Approfondimento delle letture della liturgia
Profundización de las lecturas de la liturgia
Poglobitev Božje besede
Produbljivanje liturgijskih tekstova
Pogłębienie czytań liturgicznych
![[SEMI] ASCENSIONE DEL SIGNORE (Anno B) 2](https://www.edizionilipa.com/wp-content/uploads/2024/05/204-003-2019-Cappella-del-Noviziato-Cernache-Portogallo-Pentecoste-e-Ascensione-400x400.jpg "[SEMI] ASCENSIONE DEL SIGNORE (Anno B) 2")
Oggi è la festa dell’Ascensione del nostro Signore Gesù Cristo. Ascensione in cielo, nell’abitazione di Dio!
La storia delle culture e delle religioni testimonia che c’è nell’uomo questo anelito a salire fino al cielo, fino a Dio. Infatti, nella tradizione biblica, giudeo-cristiana, già nel terzo capitolo della Genesi viene descritta questa tentazione, di diventare come Dio, confermata dal cap. 11, dove si racconta della costruzione della torre di Babele. Evidentemente si tratta di un inganno del diavolo, del separatore. È un vero maestro per screditare la relazione, e per prospettare un futuro dell’uomo a partire da sé stesso. Il tentatore riesce a mettere in ombra un’esistenza fatta di relazioni, come luogo del dono di sé, perché questo è il modo di esistere di Dio.
Interessante che, togliendo all’uomo la relazione d’amore come fondamento dell’esistenza, tutto si sposta verso il futuro, un futuro di per sé anche questo totalmente incerto. “Diventereste”. Non è detto “diventerete”! Eppure, l’uomo appende la sua esistenza a questa vaga, ambigua e non precisa promessa. “Sareste”.
Infatti, il tentatore è molto prudente, perché sa che la sua proposta sta in un mondo immaginario. Perciò il tentatore, che è colui che separa e divide, comincia con il suscitare nell’uomo il sospetto. “È vero che Dio ha detto: non dovete mangiare da alcun albero del giardino?” (Gen 3,1). Poi, quando vede che Eva gli dà ascolto e segue il suo discorso, la sua via, e crede nel suggerimento di un dio geloso delle cose che ha creato e desideroso di averle tutte per sé, suggerisce all’uomo che, se prenderà, diventerà come Dio.
Ma l’uomo è ormai caduto nella trappola. Oramai non può più diventare come dio. Perché Dio è amore, e lui ha appena scelto una via di autorealizzazione prendendo per sé. Ma può diventare come il dio che il diavolo gli propone. Ma già queste due ultime parole dicono l’assurdità di una tale via. Diventare un dio immaginato e suggerito dal diavolo significa per l’uomo solo diventare un’esistenza individualistica, che usa le cose che appartengono a Dio per realizzare un’esistenza che è esattamente la separazione da Dio, e di conseguenza la separazione gli uni dagli altri. Ecco la vera arte diabolica: usare la religione (diventare come Dio) per separare l’uomo dal Dio amore e far credere all’uomo di essere l’epicentro del suo divenire.
Questa tentazione è sempre in azione anche nella Chiesa per spegnere la fede come vita ecclesiale, come partecipazione alla comunione trinitaria e chiudersi in una religione dei valori e degli impegni per realizzare sé stessi.
Interessante che ora un modo di essere Chiesa sta proprio implodendo in quanto basato sull’individuo, dove l’amore, la comunione relazionale non è la vita fondante. Forse hanno ragione coloro che dicono che siamo caduti nella trappola della tentazione. Non solo. C’è un’altra realtà che evidenzia un modo di essere legato a questo voler ascendere. Facciamoci una semplice domanda: negli ultimi secoli nella catechesi, nell’omiletica e negli insegnamenti spirituali è stata sempre più sottolineata l’accoglienza del Signore, della sua Parola, della sua vita, cioè l’accoglienza dello Spirito Santo, oppure il nostro impegno per salire e avvicinarsi a Dio, per essere noi ad arrivare a Dio?
Proprio oggi la seconda lettura precisa senza alcun dubbio che ascende solo colui che è disceso: “Ma cosa significa che ascese, se non che prima era disceso quaggiù sulla terra? Colui che discese è lo stesso che anche ascese al di sopra di tutti i cieli, per essere pienezza di tutte le cose” (Ef 4,9-10).
Cristo stesso è ancora più categorico ed esclude ogni possibilità di salire al cielo. “Nessuno è mai salito al cielo, se non colui che è disceso dal cielo, il Figlio dell’uomo” (Gv 3,13). Ma lo afferma nel contesto in cui chiarisce che anche un maestro della religione in Israele è un ignorante per quanto riguarda le cose del cielo, visto che non riesce a cogliere neanche le cose della terra (cf Gv 3,7-12). Cristo sa molto bene che, sulla scia della tentazione, l’uomo elabora facilmente una filosofia dell’aldilà e ancora più facilmente un’immaginazione di come è il cielo e di come si vive in cielo.
Per conoscere il cielo bisogna conoscere il Padre e il Figlio. Però “nessuno conosce il Figlio se non il Padre e nessuno conosce il Padre se non il Figlio e colui al quale il Figlio vorrà rivelarlo” (Mt 11,27).
