Approfondimento delle letture della liturgia
Profundización de las lecturas de la liturgia
Poglobitev Božje besede
Produbljivanje liturgijskih tekstova
Pogłębienie czytań liturgicznych
![[SEMI] V DOMENICA DI QUARESIMA (Anno B) 2](https://www.edizionilipa.com/wp-content/uploads/2024/03/231-043-2021-Seminario-Romano-Roma-Italia-Sinistra-Giuseppe-e-i-fratelli-400x400.jpg "[SEMI] V DOMENICA DI QUARESIMA (Anno B) 2")
La Lettera agli Ebrei fa vedere Cristo come il nuovo Sommo Sacerdote, il Sommo Sacerdote misericordioso. E allo stesso tempo mostra sotto diversi aspetti che Cristo è veramente uomo.
E soprattutto mette in evidenza che non era una specie di superman, o un dio che solo appare agli uomini sulla terra, ma rimane in un mondo ideale, come un’esistenza di una forma perfetta, non toccato assolutamente da alcun male.
No, lui è pienamente partecipe di tutto ciò che è veramente la condizione umana.
“Infatti, proprio per essere stato messo alla prova e aver sofferto personalmente, egli è in grado di venire in aiuto a quelli che subiscono la prova” (Eb 2,18).
“Infatti non abbiamo un sommo sacerdote che non sappia prendere parte alle nostre debolezze: egli stesso è stato messo alla prova in ogni cosa come noi, escluso il peccato” (Eb 4,15).
Lui si è fatto solidale con noi in tutto, eccetto il peccato. E, proprio perché non aveva peccato, poteva essere solidale, unito a noi in tutto, perché il peccato invece separa e divide.
Ma Cristo “doveva rendersi in tutto simile ai fratelli, per diventare un sommo sacerdote misericordioso” (Eb 2,17).
Dopo Gen 3, la questione insormontabile è la morte e tutto ciò che è legato ad essa, come la paura della morte.
Ogni sofferenza, sia quella del corpo, della psiche e anche quella dello spirito – tutto ricorda e subito fa presente l’avvicinarsi della morte.
Tutto ciò che in qualche modo evidenzia la nostra fragilità fa così paura che l’uomo è disposto a fare ogni cosa per evitare tutto ciò.
Anzi, san Massimo il Confessore fa vedere come l’uomo, dopo il peccato, fa leva sulla ragione e sulla volontà per vivere, trovare e provare piacere. Ma si tratta di un’illusione che si frantuma quando si incontrano il dolore, la sofferenza, l’ingiustizia, il male, la cattiveria degli altri e tutto ciò che, attraverso la carne della quale siamo fatti, fa apparire il nostro inevitabile destino, cioè la morte.
Poi san Massimo evidenzia come il Figlio di Dio, il Logos, incarnandosi assume la realtà della carne e, proprio nella sua carne, manifesta il senso, la Parola, la vita – anzi, manifesta l’amore che proprio queste realtà umane più esposte, più provate, più fragili, in Lui vengono vissute assolutamente con amore e nell’amore.
La sua vita, nella fragilità della nostra carne, manifesta un’esistenza che non dipende dalla nostra carne, dalla nostra natura, dall’umanità.
Nella sua consegna gratuita alla sofferenza, Cristo manifesta una vita dalla quale la nostra realtà viene assorbita, trasfigurata e posta a un livello di esistenza dove non c’è più il male.
E la cosa più forte è che Cristo non promette una salvezza dell’uomo spogliato dalla propria carne.
“Perciò, in questa condizione, noi gemiamo e desideriamo rivestirci della nostra abitazione celeste purché siamo trovati vestiti, non nudi. In realtà quanti siamo in questa tenda sospiriamo come sotto un peso, perché non vogliamo essere spogliati ma rivestiti, affinché ciò che è mortale venga assorbito dalla vita” (2Cor 5,2-4).
Ecco allora tutto il peso della parola che oggi la liturgia ci offre.
“Cristo, nei giorni della sua carne” (Eb 5,7): così viene detto testualmente. Cristo vive la sua carne con la vita divina, quella vita chiamata zoē, e percepisce la fragilità, la precarietà della carne umana, cioè della condizione umana. Ma, da Figlio di Dio, sa che la vita, la zoē, viene dal Padre. È Lui la fonte della vita del Figlio, perché è il Padre che lo genera. La vita di Dio è lo Spirito Santo e chi ha lo Spirito Santo non è sotto il dominio della paura (cf Rm 8,15).
Anzi, Cristo, nel suo essere Figlio di Dio non vive sotto il dominio della carne, ma la carne in Lui viene vissuta al modo della vita di Dio.
Col Battesimo veniamo uniti con Cristo alla stessa vita dello Spirito Santo per poter vivere la nostra umanità, la nostra carne, da figli. Non da soli, ma partecipando al Figlio di Dio.
“Voi però non siete sotto il dominio della carne, ma dello Spirito, dal momento che lo Spirito di Dio abita in voi. Se qualcuno non ha lo Spirito di Cristo, non gli appartiene” (Rm 8,9).
Anzi, Cristo nel Getsemani entrerà anche nella strettoia dell’angoscia e della paura (cf Mc 14,33), ma in tutta questa esperienza di angustia mantiene stabile il dialogo, la relazione con il Padre, della quale è costituita la stessa vita divina.
