[SEMI] XXVIII DOMENICA DEL TEMPO ORDINARIO (ANNO C) 2

ITALIANO

“Ma la parola di Dio non è incatenata!” (2Tm 2,9).

Paolo è a Roma, in prigione, si trova veramente in catene, ma lui dice che la Parola di Dio non è incatenata.

Ma cosa vuol dire veramente Paolo?

Proviamo a vedere. Forse Paolo in catene sperimenta sé stesso separato dalla Parola?

Oppure “incatenato” vuol dire qualcosa di diverso da come normalmente si intende?

Paolo certamente non è separato da Cristo, e neppure separabile.

Lui stesso dice che non è più lui che vive, ma che Cristo vive in lui.

Anzi, Paolo è stato crocifisso con Cristo, e dunque è morto e non c’è più (cf Gal 2,19-20).

Anzi, per Paolo vivere è Cristo (cf Fil 1,21).

Dunque, la vita di Paolo è Cristo. Sa che vive veramente perché vive Cristo in lui, cioè la sua esistenza è penetrata dalla zōē. Cristo è la Parola del Padre ed è la sua Parola al Padre, e i due sono uno nell’altro, il Figlio è nel Padre e il Padre nel Figlio. Anzi, sono una cosa sola (cf Gv 10,30). Eppure, è sorprendente che Giovanni dica: “E il Verbo si fece carne e venne ad abitare in mezzo a noi; e noi abbiamo contemplato la sua gloria, gloria come del Figlio unigenito che viene dal Padre, pieno di grazia e di verità” (Gv 1,14).

Giovanni all’inizio non ha detto che abbiamo “sentito” la Parola, cioè il Figlio. La grande novità in tutta la storia degli uomini è di vedere la Parola che è il Figlio, una Parola che dice chi è Dio Padre attraverso la propria carne. In questo modo, dicendo con la sua umanità chi è Dio, cioè che Dio è Padre, dice anche che l’uomo è il suo figlio amato.

Inoltre, vedere la Parola vuol dire anche vedere il Padre a cui la Parola si rivolge (cf Gv 14,9). Questa è davvero una novità unica: vedere uno, e in lui vedere l’altro. Non solo vedere, ma mettersi in relazione con l’altro. Cioè riconoscersi figli nel Figlio.

Ciò significa che la Parola parla e si comunica non solo attraverso la voce. Proprio il Verbo incarnato manifesta la grande eloquenza di questa Parola quando Lui tace e la fa vedere.

Tanto che, anche nel processo, Pilato si stupisce davanti al silenzio di Cristo.

Ciò significa che Cristo, anche da muto, sta dicendo qualcosa. Infatti, Pilato coglie che è innocente proprio dal suo silenzio: “Allora Pilato gli disse: ‘Non senti quante testimonianze portano contro di te?’. Ma non gli rispose neanche una parola, tanto che il governatore rimase assai stupito” (Mt 27,13-14).

In qualche modo Pilato percepisce la bontà di Cristo, perciò cerca una via per liberarlo. Anche se il procuratore romano presumibilmente non conosceva i profeti, vedeva che Cristo emanava il messaggio che era l’agnello muto, che non si difende: “Era come agnello condotto al macello, come pecora muta di fronte ai suoi tosatori, e non aprì la sua bocca” (Is 53,7).

Pilato pensava che la gente che considerava Cristo un re si sarebbe commossa al vederlo trattato così duramente, e avrebbe scelto lui al posto di un comprovato criminale. Ma Pilato non considerava il peso delle chiacchiere a sfondo religioso e non teneva nel giusto conto il potere che queste chiacchiere raccolgono attraverso il sospetto e la cattiveria, secondo un metodo già utilizzato dal diavolo in Gen 3.

Alla fine Pilato si mostra debole e cede alla voce del popolo. Ma, come diceva Solov’ëv, se il popolo non sa discernere spiritualmente, la sua voce è pericolosa, perché può andare nella direzione opposta a Dio e al suo amore.

Durante questo processo, la Parola non si oppone al male, perché conosce il sistema del male. Ma, attraverso la carne, l’amore pronuncia una parola così potente, che anche uno straniero, totalmente a digiuno dei riferimenti religiosi della Scrittura, può vederla e accoglierla: “Il centurione, che si trovava di fronte a lui, avendolo visto spirare in quel modo, disse: ‘Davvero quest’uomo era Figlio di Dio!’” (Mc 15,39).

Ecco la Parola che non è affatto incatenata. Anzi, proprio nell’ora della morte si fa sentire e vedere in modo inequivocabile.

La Parola è l’ospitalità e la risposta al dono del Padre, comunica l’amore del Padre per suo Figlio. Il Figlio si incarna per vivere la natura umana al modo dell’amore del Padre, e così pronuncia nella storia ciò che il Padre gli sta dicendo.

E Lui non dice niente se non ciò che vede dal Padre suo: “In verità, in verità io vi dico: il Figlio da se stesso non può fare nulla, se non ciò che vede fare dal Padre; quello che egli fa, anche il Figlio lo fa allo stesso modo” (Gv 5,19).

Per noi battezzati allora la Parola è veramente un’azione, non solo un discorso. Con la sua Parola Dio ha creato i cieli ed Egli ha dato alla parola pronunciata dalla Chiesa di partecipare alla sua potenza creatrice quando essa diviene, come nei sacramenti, evento o atto.

Ora, la storia degli ultimi secoli ci testimonia che noi cristiani abbiamo parlato tantissimo, abbiamo spiegato pressoché tutto, ma una cosa sembra non abbia funzionato: non abbiamo fatto vedere la Parola nell’azione, nel corpo di Cristo che è la Chiesa.