Dunque, la porta della conoscenza è la figliolanza. E la figliolanza è opera dello Spirito Santo che ci rende partecipi di questa relazione (cf Rm 8,14-15). E lo Spirito stesso parla attingendo alla vita del Padre e del Figlio, “perché non parlerà da sé stesso ma dirà tutto ciò che avrà udito e vi annuncerà le cose future. Egli mi glorificherà perché prenderà da quel che è mio e ve lo annuncerà. Tutto quello che il Padre possiede è mio; per questo ho detto che prenderà quel che è mio e ve lo annuncerà” (Gv 16,13-15).
Il futuro è costituito da ciò che è di Cristo. Per questo, il brano di oggi dice che Cristo asceso sopra i cieli sarà “la pienezza di tutte le cose”, anzi “la pienezza di tutte le cose sotto ogni aspetto”. Infatti, già all’inizio della Lettera agli Efesini si legge: “Tutto infatti egli ha messo sotto i suoi piedi e lo ha dato alla Chiesa come capo su tutte le cose: essa è il corpo di lui, la pienezza di colui che è il perfetto compimento di tutte le cose” (Ef 1,22-23). Il compimento di tutte le cose “sotto ogni aspetto”. L’umanità di Cristo è la pienezza dell’esistenza perché vissuta al modo di Dio, cioè come amore. Il suo corpo è questa pienezza realizzata nel suo amore. E questo corpo è la Chiesa. Perciò è nella Chiesa che si compie la pienezza di tutto il creato, proprio attraverso il sacerdozio del popolo, cioè del corpo di Cristo. Cristo ascende, ci assume, ci vivifica trasfigurandoci attraverso la pienezza dell’amore che è la Pasqua. Il triduo pasquale ci riporta al cielo, nella gloria del Figlio del Padre. Cristo ascende con la sua umanità morta e risorta. E la Chiesa partecipa a questa ascensione. Tanto è vero che molte antiche basiliche romaniche hanno nel timpano della porta all’ingresso l’immagine dell’Ascensione del Signore e della Pentecoste, il dono dello Spirito Santo. Questo affinché chi entra nella liturgia sia sostenuto dalla consapevolezza di ciò che accade con l’anafora, cioè l’ascensione al Regno del Padre. Il frutto della terra e del lavoro delle mani dell’uomo, per la discesa dello Spirito Santo, diventa il corpo di Cristo. Quando tutto diventa abitato da Cristo, anzi diventa il suo corpo e lo manifesta, allora sotto ogni aspetto la cosa è compiuta. Infatti, quando gli uomini e le donne nella Chiesa si amano, il mondo riconosce Cristo e si vede ciò che è il compimento. “Da questo tutti sapranno che siete miei discepoli: se avete amore gli uni per gli altri” (Gv 13,35). “Io in loro e tu in me, perché siano perfetti nell’unità e il mondo conosca che tu mi hai mandato e che li hai amati come hai amato me. Padre voglio che quelli che mi hai dato siano anch’essi con me dove sono io, perché contemplino la mia gloria, quella che tu mi hai dato; poiché mi hai amato prima della creazione del mondo” (Gv 17,23-24).
Cristo non ascende da solo, ma nel suo corpo sono anche l’umanità e il mondo ad ascendere. Così è chiaro che non è possibile che si compia qualche uomo o donna se non nella comunione dell’umanità di Cristo, come un organismo intessuto insieme, dove si intreccia la vita di uno con la vita dell’altro (cf Gen 44,30). E il tessuto è il frutto della terra passato per le nostre mani come dono nell’amore.
Ogni eucaristia ci fa partecipi della pienezza finale.
SEMI è la rubrica del Centro Aletti disponibile ogni venerdì.
Ogni settimana, oltre all’omelia della domenica in formato audio, sarà disponibile sul sito LIPA un approfondimento delle letture della liturgia eucaristica domenicale o festiva.
Hoy es la fiesta de la Ascensión de nuestro Señor Jesucristo. Ascensión al cielo, a la morada de Dios.
La historia de las culturas y de las religiones atestigua que existe en el hombre este anhelo de ascender al cielo, a Dios. De hecho, en la tradición bíblica, judeocristiana, ya en el tercer capítulo del Génesis se describe esta tentación de llegar a ser como Dios, confirmada en el capítulo 11, donde se relata la construcción de la torre de Babel. Evidentemente se trata de un engaño del diablo, el separador. Es un verdadero maestro para desacreditar la relación, y prever un futuro para el hombre a partir de sí mismo. El tentador consigue ensombrecer una existencia hecha de relaciones, como lugar de entrega, porque ésta es la manera de existir de Dios.
Curiosamente, al eliminar la relación de amor del hombre como fundamento de la existencia, todo se desplaza hacia el futuro, un futuro que en sí mismo es también totalmente incierto. “Llegarás a ser”. No se dice “llegarás a ser”. Sin embargo, el hombre cuelga su existencia de esta promesa vaga, ambigua e inespecífica. “Llegarás a ser”.
De hecho, el tentador es muy cauto, porque sabe que su propuesta se sitúa en un mundo imaginario. Por eso, el tentador, que es quien separa y divide, comienza despertando la sospecha en el hombre. “¿Es verdad que Dios ha dicho: no comas de ningún árbol del jardín?” (Gn 3,1). Luego, cuando ve que Eva le escucha y sigue su discurso, su camino, y cree en la sugerencia de un dios celoso de las cosas que ha creado y deseoso de tenerlas todas para sí, sugiere al hombre que, si come, llegará a ser como Dios.