Anche il passo di oggi rivela come Cristo vive la sua realtà umana contemplando sé stesso con tutto il corpo. È proprio con tutta l’umanità che sarà consegnato nelle mani rapaci dei peccatori, che lo useranno per scaricare su di lui tutti i loro peccati, i loro fallimenti, le loro colpe, il loro rancore, la loro rabbia e tutta la loro vendetta (cf Is 53,4-5).
Ma Cristo “nei giorni della sua carne” prega “con forti grida e lacrime” (Eb 5,7): ecco una eccezionale immagine della liturgia!
Non c’è un millimetro di spazio per la teatralità, che ha tanto invaso la nostra liturgia, e neanche un attimo di tempo per fare dei racconti insignificanti, sforzandosi di attirare l’attenzione dei presenti. E non c’entra niente un linguaggio decorativo di fronzoli e pizzi.
Cristo, rivolto verso gli uomini, vive nella sua carne il più radicale orientamento – quello al Padre.
Rivolto a coloro ai quali si consegna, cioè a noi, e rivolto al Padre che lo consegna, Lui si consegna e consegna tutta la sua vita, anche quella della sua umanità.
E siccome in questa vita filiale la carne viene donata, consegnata per amore e nell’amore, questa stessa carne passa la morte. Ma non si arresta nella morte, non subisce la putrefazione, non torna in polvere, ma viene avvolta nell’amore, l’unica realtà che rimane e che non conosce fine (cf 1Cor 13,8).
Cristo viene esaudito “per il suo totale abbandono al Padre”, come viene detto letteralmente.
Il Padre lo accoglie nella gloria con la sua umanità. Non è esaudito come è avvenuto a Ezechia: “Così dice il Signore, Dio di Davide, tuo padre: Ho udito la tua preghiera e ho visto le tue lacrime; ecco, io aggiungerò ai tuoi giorni quindici anni” (Is 38,5). E non è esaudito neanche come è stato esaudito Giairo, quando Cristo gli ha rianimato la figlia, così come aveva fatto con Lazzaro, suo amico.
Cristo ha impregnato tutta la sua umanità con l’amore e l’ha consegnata al Padre.
Il Figlio vive la sua umanità, così come vive la sua divinità, consegnandola al Padre, ossia nella relazione filiale con Lui, in un affidamento e in una consegna al Padre, come Amore che si dona.
Allora “fu esaudito” (Eb 5,7), lascia la morte alle sue spalle e il Padre lo accoglie con la sua umanità nella gloria che Egli già viveva con Lui prima della creazione del mondo, nell’unità dello Spirito Santo, (cf Gv 17,24).
Nella Lettera agli Ebrei, Cristo viene presentato come sacerdote.
Il sacerdozio di Cristo è un sacrificio che necessariamente attraversa la morte a causa del peccato dell’umanità, che però non contiene le oblazioni per le colpe, come eravamo abituati nell’Antico Testamento, ma – vissuto una volta per tutte – unisce l’umanità al Padre.
“Egli entrò una volta per sempre nel santuario, non mediante il sangue di capri e di vitelli, ma in virtù del proprio sangue, ottenendo così una redenzione eterna” (Eb 9,12).
Occorre tuttavia stare attenti, perché la nostra tradizione degli ultimi secoli ci ha abituati a vedere Cristo da solo, oppure circondato degli angioletti, o qualche santo davanti o accanto a Lui. Si tratta invece di trovarsi “in Lui”: “Con lui ci ha anche risuscitato e ci ha fatto sedere nei cieli, in Cristo Gesù” (Ef 2,6).
SEMI è la rubrica del Centro Aletti disponibile ogni venerdì.
Ogni settimana, oltre all’omelia della domenica in formato audio, sarà disponibile sul sito LIPA un approfondimento delle letture della liturgia eucaristica domenicale o festiva.
La Carta a los Hebreos muestra a Cristo como el nuevo Sumo Sacerdote, el Sumo Sacerdote misericordioso. Y al mismo tiempo muestra en varios aspectos que Cristo es verdaderamente hombre.
Ante todo, deja claro que no es una especie de superhombre, o un dios que sólo se aparece a los hombres en la tierra, pero que permanece en un mundo ideal, como una existencia de forma perfecta, a la que no afecta absolutamente ningún mal.
No, él participa plenamente en todo lo que es verdaderamente la condición humana.
“Porque precisamente por haber sido puesto a prueba y haber padecido personalmente, puede acudir en ayuda de los que sufren la prueba” (Hb 2,18).
“Porque no tenemos un sumo sacerdote que no pueda participar de nuestras debilidades: él mismo ha sido probado en todo como nosotros, excepto en el pecado” (Hb 4,15).
Fue hecho juntamente con nosotros en todo, excepto en el pecado. Y, precisamente porque no tenía pecado, podía ser solidario, estar unido a nosotros en todo, porque el pecado, en cambio, separa y divide.
Pero Cristo “tuvo que hacerse semejante a los hermanos en todo, para ser sumo sacerdote misericordioso” (Hb 2,17).
Después de Gen 3, la cuestión insuperable es la muerte y todo lo relacionado con ella, como el miedo a la muerte.
Todo sufrimiento, ya sea del cuerpo, del psiquismo o incluso del espíritu, recuerda y evoca inmediatamente la proximidad de la muerte.
Cualquier cosa que de alguna manera ponga de relieve nuestra fragilidad es tan aterradora que el hombre está dispuesto a hacer cualquier cosa para evitarla.
En efecto, San Máximo el Confesor muestra cómo el hombre, después del pecado, se apoya en la razón y en la voluntad para vivir, encontrar y experimentar el placer. Pero se trata de una ilusión que se hace añicos cuando se encuentra con el dolor, el sufrimiento, la injusticia, el mal, la maldad de los demás y todo aquello que, a través de la carne de la que estamos hechos, hace aparecer nuestro destino inevitable, es decir, la muerte.