È come se fossimo stati bravissimi con la voce della Parola, ma assenti per quanto riguarda la sua immagine.

Ma se la Parola non è anche immagine, non c’entra niente con Cristo Gesù.

Infatti, se ciò che si dice non è visibile, non è credibile.

Prima abbiamo separato la Parola divina dalla sua forza attiva e creativa, secondo uno stile cosmetico che fa vedere come abbiamo ridotto la Parola semplicemente a un parlare. Poi abbiamo cercato di recuperare il visibile, ma senza che fosse intrinseco alla Parola, piuttosto facendo leva semplicemente sui valori del mondo. Infatti, come dice Giovanni, tutti vengono ascoltati dal mondo (cf 1Gv 4,5). Spesso siamo ormai del mondo, e non della Parola.

Non per niente, due versetti dopo il brano di oggi, Paolo ammonisce: “Evita le chiacchiere vuote e perverse, perché spingono sempre più all’empietà quelli che le fanno; la parola di costoro infatti si propagherà come una cancrena” (2Tm 2,16-17).

Come dice Paolo, le chiacchiere sono il vuoto della voce, cioè una voce che non dice niente.

Cosa manca? La Parola, appunto.

Allora si parla a vuoto e si dice il profano, si comunica il vuoto e si trasmette il profano, cioè quello che è fuori dal tempio – e il tempio è il corpo di Cristo (cf Gv 2,21).

In questo caso le chiacchiere, oggi gestite dai mezzi di comunicazione, sono assolutamente staccate dalla Parola se non fanno vedere Cristo nel modo in cui la Chiesa, che è il suo corpo, vive l’umanità del suo Signore.

Eppure Paolo genera in catene. Perciò è veramente strano che la Chiesa, con tutta la libertà e gli appoggi di cui gode, almeno in Europa, non generi. Ciò suggerisce che la Parola è incatenata quando è separata dall’immagine.

 

SEMI è la rubrica del Centro Aletti disponibile ogni mercoledì.
Ogni settimana, oltre all’omelia della domenica in formato audio, sarà disponibile sul sito LIPA un approfondimento delle letture della liturgia eucaristica domenicale o festiva.

 

ENGLISH

“But the word of God is not chained!” (2 Tim 2:9).

Paul is in Rome, in prison, truly in chains, but he says that the Word of God is not chained.

But what does Paul really mean? Let us try to understand. Perhaps Paul, in chains, experiences himself as separated from the Word? Or does “chained” mean something different from what we normally understand? Paul is certainly not separated from Christ, nor is he separable. He himself says that it is no longer he who lives, but Christ who lives in him.

Indeed, Paul was crucified with Christ, and therefore he died and is no longer here (cf. Gal 2:19-20). Indeed, for Paul, to live is Christ (cf. Phil 1:21).

Therefore, Paul’s life is Christ. He knows that he truly lives because Christ lives in him, that is, his existence is penetrated by zōē. Christ is the Word of the Father and is also his Word to the Father such that the two are one in each other; the Son is in the Father, and the Father is in the Son. Indeed, they are one (cf. Jn 10:30).

Yet it is surprising that John says: “And the Word became flesh and made his dwelling among us, and we saw his glory, the glory as of the Father’s only Son, full of grace and truth.” (Jn 1:14).

John did not say at the beginning that we “heard” the Word, that is, the Son. The great novelty in the whole history of mankind is to see the Word who is the Son, a Word revealing who God the Father is through his own flesh. By revealing, with his humanity, who God the Father is, he also reveals that the human person is his beloved son.

Furthermore, seeing the Word also means seeing the Father to whom the Word addresses himself (cf. Jn 14:9). This is truly a unique novelty: seeing the one, and in him seeing the other. Not only seeing, but entering into relationship with the other, that is, recognising ourselves as children in the Son.

This means that the Word speaks and communicates not only through a voice; the Incarnate Word manifests the great eloquence of this Word when He silently makes it visible. So much so that, even during the trial, Pilate is amazed at Christ’s silence.

This means that Christ, even as a mute, is saying something. In fact, Pilate understands that He is innocent precisely because of His silence: “Then Pilate said to him, ‘Do you not hear how many things they are testifying against you?’ But he did not answer him one word, so that the governor was greatly amazed.” (Mt 27:13-14).

In some way, Pilate perceives Christ’s goodness, so he looks for a way to free him. Even though the Roman procurator presumably did not know the prophets, he saw that Christ conveyed the message that he was the silent lamb who does not defend himself: “Like a lamb led to the slaughter or a sheep before the shearers, he was silent and opened not his mouth.” (Isaiah 53:7).

Pilate thought that the people who considered Christ a king would be moved to see him treated so harshly and would choose him over a proven criminal. But Pilate did not consider the weight of religious gossip and did not take into account the power that such gossip gathers through suspicion and malice, according to a method already used by the devil in Genesis 3.

In the end, Pilate shows himself to be weak and yields to the voice of the people. But, as Soloviev said, if the people do not know how to discern spiritually, their voice becomes dangerous because it leads away from God and his love.

During this process, the Word does not oppose evil, because it understands the system of evil. But, through / in the flesh, love utters a word so powerful that even a stranger who totally unfamiliar with the religious references of Scripture can see and accept it: “When the centurion who stood facing him saw how he breathed his last he said, ‘Truly this man was the Son of God!’” (Mk 15:39).

Here is the Word that is not chained at all. On the contrary, precisely at the hour of death, it makes itself heard and seen in an unmistakable way.