Pero el hombre ha caído en la trampa. Ya no puede ser como Dios. Porque Dios es amor, y él acaba de elegir un camino de autorrealización al tomar para sí. Pero puede llegar a ser como el dios que el diablo le propone. Pero ya estas dos últimas palabras dicen lo absurdo de tal camino. Convertirse en un dios imaginado y sugerido por el diablo sólo significa para el hombre convertirse en una existencia individualista, que utiliza las cosas que pertenecen a Dios para realizar una existencia que es precisamente separación de Dios y, en consecuencia, separación de los demás. He aquí el verdadero arte diabólico: utilizar la religión (llegar a ser como Dios) para separar al hombre del Dios amoroso y hacerle creer que él es el epicentro de su devenir.
Esta tentación actúa siempre incluso en la Iglesia para apagar la fe como vida eclesial, como participación en la comunión trinitaria, y encerrarse en una religión de valores y compromisos para realizarse.
Interesante que ahora precisamente implosione una forma de ser Iglesia basada en el individuo, donde el amor, la comunión relacional no es el fundamento de la vida. Quizá tengan razón los que dicen que hemos caído en la trampa de la tentación. Pero no sólo eso. Hay otra realidad que pone de relieve un modo de ser ligado a este deseo de ascender. Hagámonos una sencilla pregunta: en los últimos siglos, en la catequesis, en la homilética y en las enseñanzas espirituales, ¿se ha insistido cada vez más en la acogida del Señor, de su Palabra, de su vida, es decir, en la acogida del Espíritu Santo, o es nuestro empeño ascender y acercarnos a Dios, ser nosotros los que lleguemos a Dios?
Precisamente hoy, la segunda lectura precisa sin ninguna duda que sólo asciende el que ha descendido: “Pero ¿qué significa que ascendió, sino que antes había descendido aquí en la tierra? El que descendió es el mismo que también ascendió por encima de todos los cielos, para ser plenitud de todas las cosas” (Ef 4,9-10).
Cristo mismo es aún más categórico y excluye toda posibilidad de ascender al cielo. “Nadie ha subido jamás al cielo, sino el que bajó del cielo, el Hijo del Hombre” (Jn 3,13). Pero afirma esto en el contexto en el que deja claro que incluso un maestro de religión en Israel ignora las cosas del cielo, ya que no puede comprender ni siquiera las cosas de la tierra (cf. Jn 3,7-12). Cristo sabe muy bien que, a raíz de la tentación, el hombre elabora fácilmente una filosofía del más allá y, con mayor facilidad aún, una imaginación de cómo es el cielo y cómo se vive en el cielo.
Para conocer el cielo, hay que conocer al Padre y al Hijo. Pero “nadie conoce al Hijo sino el Padre, y nadie conoce al Padre sino el Hijo y aquel a quien el Hijo se lo quiera revelar” (Mt 11,27).
Por tanto, la puerta del conocimiento es la filiación. Y la filiación es obra del Espíritu Santo, que nos hace partícipes de esta relación (cf. Rm 8,14-15). Y el mismo Espíritu habla inspirándose en la vida del Padre y del Hijo, “porque no hablará por su cuenta, sino que dirá lo que haya oído y os anunciará lo que ha de venir. Me glorificará porque tomará de lo mío y os lo anunciará. Todo lo que posee el Padre es mío; por eso he dicho que tomará de lo mío y os lo anunciará” (Jn 16,13-16).
El futuro consiste en lo que es de Cristo. Por eso, el pasaje de hoy dice que Cristo ascendido a los cielos será “la plenitud de todas las cosas”, más aún, “la plenitud de todas las cosas en todos los aspectos”. En efecto, ya al comienzo de la Epístola a los Efesios leemos: “Porque sometió todas las cosas bajo sus pies y las dio a la Iglesia como cabeza de todas las cosas: ella es su cuerpo, la plenitud de Aquel que es el cumplimiento perfecto de todas las cosas” (Ef 1,22-23). El cumplimiento de todas las cosas “en todos los aspectos”. La humanidad de Cristo es la plenitud de la existencia porque se vive a la manera de Dios, es decir, como amor. Su cuerpo es esta plenitud realizada en su amor. Y este cuerpo es la Iglesia. Por tanto, es en la Iglesia donde se realiza la plenitud de toda la creación, precisamente a través del sacerdocio del pueblo, es decir, del cuerpo de Cristo. Cristo asciende, nos asume, nos vivifica transfigurándonos mediante la plenitud de amor que es la Pascua. El triduo pascual nos devuelve al cielo, a la gloria del Hijo del Padre. Cristo asciende con su humanidad muerta y resucitada. Y la Iglesia participa en esta ascensión. Tanto es así que muchas antiguas basílicas románicas tienen en el tímpano de la puerta de entrada la imagen de la Ascensión del Señor y de Pentecostés, el don del Espíritu Santo. Esto se hace para que quienes entran en la liturgia se sientan sostenidos por la conciencia de lo que sucede con la anáfora, es decir, la ascensión al Reino del Padre. El fruto de la tierra y el trabajo de las manos humanas, por el descenso del Espíritu Santo, se convierten en el cuerpo de Cristo. Cuando todo llega a ser habitado por Cristo, de hecho se convierte en su cuerpo y lo manifiesta, entonces en todos los aspectos la cosa está cumplida. En efecto, cuando los hombres y las mujeres de la Iglesia se aman, el mundo reconoce a Cristo y se ve el cumplimiento. “En esto conocerán todos que sois mis discípulos: si os tenéis amor los unos a los otros” (Jn 13,35). “Yo en ellos y vosotros en mí, para que sean perfectos en la unidad y para que el mundo conozca que tú me has enviado y que los has amado a ellos como me has amado a mí. Padre, quiero que los que me has dado estén conmigo donde yo estoy, para que contemplen mi gloria, que tú me has dado; porque me amaste antes de la creación del mundo” (Jn 17, 23-24).