A continuación, san Máximo señala cómo el Hijo de Dios, el Logos, al encarnarse, asume la realidad de la carne y, precisamente en su carne, manifiesta el sentido, el Verbo, la vida; más aún, manifiesta el amor de que estas mismas realidades humanas más expuestas, más probadas, más frágiles, en él son vividas absolutamente con amor y en el amor.
Su vida, en la fragilidad de nuestra carne, manifiesta una existencia que no depende de nuestra carne, de nuestra naturaleza, de nuestra humanidad.
En su entrega gratuita al sufrimiento, Cristo manifiesta una vida por la que nuestra realidad es absorbida, transfigurada y colocada en un nivel de existencia en el que ya no existe el mal.
Y lo más fuerte es que Cristo no promete una salvación del hombre despojado de su carne.
“Por eso, en esta condición, gemimos y anhelamos ser revestidos en nuestra morada celestial con tal de encontrarnos vestidos, no desnudos. En efecto, todos los que estamos en esta tienda suspiramos como agobiados, porque no queremos ser despojados, sino revestidos, para que lo mortal sea absorbido por la vida” (2 Co 5, 2-4).
He aquí, pues, todo el peso de la palabra que la liturgia nos ofrece hoy.
“Cristo en los días de su carne” (Hb 5,7): así se dice textualmente. Cristo vive su carne con la vida divina, esa vida llamada zoē, y percibe la fragilidad, la precariedad de la carne humana, es decir, de la condición humana. Pero, como Hijo de Dios, sabe que la vida, la zoē, procede del Padre. Es Él quien es la fuente de la vida del Hijo, porque es el Padre quien lo genera. La vida de Dios es el Espíritu Santo, y quien tiene el Espíritu Santo no está bajo el dominio del miedo (cf. Rm 8,15).
Por el contrario, Cristo, por ser Hijo de Dios, no vive bajo el dominio de la carne, sino que la carne en Él se vive a la manera de la vida de Dios.
Por el Bautismo nos unimos con Cristo a la misma vida del Espíritu Santo para vivir nuestra humanidad, nuestra carne, como hijos. No solos, sino compartiendo al Hijo de Dios.
“Pero vosotros no estáis bajo el dominio de la carne, sino del Espíritu, puesto que el Espíritu de Dios habita en vosotros. Si alguno no tiene el Espíritu de Cristo, no es de él” (Rm 8,9).
En efecto, Cristo en Getsemaní entrará también en las estrecheces de la angustia y del miedo (cf. Mc 14, 33), pero en toda esta experiencia de angustia mantiene un diálogo estable, la relación con el Padre, de la que está hecha la misma vida divina.
El pasaje de hoy revela también cómo Cristo vive su realidad humana contemplándose a sí mismo con todo su cuerpo. Precisamente con toda la humanidad será entregado a las manos rapaces de los pecadores, que lo utilizarán para descargar sobre él todos sus pecados, sus fracasos, sus culpas, sus rencores, sus iras y todas sus venganzas (cf. Is 53, 4-5).
Pero Cristo “en los días de su carne” ora “con grandes gritos y lágrimas” (Hb 5,7): ¡he aquí un cuadro excepcional de la liturgia!
No hay ni un milímetro de espacio para la teatralidad que tanto ha invadido nuestra liturgia, ni un momento para historias triviales, esforzándose por atraer la atención de los presentes. Y no tiene nada que ver con un lenguaje decorativo de adornos y encajes.
Cristo, vuelto hacia los hombres, vive en su carne la orientación más radical: la del Padre.
Vuelto hacia aquellos a quienes se entrega, es decir, hacia nosotros, y vuelto hacia el Padre que lo entrega, se entrega y entrega toda su vida, incluso la de su humanidad.
Y como en esta vida filial se da la carne, se entrega por amor y en el amor, esta misma carne pasa por la muerte. Pero no se detiene en la muerte, no sufre la putrefacción, no vuelve al polvo, sino que se envuelve en el amor, única realidad que permanece y que no conoce fin (cf. 1 Co 13, 8).
Cristo se realiza “por su abandono total al Padre”, como se dice literalmente.
El Padre lo recibe en la gloria con su humanidad. No es escuchado como le sucedió a Ezequías: “Así dice el Señor, el Dios de David, tu padre: He oído tu oración y he visto tus lágrimas; he aquí que añadiré a tus días quince años” (Is 38,5). Tampoco se responde como se respondió a Jairo, cuando Cristo revivió a su hija, igual que había hecho con Lázaro, su amigo.
Cristo impregnó de amor toda su humanidad y la entregó al Padre.
El Hijo vive su humanidad, como vive su divinidad, entregándola al Padre, es decir, en una relación filial con Él, en una entrega y entrega al Padre, como Amor que se entrega.
Entonces “fue escuchado” (Hb 5,7), deja atrás la muerte y el Padre lo acoge con su humanidad en la gloria que ya vivía con Él antes de la creación del mundo, en la unidad del Espíritu Santo, (cf. Jn 17,24).
En la Carta a los Hebreos, Cristo es presentado como sacerdote.
El sacerdocio de Cristo es un sacrificio que pasa necesariamente por la muerte a causa del pecado de la humanidad, pero no contiene oblaciones por los pecados, como estábamos acostumbrados en el Antiguo Testamento, sino que -vivido de una vez para siempre- une a la humanidad con el Padre.
