jest przeżywane w miłości do innych, wyraża prawdę szaty, w którą jesteśmy przyodziani. Prawdę rzeczy tego świata widzimy w nowych niebiosach i nowej ziemi, w blasku nowego Jeruzalem. To w Chrystusie, w Jego zmartwychwstałym ciele, kontemplujemy prawdę ziarna, chleba i wszystkiego, co jest częścią tej historii i tego świata.

 

ZIARNA są rubryką Centro Aletti udostępnianą w każdą środę.
Każdego tygodnia, oprócz homilii niedzielnej w formie audio, na stronie LIPA będzie do dyspozycji pogłębienie czytań liturgicznych z eucharystii niedzielnej bądź świątecznej