Cristo no asciende solo, sino que en su cuerpo ascienden también la humanidad y el mundo. Así queda claro que no es posible que un hombre o una mujer se realicen sino en la comunión de la humanidad de Cristo, como un organismo entretejido, donde la vida de uno se entrelaza con la vida del otro (cf. Gn 44, 30). Y el tejido es el fruto de la tierra pasado por nuestras manos como don en el amor.
Cada Eucaristía nos hace partícipes de la plenitud final.
SEMILLAS es una publicación del Centro Aletti disponible todos los viernes. Cada semana, además del audio de la homilía dominical, estará disponible en el sitio de LIPA un comentario a las lecturas de la Liturgia del Domingo, como así también a las lecturas de la semana.
Danes je praznik vnebohoda našega Gospoda Jezusa Kristusa. Vzpon v nebo, v Božje bivališče!
Zgodovina kultur in religij priča, da je v človeku hrepenenje po vzponu v nebesa, k Bogu. V svetopisemskem, judovsko-krščanskem izročilu je namreč ta skušnjava, da bi postali kakor Bog, opisana že v tretjem poglavju 1. Mojzesove knjige, potrjena pa je tudi v 11. poglavju, kjer je opisana gradnja babilonskega stolpa. Očitno gre za prevaro hudiča, tistega, ki ločuje. On je pravi mojster, da razvrednoti osebni odnos in človeku ponudi prihodnost v osredotočenju na samega sebe. Skušnjavcu uspe zasenčiti življenje v osebnih odnosih, ki so prostor podarjanja samega sebe in odsevajo Božji način obstoja.
Zanimivo je, da se z odstranitvijo ljubezenskega odnosa kot temelja obstoja vse premakne v prihodnost, ki pa je popolnoma negotova. “Bi postala”. Ni rečeno “bosta postala”! A človek svoj obstoj obesi na to nejasno, dvoumno in nedoločeno obljubo. “Bi bila”.
Dejansko je skušnjavec zelo previden, saj ve, da je njegov predlog v namišljenem svetu. Zato skušnjavec, ki je tisti, ki ločuje in razdvaja, začne s tem, da v človeku vzbudi dvom. “Ali je Bog res rekel, da ne smeta jesti z nobenega drevesa v vrtu?” (1 Mz 3,1). Nato, ko vidi, da ga Eva posluša in sledi njegovemu govoru, njegovi poti ter verjame v predlog boga, ki je ljubosumen na stvari, ki jih je ustvaril, in si želi imeti vse zase, človeku predlaga, da bo, če bo vzel, postal kakor Bog.
Toda človek je že padel v past. Ne more več postati kakor Bog. Kajti Bog je ljubezen, človek pa je ravnokar izbral pot samouresničevanja, jemanja zase. Lahko pa postane podoben bogu, ki mu ga predlaga hudič. Toda že te poslednje besede povedo nesmiselnost takšne poti. Postati bog, ki si ga zamisli in predlaga hudič, za človeka pomeni le to, da postane posameznik, ki uporablja stvari, ki pripadajo Bogu, za uresničevanje ločenosti od Boga in posledično ločenosti drug od drugega. V tem je prava hudičeva umetnost: uporabiti religijo (postati kakor Bog), da bi človeka ločila od Boga, ki je ljubezen, in ga prepričala, da je sam izvor svoje prihodnosti.
Ta skušnjava je vedno prisotna tudi v Cerkvi, da bi ugasnila vero kot cerkveno življenje, kot udeležbo v občestvu Svete Trojice, in da bi se zaprli v religijo vrednot in obveznosti, preko katerih naj bi se uresničili.
Zanimivo je, da se zdaj sesuva prav tisti način bivanja Cerkve, ki temelji na posamezniku, kjer ljubezen, odnosno občestvo ni temelj življenja. Morda imajo prav tisti, ki pravijo, da smo se ujeli v past skušnjave. Pa ne samo to. Obstaja še ena resničnost, ki poudarja način bivanja, povezanega s to željo po vzponu. Zastavimo si preprosto vprašanje: ali je bilo v zadnjih nekaj stoletjih v katehezah, homiletiki in duhovnih naukih vedno bolj poudarjeno sprejemanje Gospoda, njegove Besede, njegovega življenja, torej sprejemanje Svetega Duha, ali pa je šlo za naš napor, da bi se vzpeli in približali Bogu, da bi mi sami prišli do Boga?
Ravno danes nam drugo berilo nedvomno pojasni, da se povzpne samo tisti, ki se je spustil: “Kaj pa pomeni beseda Povzpel se je, če ne to, da se je prej spustil v spodnje kraje zemlje? On, ki se je spustil, je isti, ki se je vzdignil čez vsa nebesa, da bi napolnil vse” (Ef 4,9-10).
Kristus sam je še bolj odločen in izključuje vsako možnost, da bi se kdo povzpel v nebesa. “Nihče ni šel v nebesa, razen tistega, ki je prišel iz nebes, Sina človekovega” (Jn 3,13). Toda to izjavi potem, ko jasno pove, da tudi judovski religiozni učitelj ne pozna nebeških stvari, saj ne more razumeti niti zemeljskih (prim. Jn 3,7-12). Kristus dobro ve, da človek ob skušnjavi zlahka razvije filozofijo onostranstva in si še lažje predstavlja, kakšna so nebesa in kako se v njih živi.