“Entró una vez para siempre en el santuario, no por sangre de machos cabríos ni de terneros, sino en virtud de su propia sangre, obteniendo así la redención eterna” (Hb 9,12).
Hay que tener cuidado, sin embargo, porque nuestra tradición de los últimos siglos nos ha acostumbrado a ver a Cristo solo, o rodeado de recovecos, o a algún santo delante o al lado. En cambio, se trata de estar “en Él”: “Con Él también nos resucitó y nos sentó en los cielos, en Cristo Jesús” (Ef 2,6).
SEMILLAS es una publicación del Centro Aletti disponible todos los viernes. Cada semana, además del audio de la homilía dominical, estará disponible en el sitio de LIPA un comentario a las lecturas de la Liturgia del Domingo, como así también a las lecturas de la semana.
Pismo Hebrejcem pokaže Kristusa kot novega velikega duhovnika, kot usmiljenega velikega duhovnika. Hkrati pa v več vidikih pokaže, da je Kristus resnično človek.
Predvsem jasno pokaže, da ni bil neke vrste superman ali neki bog, ki bi se samo prikazal ljudem na zemlji, ostal pa v nekem idealnem svetu, kot obstoj neke popolne oblike in se ga ne dotakne prav nobeno zlo.
Ne, kajti on je povsem udeležen pri vsem, kar je resnično človeško.
»Ker je sam pretrpel preizkušnjo, lahko pomaga preizkušanim« (Heb 2,18).
»Nimamo namreč vélikega duhovnika, ki ne bi mogel sočustvovati z našimi slabostmi, marveč takega, ki je kakor mi preizkušan v vsem, vendar brez greha« (Heb 4,15).
V vsem je postal solidaren z nami, razen v grehu. Prav zato, ker ni imel greha, je bil lahko solidaren, združen z nami v vsem, kajti greh ločuje in razdvaja.
Toda Kristus »se je moral v vsem izenačiti z brati, da je postal usmiljen […] zanesljivi véliki duhovnik« (Heb 2,17).
Po 1 Mz 3 je nepremostljivo vprašanje smrt in vse, kar je povezano z njo, kot strah pred smrtjo.
Vsako trpljenje, tako telesno kot duševno, pa tudi duhovno – vse nas takoj spomini na to, da se bližamo smrti.
Vse, kar nam kakorkoli predoči našo krhkost, nas tako prestraši, da smo pripravljeni storiti vse, samo, da bi se temu izognili.
Sveti Maksim Spoznavalec dejansko pokaže, kako človek po grehu pritiska na razum in voljo, da bi živel, našel in izkusil užitek. Vendar gre za iluzijo, ki se razblini ob srečanju z bolečino, trpljenjem, krivico, zlom, hudobijo drugih in z vsem, kar nam, ljudem iz mesa in kosti, pokaže našo usodo, to je smrt.
Sveti Maksim nato pokaže, kako Božji Sin, Logos, z učlovečenjem privzame vso resničnost mesa in prav v svojem mesu razodeva smisel, Besedo, življenje – še več, ljubezen in kako On prav te najbolj izpostavljene, preizkušane in krhke človeške resničnosti živi popolnoma z ljubeznijo in v ljubezni.
Njegovo življenje, v krhkosti našega mesa, razodeva bivanje, ki ni odvisno od našega mesa, od naše narave, od človeškosti.
Ko se Kristus zastonjsko izroči trpljenju, razodene življenje, ki vpije našo resničnost, jo preobrazi in postavi na raven bivanja, v kateri ni več zla.
Najmočnejša stvar pa je, da Kristus ne obljublja odrešenja človeka brez njegovega mesa.
»Zato tudi v tem svojem stanju vzdihujemo in si želimo kar povrh obleči svoje bivališče, ki je iz nebes, seveda le, če se izkažemo, da nismo goli, ko se slečemo. Dokler namreč živimo v tem šotoru, vzdihujemo in teži nas, ker se ne bi radi slekli, ampak bi se radi oblekli kar povrh, tako da bi življenje použilo to, kar je umrljivo« (2 Kor 5,2-4).
V tem je vsa teža besede, ki nam jo podarja današnje bogoslužje.
»Kristus je v dneh svojega mesa« (Heb 5,7): tako je dobesedno rečeno. Kristus živi svoje meso z Božjim življenjem, z življenjem, ki se imenuje zoē, in zaznava krhkost, minljivost človeškega mesa, to je človeškosti. Vendar kot Božji Sin ve, da življenje, zoē, prihaja od Očeta. On je izvir Sinovega življenja, saj ga Oče rodi. Božje življenje je Sveti Duh in kdor ima Svetega Duha, ni pod oblastjo strahu (prim. Rim 8,15).
Nasprotno, Kristus kot Božji Sin ne živi pod oblastjo mesa, ampak živi v mesu kot Božji Sin.
S krstom smo združeni s Kristusom pri istem življenju Svetega Duha, da bi lahko živeli svojo človeškost, svoje meso, kot sinovi. Ne sami, ampak soudeleženi pri Božjem Sinu.
»Vi pa niste v mesu, ampak v Duhu, če le prebiva v vas Božji Duh. In če kdo nima Kristusovega Duha, ni njegov« (Rim 8,9).
Še več, Kristus bo v Getsemaniju vstopil tudi v stisko tesnobe in strahu (prim. Mr 14,33), vendar v vsej tej izkušnji muke ohrani trden dialog, odnos z Očetom, saj je v tem Božje življenje.