The Word is hospitality and a response to the Father’s gift; it communicates the Father’s love for his Son. The Son becomes incarnate to live human nature in the manner of the Father’s love. It is thus that He pronounces in history what the Father is saying to him.

And He says nothing except what He sees from His Father: “Amen, amen, I say to you, a son cannot do anything on his own, but only what he sees his father doing; for what he does, his son will do also.” (Jn 5:19).

For the baptised, then, the Word is truly an action, not just a discourse. With His Word, God created the heavens. He has given the word spoken by the Church a share in His creative power when it becomes, as in the sacraments, an event or an act.

Now, the history of the last few centuries shows us that we Christians have spoken a great deal, we have explained almost everything, but one thing seems not to have worked: we have not shown the Word in action, in the body of Christ which is the Church. It is as though we have been very good with the Word as voice but lacking with the Word as image.

But a Word that is not both voice and image has nothing to do with Christ Jesus.

In fact, if what is said is not made visible, it is not credible.

First, we separated the divine Word from its active and creative power, according to a cosmetic style that shows how we have reduced the Word to mere speech. Then we tried to recover the visible, but without it being intrinsic to the Word, rather simply leveraging the values of the world. In fact, as John says, everyone is listened to by the world (cf. 1 Jn 4:5). We are now often of the world, and not of the Word.

Not surprisingly, two verses after today’s passage, Paul warns: “Avoid profane, idle talk, for such people will become more and more godless, and their teaching will spread like gangrene.” (2 Tim 2:16-17).

As Paul says, idle talk is the emptiness of the voice, that is, a voice that says nothing.

What is missing? The Word.

We speak emptily and say profane things, we communicate emptiness and transmit profanity, that is, what is outside the temple – and the temple is the body of Christ (cf. Jn 2:21).

Such chatter, now managed by the media, is completely detached from the Word if it does not show Christ in the way that the Church, which is his body, lives the humanity of its Lord.

Yet Paul, in chains, generates. It is truly strange, therefore, that the Church, with all the freedom and support it enjoys, at least in Europe, does not generate. This suggests that the Word is chained when it is separated from its image.

 

SEEDS, the Aletti Centre’s column, is available every Wednesday.
Every week, in addition to the Sunday homily in audio format, an in-depth study of the readings from the Sunday or festive Eucharistic liturgy will be available on the LIPA website.

 

ESPAÑOL

«¡Pero la palabra de Dios no está encadenada!» (2Tm 2,9). Pablo está en Roma, en prisión, realmente encadenado, pero dice que la Palabra de Dios no está encadenada. ¿Qué quiere decir realmente Pablo?  Intentemos verlo. ¿Quizás Pablo, encadenado, se siente separado de la Palabra? ¿O «encadenado» significa algo diferente de lo que normalmente se entiende?

Pablo ciertamente no está separado de Cristo, ni es separable. Él mismo dice que ya no es él quien vive, sino que Cristo vive en él. Es más, Pablo ha sido crucificado con Cristo, y por lo tanto ha muerto y ya no existe (cf. Gál 2,19-20). Es más, para Pablo, vivir es Cristo (cf. Fil 1,21).

Por lo tanto, la vida de Pablo es Cristo. Sabe que vive verdaderamente porque Cristo vive en él, es decir, su existencia está impregnada de zōē. Cristo es la Palabra del Padre y es su Palabra al Padre, y los dos son uno en el otro, el Hijo está en el Padre y el Padre en el Hijo. Es más, son una sola cosa (cf. Jn 10,30). Sin embargo, es sorprendente que Juan diga: «Y el Verbo se hizo carne y vino a habitar entre nosotros; y hemos contemplado su gloria, gloria como del Hijo unigénito que viene del Padre, lleno de gracia y de verdad» (Jn 1,14).

Al principio, Juan no dijo que «oímos» la Palabra, es decir, al Hijo. La gran novedad en toda la historia de la humanidad es ver a la Palabra que es el Hijo, una Palabra que dice quién es Dios Padre a través de su propia carne. De este modo, al decir con su humanidad quién es Dios, es decir, que Dios es Padre, también dice que el hombre es su hijo amado.

Además, ver la Palabra significa también ver al Padre al que se dirige la Palabra (cf. Jn 14,9). Esta es realmente una novedad única: ver a uno y, en él, ver al otro. No solo ver, sino entrar en relación con el otro. Es decir, reconocerse hijos en el Hijo.

Esto significa que la Palabra habla y se comunica no solo a través de la voz. Precisamente el Verbo encarnado manifiesta la gran elocuencia de esta Palabra cuando calla y la hace ver. Tanto es así que, incluso en el proceso, Pilato se sorprende ante el silencio de Cristo.

Esto significa que Cristo, incluso en silencio, está diciendo algo. De hecho, Pilato comprende que es inocente precisamente por su silencio: «Entonces Pilato le dijo: «¿No oyes cuántos testimonios traen contra ti?». Pero él no le respondió ni una palabra, de modo que el gobernador quedó muy sorprendido» (Mt 27,13-14).

De alguna manera, Pilato percibe la bondad de Cristo, por lo que busca una forma de liberarlo. Aunque es probable que el procurador romano no conociera a los profetas, veía que Cristo transmitía el mensaje de que era el cordero mudo, que no se defiende: «Era como un cordero llevado al matadero, como una oveja muda ante sus esquiladores, y no abrió su boca» (Is 53,7) .

Pilato pensaba que la gente que consideraba a Cristo un rey se conmovería al verlo tratado con tanta dureza y lo elegiría a él en lugar de a un criminal convicto. Pero Pilato no tenía en cuenta el peso de los rumores de fondo religioso y no valoraba adecuadamente el poder que estos rumores acumulan a través de la sospecha y la maldad, según un método ya utilizado por el diablo en Génesis 3.