Da bi spoznali nebesa, moramo poznati Očeta in Sina. Toda “nihče ne pozna Sina, razen Očeta, in nihče ne pozna Očeta, razen Sina in tistega, komur hoče Sin razodeti” (Mt 11,27).
Zato so vrata spoznanja sinovstvo. Sinovstvo pa je delo Svetega Duha, ki nas naredi deležne tega odnosa (prim. Rim 8,14-15). In Duh govori tako, da črpa iz življenja Očeta in Sina: “ne bo govoril sam od sebe, temveč bo povedal, kar bo slišal, in oznanjal vam bo prihodnje reči. On bo mene poveličal, ker bo iz mojega jemal in vam oznanjal. Vse, kar ima Oče, je moje, zato sem vam rekel: Iz mojega jemlje in vam bo oznanjal” (Jn 16,13-15).
Prihodnost je sestavljena iz tega, kar je Kristusovo. Zato današnji odlomek pravi, da bo Kristus, ki se je povzpel nad nebesa, “napolnil vse”, še več: “napolnil vse v vseh pogledih”. Dejansko že na začetku Pisma Efežanom beremo: “In vse je položil pod njegove noge, njega pa postavil čez vse kot glavo Cerkvi, ki je njegovo telo, polnost njega, ki v vsem vse izpolnjuje” (Ef 1,22-23). Izpolnitev vsega “v vseh pogledih”. Kristusova človeškost je polnost bivanja, ker je živeta na Božji način, to je kot ljubezen. Njegovo telo je ta polnost, ki se uresničuje v njegovi ljubezni. In to telo je Cerkev. Zato se polnost vsega stvarstva uresničuje prav v Cerkvi, in sicer po duhovništvu ljudstva, to je Kristusovega telesa. Kristus se vzpenja, nas privzame, nas oživi, tako da nas preobrazi s polnostjo ljubezni, ki se razodene v veliki noči. Velikonočno tridnevje nas popelje nazaj v nebesa, v slavo Očetovega Sina. Kristus se vzpenja s svojim mrtvim in vstalim človeštvom. In Cerkev je udeležena pri tem vnebohodu. Tako zelo, da imajo mnoge stare romanske bazilike nad vhodnimi vrati podobo Gospodovega vnebohoda in binkošti, daru Svetega Duha. Tako tisti, ki vstopajo v liturgijo, ohranjajo zavest tega, kar se dogaja v evharistični molitvi: vzpenjanje v Očetovo kraljestvo. Sadovi zemlje in dela človeških rok s spuščanjem Svetega Duha postanejo Kristusovo telo. Ko vse postane naseljeno s Kristusom, še več, postane njegovo telo in ga razodeva, je v vsakem pogledu dovršeno. Dejansko, ko se moški in ženske v Cerkvi ljubijo med seboj, svet prepozna Kristusa in vidimo izpolnitev. “Po tem bodo vsi spoznali, da ste moji učenci, če boste med seboj imeli ljubezen” (Jn 13,35). “Jaz v njih in ti v meni, da bi bili popolnoma eno. Naj svet spozna, da si me ti poslal in da si jih ljubil, kakor si ljubil mene. Oče, hočem, naj bodo tudi ti, ki si mi jih dal, z menoj tam, kjer sem jaz, da bodo gledali moje veličastvo, ki si mi ga dal, ker si me ljubil pred začetkom sveta” (Jn 17,23-24).
Kristus se ne povzpne sam, ampak se v njegovem telesu vzpenjata tudi človeštvo in stvarstvo. Tako je jasno, da se noben moški ali ženska ne more uresničiti drugače kot v občestvu Kristusovega človeštva, kot skupaj stkanega organizma, kjer se življenje enega prepleta z življenjem drugega (prim. 1 Mz 44,30). Ta prepletenost pa je sad zemlje, ki gre skozi naše roke kot dar ljubezni.
Vsaka evharistija nas naredi deležne dokončne polnosti.
SEMENA je rubrika Centra Aletti, ki je na voljo vsak petek.
Vsak teden je na spletni strani LIPE poleg nedeljske homilije v zvočni obliki (v italijanščini) na voljo tudi poglobitev Božje besede nedeljske ali praznične svete maše.
Danas je blagdan Uzašašća našeg Gospodina Isusa Krista. Uzašašće na nebo, u Božje prebivalište!
Povijest kulturâ i religijâ svjedoči da u čovjeku postoji čežnja za uzdizanjem u nebo, k Bogu. Naime, u biblijskoj, židovsko-kršćanskoj tradiciji, ova kušnja da se postane kao Bog opisana je već u trećem poglavlju Knjige Postanka, a potvrđena je i u 11. poglavlju, gdje je opisana gradnja babilonske kule. Očito je da se tu radi o prijevari đavla, onoga koji rastavlja. On je pravi majstor za obezvrijediti osobni odnos i ponuditi čovjeku budućnost u usredotočenosti na samoga sebe. Napasnik uspijeva zasjeniti življenje u osobnim odnosima koji su mjesto sebedarja i odražavaju Božji način postojanja.
Zanimljivo je da se uklanjanjem odnosa ljubavi kao temelja postojanja, sve premješta prema budućnosti koja je sama po sebi također potpuno neizvjesna. „Vi biste postali“. Nije rečeno „postat ćete“! Pa ipak, čovjek svoje postojanje oslanja na to nejasno, dvosmisleno i neodređeno obećanje. „Vi biste bili“.