Tudi današnji odlomek nam razodeva, kako Kristus živi svojo človeško resničnost in gleda nase s celotnim telesom. S celotno človeškostjo bo izročen v grabežljive roke grešnikov, ki ga bodo uporabili, da bodo stresli nanj vse svoje grehe, neuspehe, krivde, zamero, jezo in vse svoje maščevanje (prim. Iz 53,4-5).
Toda Kristus »v dneh svojega mesa« moli »z močnim vpitjem in solzami« (Heb 5,7): to je izjemna podoba bogoslužja!
Tukaj ni niti trohice prostora za teatralnost, ki je tako zelo vdrla v naše bogoslužje, pa tudi ne trenutka časa za lahkotno pripovedovanje, s katerim skušamo pritegniti pozornost navzočih. In nima nič skupnega dekorativnim jezikom plehkih okraskov in čipk.
Kristus, obrnjen k ljudem, v svojem mesu živi najbolj radikalno usmerjenost – to je usmerjenost k Očetu.
Obrnjen k njim, katerim se izroča, to je k nam, in obrnjen k Očetu, ki ga izroča, se izroča in izroča vse svoje življenje, tudi svoje človeško življenje.
In ker je v tem sinovskem življenju meso podarjeno, izročeno iz ljubezni in v ljubezni, gre to isto meso skozi smrt. Vendar se ne ustavi v smrti, ni podvrženo propadanju, ne vrne se v prah, ampak je ovito v ljubezen, v edino resničnost, ki ostane in ne pozna konca (prim. 1 Kor 13,8).
Kristus je uslišan »zaradi popolne izročitve Očetu«, kot je dobesedno rečeno.
Oče ga sprejme v slavi z njegovo človeškostjo. Ni uslišan kot se je zgodilo Ezekiju: »Tako govori Gospod, Bog tvojega očeta Davida: Slišal sem tvojo molitev, videl tvoje solze. Glej, pridal bom tvojim dnem petnajst let« (Iz 38,5). In ni uslišan niti tako kot Jair, ko mu je Kristus obudil hčerko, tako kot je storil svojemu prijatelju Lazarju.
Kristus je vso svojo človeškost prepojil z ljubeznijo in jo izročil Očetu.
Sin živi svojo človeškost – kot svojo božanskost – tako, da jo izroči Očetu, oziroma živi jo v sinovskem odnosu z Njim, v zaupanju in izročitvi Očetu, kot Ljubezen, ki se daruje.
Torej »je bil uslišan« (Heb 5,7), za seboj pusti smrt in Oče ga sprejme z njegovo človeškostjo v slavo, ki jo je živel z Njim, v edinosti s Svetim Duhom, že pred stvarjenjem sveta (prim. Jn 17,24).
Pismo Hebrejcem nam predstavi Kristusa kot duhovnika.
Kristusovo duhovništvo je žrtev, ki gre zaradi greha človeštva nujno skozi smrt, vendar ne vsebuje daritev za krivde, kot smo bili navajeni v Stari zavezi, ampak – ker jo je živel enkrat za vselej – združi človeškost z Očetom.
On »je stopil v svetišče enkrat za vselej, ne s krvjo kozlov in juncev, temveč s svojo krvjo, in dosegel večno odkupljenje« (Heb 9,12).
Vendar moramo biti vseeno previdni, kajti naše izročilo zadnjih stoletij nas je navadilo, da vidimo Kristusa samega, ali obdanega z angelčki ali kakšnim svetnikom pred ali ob Njem. Dejansko pa gre za to, da smo »v Njem«: »Z njim nas je obudil in nas posadil v nebesa v Kristusu Jezusu« (Ef 2,6).
SEMENA je rubrika Centra Aletti, ki je na voljo vsak petek.
Vsak teden je na spletni strani LIPE poleg nedeljske homilije v zvočni obliki (v italijanščini) na voljo tudi poglobitev Božje besede nedeljske ali praznične svete maše.
Poslanica Hebrejima pokazuje Krista kao novog velikog svećenika, milosrdnog velikog svećenika. Istodobno pod raznim vidicima pokazuje da je Krist doista čovjek.
Prije svega, jasno pokazuje da On nije bio neka vrsta supermana, ili neki bog koji se samo ukazao ljudima na zemlji, ali je ostao u nekom idealnom svijetu, kao postojanje nekog savršenog oblika i ne dotiče ga nikakvo zlo.
Ne, on je u potpunosti sudionik u svemu što je uistinu ljudsko.
„Doista, u čemu je iskušan trpio, može iskušavanima pomoći“ (Heb 2,18).
„Ta nemamo takva Velikog svećenika koji ne bi mogao biti supatnik u našim slabostima, nego poput nas iskušavana svime, osim grijehom“ (Heb 4,15).
Postao je solidaran s nama u svemu, osim u grijehu. Upravo zato što nije imao grijeha, mogao je biti solidaran, u svemu s nama sjedinjen jer grijeh razdvaja i dijeli.
Međutim, Krist je trebao „da u svemu postane braći sličan, da milosrdan bude i ovjerovljen Veliki svećenik“ (Heb 2,17).
Nakon Post 3, nepremostivo pitanje je smrt i sve što je s njom povezano, poput straha od smrti.
Svaka patnja, kako tjelesna i duševna, tako i duhovna – sve nas odmah podsjeća da se približavamo smrti.
Sve, što nam na bilo koji način pokazuje našu krhkost, toliko nas plaši da smo spremni učiniti sve samo da to izbjegnemo.