Al final, Pilato se muestra débil y cede a la voz del pueblo. Pero, como decía Solov’ëv, si el pueblo no sabe discernir espiritualmente, su voz es peligrosa, porque puede ir en dirección opuesta a Dios y a su amor.

Durante este proceso, la Palabra no se opone al mal, porque conoce el sistema del mal. Pero, a través de la carne, el amor pronuncia una palabra tan poderosa que incluso un extranjero, totalmente ajeno a las referencias religiosas de la Escritura, puede verla y acogerla: «El centurión, que estaba frente a él, al verlo expirar de esa manera, dijo: «¡Verdaderamente este hombre era Hijo de Dios!»» (Mc 15,39).

He aquí la Palabra que no está encadenada en absoluto. Al contrario, precisamente en la hora de la muerte se hace oír y ver de manera inequívoca.

La Palabra es la hospitalidad y la respuesta al don del Padre, comunica el amor del Padre por su Hijo. El Hijo se encarna para vivir la naturaleza humana a la manera del amor del Padre, y así pronuncia en la historia lo que el Padre le está diciendo.

Y Él no dice nada más que lo que ve hacer al Padre: «En verdad, en verdad os digo: el Hijo no puede hacer nada por sí mismo, sino lo que ve hacer al Padre; lo que Él hace, también el Hijo lo hace de la misma manera» (Jn 5,19).

Para nosotros, los bautizados, la Palabra es verdaderamente una acción, no solo un discurso. Con su Palabra, Dios creó los cielos y dio a la palabra pronunciada por la Iglesia la posibilidad de participar en su poder creador cuando se convierte, como en los sacramentos, en acontecimiento o acto.

Ahora bien, la historia de los últimos siglos nos muestra que los cristianos hemos hablado mucho, hemos explicado casi todo, pero hay una cosa que parece no haber funcionado: no hemos mostrado la Palabra en la acción, en el cuerpo de Cristo que es la Iglesia.

Es como si hubiéramos sido muy buenos con la voz de la Palabra, pero ausentes en lo que respecta a su imagen.  Pero si la Palabra no es también imagen, no tiene nada que ver con Cristo Jesús. De hecho, si lo que se dice no es visible, no es creíble.

Primero separamos la Palabra divina de su fuerza activa y creativa, siguiendo un estilo cosmético que muestra cómo hemos reducido la Palabra a un simple discurso. Luego intentamos recuperar lo visible, pero sin que fuera intrínseco a la Palabra, sino simplemente aprovechando los valores del mundo. De hecho, como dice Juan, todos son escuchados por el mundo (cf. 1 Jn 4,5). A menudo ya somos del mundo, y no de la Palabra.

No en vano, dos versículos después del pasaje de hoy, Pablo advierte: «Evita las conversaciones vanas y perversas, porque empujan cada vez más a la impiedad a quienes las practican; de hecho, la palabra de estos se propagará como una gangrena» (2 Tm 2,16-17). Como dice Pablo, las charlas son el vacío de la voz, es decir, una voz que no dice nada. ¿Qué falta? La Palabra, precisamente.

Entonces se habla en vano y se dice lo profano, se comunica el vacío y se transmite lo profano, es decir, lo que está fuera del templo, y el templo es el cuerpo de Cristo (cf. Jn 2,21).

En este caso, las charlas, hoy gestionadas por los medios de comunicación, están absolutamente separadas de la Palabra si no muestran a Cristo de la manera en que la Iglesia, que es su cuerpo, vive la humanidad de su Señor.

Sin embargo, Pablo engendra en cadenas. Por eso es realmente extraño que la Iglesia, con toda la libertad y el apoyo de que goza, al menos en Europa, no engendre. Esto sugiere que la Palabra está encadenada cuando se separa de la imagen.

 

SEMILLAS es una publicación del Centro Aletti disponible todos los miércoles.
Cada semana, además del audio de la homilía dominical, estará disponible en el sitio de LIPA un comentario a las lecturas de la Liturgia del Domingo, como así también a las lecturas de la semana.

 

SLOVENŠČINA

»Toda Božja beseda ni vklenjena« (2 Tim 2,9).

Pavel je v Rimu, v ječi, resnično v verigah, a vendar pravi, da Božja beseda ni vklenjena.

Kaj vendar hoče Pavel v resnici povedati?

Poskusimo pogledati. Morda Pavel v verigah doživlja samega sebe kot ločenega od Besede?

Ali pa »v verigah« pomeni nekaj drugega, kot si običajno predstavljamo?

Pavel zagotovo ni ločen od Kristusa, in niti ne more biti ločen.

Sam pravi, da ne živi več on, ampak da Kristus živi v njem.

Še več: Pavel je bil križan s Kristusom in je torej umrl, zato starega Pavla ni več (prim. Gal 2,19-20).

Zanj živeti pomeni Kristus (prim. Flp 1,21).

Torej je Pavlovo življenje Kristus. Ve, da resnično živi, ker v njem živi Kristus — torej je njegovo bivanje prežeto z življenjem kot zōē. Kristus je Očetova Beseda in hkrati njegova Beseda Očetu, in sta drug v drugem — Sin v Očetu in Oče v Sinu. Dejansko sta eno (prim. Jn 10,30). Vendar je presenetljivo, da Janez zapiše: »In Beseda je meso postala in se naselila med nami; in videli smo njeno slavo, slavo, ki jo ima od Očeta kot Edinorojeni, polna milosti in resnice« (Jn 1,14).