Doista, napasnik je vrlo oprezan, jer zna da je njegov prijedlog u imaginarnom svijetu. Stoga napasnik, jer je onaj koji razdvaja i dijeli, započinje s izazivanjem sumnje u čovjeku. „Zar vam je Bog rekao da ne smijete jesti ni s jednog drveta u vrtu?“ (Post 3,1). Zatim, kada vidi da ga Eva sluša i prati njegov govor, njegov put i vjeruje u predloženog boga koji je ljubomoran na stvari koje je stvorio i želi imati sve za sebe, obećava čovjeku da će, ako uzme, postati kao Bog.
Ali čovjek je već upao u zamku. Više ne može postati kao Bog. Jer Bog je ljubav, a čovjek je upravo izabrao put samoostvarenja uzimajući za sebe. Ali može postati poput boga kojeg mu đavao predlaže. No ove posljednje dvije riječi već govore o besmislenosti takvog puta. Postati bog kojega je zamislio i predložio đavao znači za čovjeka samo postati pojedinac koji koristi stvari koje pripadaju Bogu za ostvarenje odvojenosti od Boga i, kao posljedicu toga, odvojenosti jednih od drugih. To je pravo đavolsko umijeće: koristiti religiju (postati kao Bog) za odvajanje čovjeka od Boga, koji je ljubav, i uvjeriti ga da je izvor svoje budućnosti.
I u Crkvi je stalno prisutna ta napast da se vjera kao crkveni život, kao sudjelovanje u zajedništvu Presvetoga Trojstva ugasi te se zatvorimo u religiju vrijednosti i zalaganjâ kako bi sami sebe ostvarili.
Zanimljivo je da se upravo sada urušava onaj način postojanja Crkve koji se temelji na pojedincu, gdje ljubav, međusobno zajedništvo, nije temelj života. Možda su u pravu oni koji kažu da smo upali u zamku napasti. I ne samo to. Postoji još jedna stvarnost koja ističe način povezanosti s tom željom za uzlaskom. Postavimo si jedno jednostavno pitanje: je li se zadnjih nekoliko stoljeća u katehezi, homiletici i duhovnim učenjima sve više naglašavalo prihvaćanje Gospodina, njegove Riječi, njegova života, odnosno prihvaćanje Duha Svetoga ili naše zalaganje da se uzdignemo i približimo Bogu, da mi sami dođemo do Boga?
Baš danas, drugo čitanje nam nedvojbeno pojašnjava da uzlazi samo onaj koji je sišao: „Ono »uzađe« – što drugo znači doli to da i siđe u donje krajeve, na zemlju? Koji siđe, isti je onaj koji i uzađe ponad svih nebesa da sve ispuni“ (Ef 4,9-10).
Sam Krist je još odlučniji i isključuje svaku mogućnost da netko uziđe na nebo. „Nitko nije uzašao na nebo doli onaj koji siđe s neba, Sin Čovječji“ (Iv 3,13). Ali on to tvrdi nakon što jasno kaže da ni židovski učitelj religije ne poznaje nebesko, jer ne može razumjeti ni zemaljsko (usp. Iv 3,7-12). Krist vrlo dobro zna da, pod utjecajem kušnje, čovjek s lakoćom može razviti filozofiju o onostranosti, a još lakše zamisliti kakvo je nebo i kako se u njemu živi.
Da bi smo upoznali nebo, moramo poznavati Oca i Sina. Međutim, „nitko ne pozna Sina doli Otac niti tko pozna Oca doli Sin i onaj kome Sin hoće objaviti“ (Mt 11,27).
Stoga su vrata spoznaje sinovstvo. Sinovstvo je djelo Duha Svetoga koji nas čini dionicima tog odnosa (usp. Rim 8,14-15). A Duh govori tako da crpi iz života Oca i Sina, „jer neće govoriti sam od sebe, nego će govoriti što čuje i navješćivat će vam ono što dolazi. On će mene proslavljati jer će od mojega uzimati i navješćivati vama. Sve što ima Otac, moje je. Zbog toga vam rekoh: od mojega uzima i – navješćivat će vama“ (Iv 16,13-15).
Budućnost se sastoji od onoga što je Kristovo. Stoga današnji odlomak kaže da će Krist, koji uzašao nad nebesa, „sve ispuniti“, štoviše „ispuniti sve u svakom pogledu“. Naime, već na početku Poslanice Efežanima čitamo: „Sve mu podloži pod noge, a njega postavi – nad svime – Glavom Crkvi, koja je Tijelo njegovo, punina Onoga koji sve u svima ispunja“ (Ef 1,22-23). Ispunjenje svega „u svakom pogledu“. Kristovo čovještvo je punina postojanja jer se živi na Božji način, to jest kao ljubav. Njegovo tijelo je ta punina koja se ostvaruje u njegovoj ljubavi. A to tijelo je Crkva. Stoga se u Crkvi ostvaruje punina svega stvorenja, upravo kroz svećeništvo naroda, to jest Kristova tijela. Krist uzlazi, preuzima nas, oživljava nas preobražavajući nas puninom ljubavi koja je Pasha. Pashalno trodnevlje vraća nas u nebo, u slavu Sina Očeva. Krist uzlazi sa svojim umrlim i uskrslim čovještvom. I Crkva sudjeluje u tom uzašašću. Uostalom, mnoge antičke romaničke bazilike iznad ulaznih vrata imaju sliku Uzašašća Gospodnjeg i Pedesetnice, dara Duha Svetoga. Tako oni koji uđu u liturgiju zadržavaju svijest o onome što se događa u euharistijskoj molitvi: uzašašće u Kraljevstvo Očevo. Plod zemlje i rada ruku čovječjih, po silasku Duha Svetoga, postaje Kristovo tijelo. Kada se sve nastani Kristom, štoviše, kad postane njegovo tijelo i očituje ga, onda se u svakom pogledu ispunja. Naime, kada ljudi i žene u Crkvi ljube jedni druge, svijet prepoznaje Krista i vidi se što je ispunjenje. „Po ovom će svi znati da ste moji učenici: ako budete imali ljubavi jedni za druge“ (Iv 13,35). „Ja u njima i ti u meni, da tako budu savršeno jedno da svijet upozna da si me ti poslao i ljubio njih kao što si mene ljubio. Oče, hoću da i oni koje si mi dao budu gdje sam ja, da i oni budu sa mnom: da gledaju moju slavu, slavu koju si mi dao jer si me ljubio prije postanka svijeta“ (Iv 17,23-24).