Sveti Maksim Ispovjedalac pokazuje kako se čovjek, nakon grijeha, oslanja na razum i volju da bi živio, pronašao i iskusio užitak. No to je iluzija koja se rasprši kad se susretnemo s boli, patnjom, nepravdom, zlom, tuđom opačinom i svime što nama, ljudima od mesa i kostiju, pokazuje našu neizbježnu sudbinu, to jest smrt.
Potom sveti Maksim pokazuje kako Sin Božji, Logos, svojim utjelovljenjem preuzima svu stvarnost tijela i upravo u svom tijelu otkriva smisao, Riječ, život – štoviše, ljubav i kako On upravo te najizloženije, najprokušanije, najkrhkije ljudske stvarnosti živi u potpunosti s ljubavlju i u ljubavi.
Njegov život, u krhkosti našeg tijela, očituje postojanje koje ne ovisi o našem tijelu, o našoj naravi, o čovještvu.
Kada se Krist besplatno predaje patnji, otkriva život koji upija našu stvarnost, preobražava je i postavlja na razinu postojanja u kojoj više nema zla.
Najsnažnije je to što Krist ne obećava spasenje čovjeka bez njegova tijela.
„U ovome doista stenjemo i čeznemo da se povrh njega zaodjenemo svojim nebeskim obitavalištem; dakako, ako se nađemo obučeni, ne goli. Da, i mi koji smo u ovom šatoru, stenjemo opterećeni jer nećemo da budemo svučeni, nego da se još obučemo da život iskapi što je smrtno“ (2Kor 5,2-4).
U tome je sva težina riječi koju nam današnja liturgija nudi.
„On je u dane svoga tijela“ (Heb 5,7): tako je doslovno rečeno. Krist živi svoje tijelo s Božjim životom zvanim zoē, i zapaža krhkost, prolaznost ljudskog tijela, to jest ljudskog stanja. Međutim, kao Sin Božji zna da život, zoē, dolazi od Oca. On je izvor Sinova života, jer ga Otac rađa. Božji život je Duh Sveti, a tko ima Duha Svetoga nije pod vlašću straha (usp. Rim 8,15).
Naprotiv, Krist, kao Sin Božji, ne živi pod vlašću tijela, nego živi u tijelu na način Božjega života.
Po Krštenju smo sjedinjeni s Kristom istim životom Duha Svetoga tako da možemo živjeti svoje čovještvo, svoje tijelo, kao sinovi. Ne sami, nego sudjelujući u Sinu Božjem.
„A vi niste u tijelu, nego u Duhu, ako Duh Božji prebiva u vama. A nema li tko Duha Kristova, taj nije njegov“ (Rim 8,9).
Štoviše, Krist će se u Getsemanskom vrtu naći u škripcu tjeskobe i straha (usp. Mk 14,33), ali je u svèmu tom iskustvu tjeskobe zadržao postojan dijalog, odnos s Ocem, jer je u tome Božji život.
Današnji odlomak također otkriva kako Krist živi svoju ljudsku stvarnost i gleda sebe sa cijelim tijelom. Upravo će s cijelim čovještvom biti predan u grabežljive ruke grešnika, koji će ga upotrijebiti da svale sve svoje grijehe, neuspjehe, krivice, pakost, bijes i svu svoju osvetu na njega (usp. Iz 53,4-5).
Ali Krist „u dane svoga tijela“ moli „sa silnim vapajem i suzama“ (Heb 5,7): to je izvanredna slika liturgije!
Nema ni trunke prostora za teatralnost, koja je toliko prodrla u našu liturgiju, pa ni trenutka vremena za beznačajno pripovijedanje, kojim nastojimo privući pažnju prisutnih. To nema nikakve veze s dekorativnim jezikom suvišnog uresa i čipki.
Krist, okrenut ljudima, živi u svome tijelu najradikalnije usmjerenje – to jest usmjerenje prema Ocu.
Okrenut onima kojima se predaje, odnosno prema nama, i okrenut Ocu koji ga predaje, predaje sebe i predaje cijeli svoj život, pa i život svoga čovještva.
A budući da je u tom sinovskom životu tijelo darovano, predano iz ljubavi i u ljubavi, to isto tijelo prolazi kroz smrt. Ali se ne zaustavlja u smrti, ne podliježe raspadljivosti, ne vraća se u prah, nego je obavijeno u ljubav, u jedinu stvarnost koja ostaje i ne poznaje kraja (usp. 1Kor 13,8).
Krist bî uslišan „zbog svoje potpune predanosti Ocu“, kako je doslovno rečeno.
Otac ga prima u slavu sa njegovim čovještvom. Nije uslišan kao što se dogodilo Ezekiji: „Ovako kaže Gospodin, Bog oca tvoga Davida: ‘Uslišao sam tvoju molitvu, vidio tvoje suze. Izliječit ću te; za tri dana uzići ćeš u dom Gospodnji. Dodat ću tvome vijeku petnaest godina’“ (Iz 38,5). Nije uslišan ni onako kako je bio uslišan Jair, kad mu je Krist reanimirao kćer, kao što je učinio i s Lazarom, svojim prijateljem.
Krist je cijelo svoje čovještvo prožeo ljubavlju i predao ga Ocu.
Sin živi svoje čovještvo – kao što živi svoje božanstvo – predajući ga Ocu, odnosno živi ga u sinovskom odnosu s Njim, u povjerenju i predanosti Ocu, kao Ljubav koja se daruje.
Dakle, „bî uslišan“ (Heb 5,7), ostavi smrt iza sebe i Otac ga s njegovim čovještvom primi u slavu koju je živio s Njim, u jedinstvu Duha Svetoga, i prije postanka svijeta (usp. Iv 17,24).