Janez na začetku ne pravi, da smo »slišali« Besedo, torej Sina. Velika novost v vsej človeški zgodovini je, da vidimo Besedo, ki je Sin — Besedo, ki s svojim mesom pove, kdo je Bog Oče. S tem, ko s svojo človeškostjo govori, kdo je Bog, to je, da je Bog Oče, hkrati pove, da je človek njegov ljubljeni sin.

Videti Besedo pa pomeni tudi videti Očeta, h kateremu se Beseda obrača (prim. Jn 14,9). To je zares nekaj novega: videti enega in v njem videti drugega. Ne le videti, temveč vstopiti v odnos z drugim. To je prepoznati se kot sinove v Sinu.

To pomeni, da Beseda ne govori in se ne posreduje samo z glasom. Utelešena Beseda razodeva veliko zgovornost prav takrat, ko molči in se pokaže.

Tako da se celo Pilat med procesom čudi Kristusovemu molku.

To pomeni, da Kristus, tudi ko molči, govori. Pilat prav iz njegovega molka razume, da je nedolžen: »Tedaj mu je Pilat rekel: ›Ne slišiš, koliko pričajo zoper tebe?‹ Toda ni mu odgovoril niti na eno besedo, tako da se je upravitelj zelo čudil« (Mt 27,13-14).

Pilat nekako zazna Kristusovo dobroto, zato išče način, kako bi ga osvobodil. Čeprav kot rimski prokurator verjetno ni poznal prerokov, je v Kristusu prepoznal sporočilo molčečega jagnjeta, ki se ne brani: »kakor jagnje, ki ga peljejo v zakol, in kakor ovca, ki umolkne pred svojimi strižci, in ne odpre svojih ust« (Iz 53,7).

Pilat je mislil, da se bodo ljudje, ki so Kristusa imeli za kralja, ob pogledu na tako grozno ravnanje z njim, ganili in ga izbrali namesto dokazanega zločinca. Toda Pilat ni upošteval teže religioznih govoric in vpliva, ki ga take govorice pridobijo preko sumničenja in zlobe, po metodi, ki jo je uporabil že hudič v 1 Mz 3.

Na koncu Pilat pokaže, da je šibek in popusti glasu ljudstva. Toda, če ljudstvo ne zna duhovno razločevati, je njegov glas nevaren, saj lahko vodi v nasprotno smer od Boga in njegove ljubezni, pravi Solovjov.

Med tem procesom se Beseda ne upre zlu, ker pozna sistem zla. Vendar preko svojega mesa ljubezen izgovarja tako mogočno besedo, da jo celo tujec, popolnoma neuk v Svetem pismu, lahko vidi in sprejme: »Ko je stotnik, ki mu je stal nasproti, videl, da je tako izdihnil, je rekel: ›Resnično, ta človek je bil Božji Sin‹« (Mr 15,39).

Tako se pokaže, da Beseda nikakor ni vklenjena. Prav ob uri smrti se da slišati in se pokaže na nedvoumen način.

Beseda je gostoljubnost in odgovor na Očetov dar; posreduje Očetovo ljubezen do Sina. Sin se učloveči, da bi živel človeško naravo na način Očetove ljubezni — in tako v zgodovini pripoveduje, kar mu govori Oče.

Ničesar drugega ne pove, kot le to, kar vidi pri svojem Očetu: »Resnično, resnično, povem vam: Sin ne more delati ničesar sam od sebe, razen tega, kar vidi, da dela Oče; kar namreč dela on, dela enako tudi Sin« (Jn 5,19).

Za nas, krščene, to pomeni, da je Beseda zares dejanje, ne le govor. Z Besedo je Bog ustvaril nebo, in On je dal, da imajo besede, ki jih Cerkev izgovarja npr. pri zakramentih, delež pri njegovi stvariteljski moči in postanejo dogodek ali dejanje.

Zgodovina zadnjih stoletij pa nam priča, da smo kristjani ogromno govorili, skoraj vse razložili, vendar kaže, da nekaj ni delovalo: nismo pokazali Besede v dejanju, v Kristusovem telesu, ki je Cerkev.

Kot da bi bili izvrstni v govoru Besede, a odsotni v prikazu njene podobe.

Toda, če Beseda ni tudi podoba, nima nič skupnega z Jezusom Kristusom.

Če namreč to, kar se izreče, ni vidno, tudi ni verodostojno.

Najprej smo ločili Božjo Besedo od njene dejavne in ustvarjalne moči, po nekakšnem kozmetičnem slogu, ki kaže, da smo Besedo skrčili le na govorjenje. Potem smo poskušali obnoviti vidno, a ne kot nekaj, kar je neločljivo z Besedo, temveč kot nekaj, kar se naslanja na vrednote sveta. Saj, kot pravi Janez, svet posluša tiste, ki so njegovi (prim. 1 Jn 4,5). Pogosto smo že od sveta in ne več od Besede.

Ni brez razloga, da Pavel dve vrstici po današnjem odlomku opozarja: »Posvetnih praznih govoric pa se ogiblji: še bolj bodo namreč pospeševale brezbožnost in njihova beseda se bo razpasla kakor gniloba« (2 Tim 2,16-17).

Kot pravi Pavel, so govorice praznina glasu, to je: glas, ki ničesar ne pove.

Kaj manjka? Prav Beseda.

Takrat govorimo v prazno in posvetno; posredujemo praznino in posvetnost, torej tisto, kar je zunaj templja — tempelj pa je Kristusovo telo (prim. Jn 2,21).

V tem pogledu govorice, ki jih danes upravljajo mediji, nimajo nič skupnega z Besedo, če ne pokažejo Kristusa v načinu, kako Cerkev, njegovo telo, živi človeškost svojega Gospoda.