Krist ne uzlazi sam, nego u njegovom tijelu uzlaze i čovještvo i svijet. Tako je jasno da se nijedan muškarac ili žena ne može ispuniti osim u zajedništvu Kristova čovještva, kao organizam koji je zajedno satkan, gdje se život jednog isprepleće sa životom drugoga (usp. Post 44,30). A ta satkanost je plod zemlje koji prolazi kroz naše ruke kao dar u ljubavi.
Svaka euharistija čini nas dionicima konačne punine.
SJEMENJA je rubrika Centra Aletti dostupna svakoga petka. Svakoga tjedna, osim nedjeljne propovijedi u audio obliku, bit će dostupno na web stranici LIPA produbljivanje nedjeljnih ili blagdanskih čitanja euharistijske liturgije
Dzisiaj jest święto Wniebowstąpienia naszego Pana Jezusa Chrystusa. Wstąpienie do nieba, do mieszkania Boga!
Historia kultur i religii świadczy o tym, że w człowieku istnieje pragnienie wzniesienia się do nieba, do Boga. W rzeczywistości w tradycji biblijnej, judeochrześcijańskiej, już w trzecim rozdziale Księgi Rodzaju opisana jest ta pokusa, aby stać się jak Bóg, potwierdzona w rozdziale 11, gdzie opisana jest budowa wieży Babel. Najwyraźniej jest to oszustwo diabła, tego, który dzieli. Jest on prawdziwym mistrzem w dyskredytowaniu relacji i projektowaniu przyszłości dla człowieka, zależnej od niego samego. Kusicielowi udaje się umieścić w cieniu sposób istnienia złożony z relacji, jako miejsca daru z siebie, ponieważ jest to Boży sposób istnienia.
Co ciekawe, usuwając związek miłości jako fundament istnienia, wszystko przenosi się w przyszłość, która sama w sobie jest również całkowicie niepewna. „Stalibyście się”. Nie jest powiedziane „staniecie się”! A jednak człowiek opiera swoje istnienie na tej niejasnej, dwuznacznej i niekonkretnej obietnicy. „Bylibyście”.
W rzeczywistości kusiciel jest bardzo ostrożny, ponieważ wie, że jego propozycja leży w wyimaginowanym świecie. Dlatego kusiciel, który jest tym, który oddziela i dzieli, zaczyna od wzbudzenia w człowieku podejrzeń. „Czy rzeczywiście Bóg powiedział: Nie jedzcie owoców ze wszystkich drzew tego ogrodu?” (Rdz 3, 1). Następnie, gdy widzi, że Ewa słucha go i podąża za jego mową, jego drogą i wierzy w sugestię boga, który jest zazdrosny o rzeczy, które stworzył i pragnie mieć je wszystkie dla siebie, sugeruje człowiekowi, że jeśli weźmie, stanie się jak Bóg.
Ale człowiek wpadł już w pułapkę. Nie może już stać się jak Bóg. Ponieważ Bóg jest miłością, a człowiek właśnie wybrał ścieżkę samorealizacji, biorąc dla siebie. Ale może stać się jak bóg, którego proponuje mu diabeł. Już te dwa ostatnie słowa mówią o absurdalności takiej ścieżki. Stać się bogiem wyobrażonym i zasugerowanym przez diabła oznacza dla człowieka jedynie stać się indywidualistyczną egzystencją, która wykorzystuje rzeczy należące do Boga, aby zrealizować egzystencję, która jest właśnie oddzieleniem od Boga, a w konsekwencji oddzieleniem od siebie nawzajem. Oto prawdziwa sztuka diabła: używanie religii (stawanie się jak Bóg), aby oddzielić człowieka od kochającego Boga i sprawić, by człowiek uwierzył, że jest epicentrum swojego stawania się.
Ta pokusa jest zawsze obecna także w Kościele, aby wygasić wiarę jako życie eklezjalne, jako uczestnictwo w komunii trynitarnej i zamknąć się w religii wartości i zobowiązań dla realizacji samego siebie.
Interesujące jest to, że obecnie sposób bycia Kościołem właśnie imploduje, ponieważ opiera się na jednostce, gdzie miłość, relacyjna komunia nie jest fundamentem życia. Być może rację mają ci, którzy mówią, że wpadliśmy w pułapkę pokusy. Ale nie tylko. Istnieje inna rzeczywistość, która podkreśla sposób bycia związany z pragnieniem wznoszenia się. Zadajmy sobie proste pytanie: czy w ciągu ostatnich kilku stuleci w katechezie, homiletyce i nauczaniu duchowym coraz większy nacisk kładło się na przyjęcie Pana, Jego Słowa, Jego życia, czyli na przyjęcie Ducha Świętego, czy też na nasze zaangażowanie we wznoszenie się i zbliżanie się do Boga, bycie tym, który dociera do Boga?