Poslanica Hebrejima predstavlja nam Krista kao svećenika.
Kristovo svećeništvo je žrtva koja nužno prolazi kroz smrt zbog grijeha čovječanstva, ali ne sadrži žrtve okajnice, kao što smo bili navikli u Starom zavjetu, nego – proživljena jednom zauvijek – sjedinjuje čovještvo s Ocem.
On, „Ne po krvi jaraca i junaca, nego po svojoj uđe jednom zauvijek u Svetinju i nađe vječno otkupljenje“ (Heb 9,12).
No, ipak trebamo biti oprezni, jer nas je naša tradicija zadnjih stoljeća navikla gledati Krista samog, ili okruženog anđelčićima ili s nekim svecem ispred ili pored Njega. Radi se zapravo o tome da budemo „u Njemu“: „te nas zajedno s njim uskrisi i posadi na nebesima u Kristu Isusu“ (Ef 2,6).
SJEMENJA je rubrika Centra Aletti dostupna svakoga petka. Svakoga tjedna, osim nedjeljne propovijedi u audio obliku, bit će dostupno na web stranici LIPA produbljivanje nedjeljnih ili blagdanskih čitanja euharistijske liturgije
Dzisiejsze drugie czytanie osiąga taki poziom intensywności manifestacji naszego Boga, że pozostawia nas w całkowitym zdumieniu.
Stoimy przed radykalną manifestacją Boga Ojca, który z całą swoją miłością posyła i wydaje nam swojego Jednorodzonego Syna.
Prawdę mówiąc, nie jest trafnym stwierdzenie, że znajdujemy się “przed” tą manifestacją. W rzeczywistości lektura dzisiejsza nie pokazuje nam, że jesteśmy przed tą manifestacją, ale że jesteśmy “wewnątrz” niej. I to jest naprawdę szokująca niespodzianka, wobec której nie można nie być wdzięcznym całym sobą. Wdzięczność przenika nasze istnienie.
Wiele lat temu ojciec pewnej rodziny powiedział mi podczas rekolekcji: “To jest fundament naszej wiary, całego naszego życia jako wierzących. Jak mogliśmy zapomnieć o tej prawdzie? Gdzie ją zostawiliśmy? Jak to możliwe, że w wieku 58 lat, zawsze uczęszczając do kościoła, dopiero teraz, po raz pierwszy, otrzymuję tak poruszającą i fundamentalną prawdę naszej wiary?”.
W rzeczywistości, dzisiaj każdy może łatwo dostrzec, jak przejawy pewnego sposobu bycia Kościołem implodują, właśnie dlatego, że kusiciel, poprzez wydarzenia historyczne, zdołał zwyciężyć w wielu wymiarach Kościoła, a wiara eklezjalna została skażona strukturą i mentalnością religii konwencjonalnej.
W rzeczywistości każda religia opiera się na pewnych zasadach, które w rezultacie jednoczą zjawisko religijne.
Na przykład, pierwszą rzeczywistością jest to: co robić, a właściwie jak myśleć, aby móc wznieść się ku Bogu? Jak mogę zbliżyć się do Boga? Co muszę osiągnąć?
W ten sposób człowiek myśli, że musi być tym, który pokona dystans dzielący go od boskości, aby w końcu znaleźć się przed Bogiem.
Jeśli czytamy katechezy i homiletykę ostatnich wieków, ze zdziwieniem odkrywamy, że jest to jedna z fundamentalnych zasad, na którą tak bardzo nalegaliśmy, której nauczaliśmy, ale która w rzeczywistości nie ma absolutnie nic wspólnego z wiarą jako życiem wspólnotowym, eklezjalnym.
Inną zasadą jest wykonywanie tego, co mówi Bóg, aby zbliżyć się do Niego i w ten sposób móc liczyć na Jego życzliwość, przynajmniej w godzinie śmierci. Jest to rodzaj absolutnego wykonania, dzięki któremu możemy “być godni” Boga, a nawet “zasłużyć” na łaskę.
Wszystko to upada jako rodzaj religijnego ateizmu w obliczu tekstu Pawła, który mamy dziś przed sobą.
Bóg jest “bogaty w miłosierdzie” (Ef 2,4).
Ale człowiek, zniewolony mentalnością grzechu, woli dokonywać ogromnych poświęceń i wysiłków, ponieważ poświęcenie może być dokonane bez miłości. I tu jest próg, czynnik rozróżniający.
Istnieje wiele religijnych fałszów, które są oferowane jako droga do ludzkiego spełnienia i zbawienia, ale nie jest to droga miłości, ona nie jest brana pod uwagę. Być może, czasami, jako “obowiązek”, aby kochać. Ale człowiek nie może tego uczynić, nie kalkulując korzyści dla siebie. Miłość jako wolny dar z siebie jest czymś, co należy jedynie do życia Bożego i nie możesz jej dać sam od siebie.
I tu leży prawdziwe oszustwo, ponieważ wraz z grzechem otwiera się ścieżka, nawet religijna, która jednak nie pokrywa się ze ścieżką miłości.
Człowiek próbuje religijnie się przekonać, przez zaciśnięte zęby, patrząc na siebie, koncentrując się na sobie samym. Ale Chrystus mówi jasno: “Idźcie i nauczcie się, co to znaczy: Chcę raczej miłosierdzia niż ofiary” (Mt 9, 13).
To właśnie mentalność religijna jest najbardziej naturalna dla mentalności świata i służy mu religijnie, zdradzając w pełni życie wiarą.