In vendar Pavel rojeva v verigah. Zato je res nenavadno, da Cerkev, ki ima toliko svobode in podpore, vsaj v Evropi, ne rojeva. To kaže, da je Beseda vklenjena takrat, ko je ločena od podobe.

 

SEMENA je rubrika Centra Aletti, ki je na voljo vsako sredo.
Vsak teden je na spletni strani LIPE poleg nedeljske homilije v zvočni obliki (v italijanščini) na voljo tudi poglobitev Božje besede nedeljske ali praznične svete maše.

 

HRVATSKI

“Ali riječ Božja nije okovana!” (2 Tim 2,9).

Pavao je u Rimu, u zatvoru, doista je u okovima, a ipak kaže da Riječ Božja nije okovana.

Što nam Pavao zapravo želi reći?

Pokušajmo vidjeti. Možda Pavao u okovima doživljava samoga sebe kao odvojenog od Riječi?

Ili „okovan“ znači nešto drugačije od onoga što obično zamišljamo?

Pavao sigurno nije odvojen od Krista, niti može biti.

Sam kaže da više ne živi on, nego Krist živi u njemu.

Štoviše: Pavao je bio raspet s Kristom i stoga je umro, tako da starog Pavla više nema (usp. Gal 2,19-20).

Njemu je živjeti Krist (usp. Fil 1,21).

Dakle, Pavlov život jest Krist. Zna da doista živi jer u njemu živi Krist – stoga je njegovo postojanje prožeto životom kao zōē. Krist je Očeva Riječ i ujedno njegova Riječ Ocu, i oni su jedan u drugome – Sin je u Ocu i Otac u Sinu. Zapravo su jedno (usp. Iv 10,30). Ipak, iznenađuje da Ivan piše: „I Riječ tijelom postade i nastani se među nama i vidjesmo slavu njegovu – slavu koju ima kao Jedinorođenac od Oca – pun milosti i istine“ (Iv 1,14).

Ivan na početku ne kaže da smo „čuli“ Riječ, to jest Sina. Velika novost u cijeloj ljudskoj povijesti jest da vidimo Riječ koja je Sin – Riječ koja svojim tijelom kazuje tko je Bog Otac. Time što svojim čovještvom govori tko je Bog, to jest da je Bog Otac, istodobno kazuje da je čovjek njegov ljubljeni sin.

Vidjeti Riječ znači vidjeti Oca, komu se Riječ obraća (usp. Iv 14,9). To je zaista nešto novo: vidjeti jednoga i u njemu vidjeti drugoga. Ne samo vidjeti, nego ući u odnos s drugim. To jest, prepoznati se kao sinovi u Sinu.

To znači da Riječ ne govori i ne prenosi se samo glasom. Utjelovljena Riječ očituje veliku rječitost upravo kada šuti i pokaže se.

Stoga se i Pilat tijekom suđenja čudi Kristovoj šutnji.

To znači da Krist, čak i kada šuti, govori. Pilat upravo iz njegove šutnje shvaća da je nevin: „Tada mu reče Pilat: »Ne čuješ li što sve protiv tebe svjedoče?« I ne odgovori mu ni na jednu riječ te se upravitelj silno čudio“ (Mt 27,13-14).

Pilat nekako prepoznaje Kristovu dobrotu, stoga traži način da ga oslobodi. Iako kao rimski prokurator vjerojatno nije poznavao proroke, u Kristu je prepoznao poruku nijemog janjeta koje se ne brani: „K’o jagnje na klanje odvedoše ga; k’o ovca, nijema pred onima što je strižu, nije otvorio usta svojih“ (Iz 53,7).

Pilat je mislio da će se ljudi, koji su Krista smatrali kraljem, ganuti vidjevši ga tako okrutno zlostavljanog te ga izabrati umjesto dokazanog zločinca. No, Pilat nije uzeo u obzir težinu religioznih glasina i utjecaj koji takve glasine stječu kroz sumnjičenje i zlobu, metodom koju je đavao upotrijebio već u Post 3.

Na kraju, Pilat pokazuje da je slab i popušta glasu naroda. No, ako narod ne zna duhovno razlučivati, njegov je glas opasan, jer može voditi u smjeru suprotnom od Boga i njegove ljubavi, kaže Solovjov.

Tijekom tog procesa, Riječ se ne opire zlu, jer poznaje sustav zla. Međutim, kroz svoje tijelo ljubav izgovara tako moćnu riječ da je čak i stranac, potpuno neupućen u Sveto pismo, može vidjeti i prihvatiti: „A kad satnik koji stajaše njemu nasuprot vidje da tako izdahnu, reče: »Zaista, ovaj čovjek bijaše Sin Božji!«“ (Mk 15,39).

Tako se pokazuje da Riječ nikako nije okovana. Štoviše, upravo u času smrti postaje nedvosmisleno čujna i vidljiva.

Riječ je gostoljubivost i odgovor na Očev dar; priopćava Očevu ljubav prema Sinu. Sin se utjelovljuje kako bi živio ljudsku narav na način Očeve ljubavi – i tako u povijesti pripovijeda ono što mu Otac govori.

Ništa drugo ne govori, osim onoga što vidi kod svoga Oca: „Zaista, zaista, kažem vam: Sin ne može sam od sebe činiti ništa, doli što vidi da čini Otac; što on čini, to jednako i Sin čini“ (Iv 5,19).

Za nas krštene to znači da je Riječ doista djelovanje, a ne samo govor. Svojom Riječju Bog je stvorio nebo, i On je dao da riječi koje Crkva izgovara, npr. kod sakramenata, sudjeluju u njegovoj stvaralačkoj moći i postanu događaj ili djelo.