Możemy łatwo zobaczyć, jak wielu jest ludzi “religijnych”, którzy praktycznie robią to, czego żąda świat, co podoba się światu, a także zgodnie z drogą świata.
“Gdybyście zrozumieli, co znaczy: Chcę raczej miłosierdzia niż ofiary, nie potępialibyście niewinnych” (Mt 12,7).
Jak wiele pseudo wartości światowych bierze górę nad Ewangelią!
Możemy zadać sobie pytanie: Co pozostawiamy jako dziedzictwo dla przyszłych wieków?
Jeśli nie ma Boga Ojca, a pozostaje tylko filozoficznie ugruntowany Bóg, to oczywiste jest, że łatwo jest utwierdzić się w sposobie myślenia naznaczonym własną wolą.
Natomiast poznanie Boga Ojca opiera się na relacji synowskiej, na działaniu Ducha Świętego, który cierpliwie uczy nas mówić: “Abba”, zwracając się do Boga i będąc otuleni Jego ojcowską miłością.
Dlatego dojrzałością życia wiary jest miłosierdzie. “Bądźcie miłosierni, jak Ojciec wasz jest miłosierny” (Łk 6, 36).
Ponieważ prawdą jest, że “Bóg jest miłością” (1 J 4,16) i to nie w abstrakcyjnym, nominalistycznym, filozoficznym sensie, ale w historii i doświadczeniu, które opiera się na wiedzy, która mówi: “przez wielką swą miłość jaką nas umiłował” (Ef 2, 4). I ta miłość Boga do nas dokonuje niewyobrażalnej przemiany: “umarłych na skutek występków, razem z Chrystusem przywrócił do życia” (Ef 2, 5).
Nie ma bardziej absolutnej samotności niż śmierć.
Tylko miłość – to, co jest prawdą tego słowa, to znaczy miłość Boga, sprawia, że śmierć staje się przejściem do życia opartego na relacji, która przezwycięża śmierć, która niszczy samotność, charakterystyczną dla śmierci. Jest to relacja Ojciec-Syn.
Rzeczywiście, w trzeciej godzinie po południu, w godzinie śmierci Chrystusa, ta relacja jest jedyną, która się utrzymuje, która nadaje sens i która daje życie, ponieważ jest miłością, jest najwyższą manifestacją życia, miłości Ojca i Syna.
Odnajdujemy się więc w życiu opartym na krótkim przyimku, który jednak wyraża radykalną nowość: “z” Chrystusem.
Chrystus przeszedł przez śmierć do zmartwychwstania, a my jesteśmy zjednoczeni “z” Chrystusem, z Nim. I jest to dar, w żadnym wypadku nie nasza zasługa: “łaską bowiem jesteście zbawieni” (Ef 2, 8).
Fakt, że chcemy być protagonistami zmiany naszej kondycji, jest wyraźnym dowodem na to, że nie mamy jeszcze doświadczenia bycia kochanymi, a więc zbawionymi: “Łaską bowiem jesteście zbawieni przez wiarę” (Ef 2, 8).
Następnie Paweł podkreśla, aby nie było wątpliwości, że “to pochodzi nie od was, lecz jest darem Boga: nie z uczynków, aby się nikt nie chlubił” (Ef 2, 8-9).
Cóż za wspaniałe dzieło naszego Boga Ojca, Syna i Ducha Świętego!
To On zstępuje na Syna, daje nam swoje życie przez Ducha Świętego, i dokonuje całego dzieła. A nam daje łaskę bycia “z” Nim w Synu, oddychania Jego Duchem Świętym, Jego życiem.
To nie człowiek zmierza ku Bogu i musi starać się wznieść ku Niemu, ale to Bóg jest tym, który zstąpił i który działa: “Jesteśmy bowiem Jego dziełem” (Ef 2, 10). Powtórzmy: nie chodzi o to, że musimy coś robić, ponieważ nie jesteśmy naszym dziełem, ale Jego.
Jak wiele słów wymyśliliśmy dla samorealizacji człowieka, ale jesteśmy Jego dziełem, jesteśmy stworzeni “w Chrystusie Jezusie” (Ef 2:10), to znaczy jesteśmy zrodzeni jako synowie, aby nasze życie stało się manifestacją dobrych uczynków, to znaczy tych uczynków, które oddają chwałę Bogu, ponieważ objawiają Go jako miłość. Dobre uczynki nie są przyczyną naszego zbawienia, czyli naszego odrodzenia, ale są owocem i manifestacją otrzymanego daru. Rzeczywiście, dobre uczynki, w których kroczymy jako droga życia, manifestują życie Boże. “Tak niech świeci wasze światło przed ludźmi, aby widzieli wasze dobre uczynki i chwalili Ojca waszego, który jest w niebie” (Mt 5,16).
“Postępujcie drogą miłości, bo i Chrystus was umiłował i samego siebie wydał za nas w ofierze i dani na wdzięczną wonność Bogu” (Ef 5, 2).
Życie wiary jest rozpoznawalne, ponieważ nigdy nie jest się samemu, ale zawsze “z” Chrystusem, oddychając Jego życiem, które czyni nas ofiarą miłości i w ten sposób jednoczy nas jednych z drugimi.
ZIARNA są rubryką Centro Aletti udostępnianą każdego piątku. Każdego tygodnia, oprócz homilii niedzielnej w formie audio, na stronie LIPA będzie do dyspozycji pogłębienie czytań liturgicznych z eucharystii niedzielnej bądź świątecznej