Međutim, povijest posljednjih stoljeća svjedoči da smo mi kršćani jako puno govorili, gotovo sve objasnili, ali čini se da nešto nije funkcioniralo: nismo pokazali Riječ u djelovanju, u Kristovom tijelu, koje je Crkva.

Kao da smo bili izvrsni u govorenju Riječi, a odsutni u pokazivanju njezine slike.

Ali ako Riječ nije i slika, nema ništa zajedničko s Isusom Kristom.

Jer, ako ono što se izrekne nije vidljivo, nije ni vjerodostojno.

Najprije smo odvojili Božju Riječ od njezine djelotvorne i stvaralačke moći, nekim kozmetičkim stilom, što pokazuje da smo Riječ sveli samo na govorenje. Zatim smo pokušali obnoviti vidljivo, ali ne kao nešto što je neodvojivo od Riječi, već kao nešto što se oslanja na vrijednosti svijeta. Jer, kako kaže Ivan, svijet sluša one koji su njegovi (usp. 1 Iv 4,5). Često smo već od svijeta, a ne više od Riječi.

Nije bez razloga to što Pavao dva retka nakon današnjeg odlomka opominje: „Svjetovnih se pak praznorječja kloni: sve će više provaljivati prema bezbožnosti i riječ će njihova kao rak-rana izgrizati“ (2 Tim 2,16-17).

Kako kaže Pavao, glasine su praznina glasa, to jest: glas koji ništa ne govori.

Što nedostaje? Upravo Riječ.

Tada govorimo isprazno i svjetovno, priopćavamo prazninu i svjetovnost, odnosno ono što je izvan Hrama – a Hram je tijelo Kristovo (usp. Iv 2,21).

U tom pogledu, glasine kojima danas upravljaju mediji nemaju ništa zajedničko s Riječi, ako ne pokazuju Krista u načinu na koji Crkva, njegovo tijelo, živi čovještvo svoga Gospodina.

A ipak, Pavao rađa u okovima. Stoga je zaista neobično da Crkva, koja ima toliko slobode i potpore, barem u Europi, ne rađa. To pokazuje da je Riječ okovana onda kada je odvojena od slike.

 

SJEMENA je rubrika Centra Aletti dostupna svake srijede.
Svakog tjedna, osim nedjeljne propovijedi u audio obliku (na talijanskom), bit će dostupno na web stranici LIPA produbljivanje nedjeljnih ili blagdanskih čitanja euharistijske liturgije.

 

POLSKI

„Ale słowo Boże nie uległo skrępowaniu” (2 Tm 2,9).

Paweł przebywa w Rzymie, w więzieniu, jest rzeczywiście skuty kajdanami, ale mówi, że słowo Boże nie jest skrępowane.

Co naprawdę Paweł ma na myśli?

Spróbujmy to rozważyć. Być może Paweł w kajdanach doświadcza siebie jako odseparowanego od Słowa?

A może „skuty kajdanami” oznacza coś innego niż to, co zwykle rozumiemy pod tym pojęciem?

Paweł z pewnością nie jest oddzielony od Chrystusa, ani też nie można go od Niego oddzielić.

On sam mówi, że to już nie on żyje, ale Chrystus żyje w nim.

Co więcej, Paweł został ukrzyżowany wraz z Chrystusem, a zatem umarł i już go nie ma (por. Ga 2,19-20).

Co więcej, dla Pawła żyć to Chrystus (por. Flp 1,21).

Tak więc życie Pawła to Chrystus. Wie, że naprawdę żyje, ponieważ Chrystus żyje w nim, to znaczy, że jego istnienie jest przeniknięte zōē. Chrystus jest Słowem Ojca i jest Jego Słowem do Ojca, a obaj są jeden w drugim, Syn jest w Ojcu, a Ojciec w Synu. Co więcej, są oni jednym (por. J 10,30). Jednak zaskakujące jest stwierdzenie Jana: „A Słowo stało się ciałem i zamieszkało wśród nas. I oglądaliśmy Jego chwałę, chwałę, jaką Jednorodzony otrzymuje od Ojca, pełen łaski i prawdy” (J 1,14).

Na początku Jan nie powiedział, że „usłyszeliśmy” Słowo, czyli Syna. Wielką nowością w całej historii ludzkości jest ujrzenie Słowa, którym jest Syn, Słowa, które poprzez swoje ciało objawia, kim jest Bóg Ojciec. W ten sposób, mówiąc poprzez swoje człowieczeństwo, kim jest Bóg, czyli że Bóg jest Ojcem, mówi również, że człowiek jest Jego ukochanym synem.

Ponadto ujrzenie Słowa oznacza również zobaczenie Ojca, do którego Słowo się zwraca (por. J 14,9).

To naprawdę wyjątkowa nowość: widzieć jednego i w nim widzieć drugiego. Nie tylko widzieć, ale nawiązywać relację z drugim. To znaczy rozpoznać się jako synowie w Synu.

Oznacza to, że Słowo przemawia i komunikuje się nie tylko poprzez głos. Właśnie Słowo Wcielone objawia wielką elokwencję tego Słowa, kiedy milczy i pozwala je zobaczyć.

Tak bardzo, że nawet podczas procesu Piłat jest zdumiony milczeniem Chrystusa.

Oznacza to, że Chrystus, nawet będąc niemy, coś mówi. Piłat rozumie bowiem, że jest On niewinny właśnie dzięki Jego milczeniu: „Wtedy zapytał Go Piłat: «Nie słyszysz, jak wiele zeznają przeciw Tobie?» On jednak nie odpowiedział mu na żadne pytanie, tak że namiestnik bardzo się dziwił” (Mt 27, 13-14).

W pewnym sensie Piłat dostrzega dobroć Chrystusa, dlatego szuka sposobu, aby go uwolnić. Chociaż rzymski prokurator prawdopodobnie nie znał proroków, widział, że Chrystus emanował przesłaniem, że był cichym barankiem, który się nie broni: „Jak baranek na rzeź prowadzony,
jak owca niema wobec strzygących ją, tak On nie otworzył ust swoich” (Iz 53,7).

Piłat sądził, że ludzie, którzy uważali Chrystusa za króla, będą poruszeni widząc, jak surowo jest traktowany, i wybiorą go zamiast dowiedzionego przestępcy. Piłat nie brał jednak pod uwagę znaczenia plotek o podłożu religijnym i nie docenił siły, jaką plotki te zyskują dzięki podejrzliwości i złośliwości, zgodnie z metodą stosowaną już przez diabła w Rdz 3.

W końcu Piłat okazuje się słaby i ulega głosowi ludu. Jednak, jak mawiał Sołowjow, jeśli lud nie potrafi rozróżniać duchowo, jego głos jest niebezpieczny, ponieważ może zmierzać w kierunku przeciwnym do Boga i Jego miłości.

W trakcie tego procesu Słowo nie sprzeciwia się złu, ponieważ zna system zła. Jednak poprzez ciało, miłość wypowiada słowo tak potężne, że nawet obcy, całkowicie nieznający religijnych odniesień Pisma Świętego, może je dostrzec i przyjąć: „Setnik zaś, który stał naprzeciw, widząc, że w ten sposób oddał ducha, rzekł: «Prawdziwie, ten człowiek był Synem Bożym»” (Mk 15,39).

Oto Słowo, które wcale nie jest skrępowane. Wręcz przeciwnie, właśnie w godzinie śmierci daje się jednoznacznie usłyszeć i zobaczyć.

Słowo jest gościnnością i odpowiedzią na dar Ojca, przekazuje miłość Ojca do Jego Syna. Syn staje się człowiekiem, aby żyć ludzką naturą zgodnie z miłością Ojca i w ten sposób głosi w historii to, co mówi mu Ojciec.

A On nie mówi nic poza tym, co widzi u Ojca: „Zaprawdę, zaprawdę, powiadam wam: Syn nie mógłby niczego czynić sam od siebie, gdyby nie widział Ojca czyniącego. Albowiem to samo, co On czyni, podobnie i Syn czyni” (J 5,19).

Dla nas, ochrzczonych, Słowo jest zatem prawdziwym działaniem, a nie tylko mową. Swoim Słowem Bóg stworzył niebiosa i sprawił, że słowo wypowiedziane przez Kościół uczestniczy w Jego mocy stwórczej, gdy staje się, jak w sakramentach, wydarzeniem lub aktem.

Historia ostatnich stuleci pokazuje nam, że my, chrześcijanie, mówiliśmy bardzo dużo, wyjaśnialiśmy prawie wszystko, ale jedna rzecz wydaje się nie działać: nie pokazaliśmy Słowa w działaniu, w Ciele Chrystusa, którym jest Kościół.

To tak, jakbyśmy byli bardzo dobrzy w głoszeniu Słowa, ale nie potrafili pokazać jego obrazu.

Ale jeśli Słowo nie jest również obrazem, nie ma nic wspólnego z Chrystusem Jezusem.

W rzeczywistości, jeśli to, co się mówi, nie jest widoczne, nie jest wiarygodne.

Najpierw oddzieliliśmy Słowo Boże od jego aktywnej i twórczej mocy, zgodnie z kosmetycznym stylem, który pokazuje, jak zredukowaliśmy Słowo po prostu do mówienia. Następnie próbowaliśmy odzyskać to, co widzialne, ale nie było to nieodłącznie związane ze Słowem, a raczej opierało się po prostu na wartościach świata. W rzeczywistości, jak mówi Jan, wszyscy są słuchani przez świat (por. 1 J 4,5). Często jesteśmy już częścią świata, a nie Słowa.

Nie bez powodu dwa wersety po dzisiejszym fragmencie Paweł ostrzega: „Unikaj zaś światowej gadaniny; albowiem uprawiający ją coraz bardziej będą się zbliżać ku bezbożności, a ich nauka jak gangrena będzie się szerzyć wokoło” (2 Tm 2,16-17).

Jak mówi Paweł, gadanina to pustka głosu, czyli głos, który nic nie mówi.

Czego brakuje? Słowa, właśnie.

Wtedy mówi się bez pokrycia, komunikuje się pustkę i przekazuje się profanum, to znaczy to, co jest poza świątynią – a świątynią jest ciało Chrystusa (por. J 2,21).

W tym przypadku gadanina, dziś zarządzana przez środki komunikacji, jest całkowicie oderwana od Słowa, jeśli nie pokazuje Chrystusa w sposób, w jaki Kościół, który jest Jego ciałem, przeżywa człowieczeństwo swojego Pana.

A jednak Paweł rodzi w kajdanach. Dlatego naprawdę dziwne jest, że Kościół, mając całą swobodę i wsparcie, jakim cieszy się przynajmniej w Europie, nie rodzi. Sugeruje to, że Słowo jest skrępowane, gdy jest oddzielone od obrazu.

 

ZIARNA są rubryką Centro Aletti udostępnianą w każdą środę.
Każdego tygodnia, oprócz homilii niedzielnej w formie audio, na stronie LIPA będzie do dyspozycji pogłębienie czytań liturgicznych z eucharystii niedzielnej bądź świątecznej