Właśnie dzisiaj drugie czytanie precyzuje bez żadnych wątpliwości, że tylko Ten, który zstąpił, wstępuje: „Słowo zaś “wstąpił” cóż oznacza, jeśli nie to, że również zstąpił do niższych części ziemi? Ten, który zstąpił, jest i Tym, który wstąpił ponad wszystkie niebiosa, aby wszystko napełnić”(Ef 4, 9-10).
Sam Chrystus jest jeszcze bardziej kategoryczny i wyklucza jakąkolwiek możliwość wstąpienia do nieba. „I nikt nie wstąpił do nieba, oprócz Tego, który z nieba zstąpił – Syna Człowieczego” (J 3,13). Mówi to jednak w kontekście, w którym wyjaśnia, że nawet nauczyciel religii w Izraelu nie zna rzeczy niebieskich, ponieważ nie może pojąć nawet rzeczy ziemskich (por. J 3, 7-12). Chrystus bardzo dobrze wie, że w następstwie pokusy człowiek łatwo rozwija filozofię zaświatów, a jeszcze łatwiej wyobraźnię o tym, jak wygląda niebo i jak się w nim żyje.
Aby poznać niebo, trzeba znać Ojca i Syna. Ale „nikt też nie zna Syna, tylko Ojciec, ani Ojca nikt nie zna, tylko Syn, i ten, komu Syn zechce objawić” (Mt 11, 27).
Dlatego drzwiami do poznania jest synostwo. A synostwo jest dziełem Ducha Świętego, który czyni nas uczestnikami tej relacji (por. Rz 8, 14-15). A sam Duch przemawia, czerpiąc z życia Ojca i Syna: „Nie będzie bowiem mówił od siebie, lecz powie wszystko, co usłyszał, i oznajmi wam rzeczy przyszłe. On mnie uwielbi, ponieważ weźmie z tego, co moje, i ogłosi wam. Wszystko, co ma Ojciec, jest moje; dlatego powiedziałem, że weźmie to, co moje, i oznajmi wam” (J 16, 13-15).
Przyszłość składa się z tego, co należy do Chrystusa. Dlatego dzisiejszy fragment mówi, że Chrystus wyniesiony ponad niebiosa będzie „pełnią wszystkich rzeczy”, a nawet „pełnią wszystkich rzeczy pod każdym względem”. Rzeczywiście, już na początku Listu do Efezjan czytamy: „I wszystko poddał pod Jego stopy, a Jego samego ustanowił nade wszystko Głową dla Kościoła, który jest Jego Ciałem, Pełnią Tego, który napełnia wszystko wszelkimi sposobami” (Ef 1, 22-23). Napełnia wszystko wszelkimi sposobami. Człowieczeństwo Chrystusa jest pełnią istnienia, ponieważ jest przeżywane na sposób Boży, to znaczy jako miłość. Jego ciało jest tą pełnią urzeczywistnioną w Jego miłości. A tym ciałem jest Kościół. Dlatego to w Kościele wypełnia się pełnia całego stworzenia, właśnie poprzez kapłaństwo ludu, czyli Ciała Chrystusa.
Chrystus wstępuje, przyjmuje nas, ożywia nas, przemieniając nas poprzez pełnię miłości, jaką jest Pascha. Triduum Paschalne przenosi nas z powrotem do nieba, do chwały Syna Ojca. Chrystus wstępuje ze swoim umarłym i zmartwychwstałym człowieczeństwem. Kościół uczestniczy w tym wniebowstąpieniu. Do tego stopnia, że wiele starożytnych romańskich bazylik ma w tympanonie drzwi przy wejściu obraz Wniebowstąpienia Pańskiego i Pięćdziesiątnicy, daru Ducha Świętego. Dzieje się tak, aby ci, którzy wchodzą na liturgię, byli podtrzymywani przez świadomość tego, co dzieje się z anaforą, czyli wstąpieniem do Królestwa Ojca. Owoc ziemi i pracy rąk ludzkich, dzięki zstąpieniu Ducha Świętego, staje się ciałem Chrystusa.
Kiedy wszystko zostaje zamieszkane przez Chrystusa, co więcej, staje się Jego ciałem i objawia Go, wtedy pod każdym względem dana rzecz jest spełniona. Rzeczywiście, kiedy mężczyźni i kobiety w Kościele kochają się nawzajem, świat rozpoznaje Chrystusa i widać pełnię. „Po tym wszyscy poznają, żeście uczniami moimi, jeśli będziecie się wzajemnie miłowali” (J 13, 35). „Ja w nich, a Ty we Mnie! Oby się tak zespolili w jedno, aby świat poznał, żeś Ty Mnie posłał i żeś Ty ich umiłował tak, jak Mnie umiłowałeś. Ojcze, chcę, aby także ci, których Mi dałeś, byli ze Mną tam, gdzie Ja jestem, aby widzieli chwałę moją, którą Mi dałeś, bo umiłowałeś Mnie przed założeniem świata” (J 17, 23-24).
Chrystus nie wstępuje sam, ale w Jego ciele wstępuje również ludzkość i świat. W ten sposób staje się jasne, że żaden mężczyzna ani żadna kobieta nie mogą się spełnić inaczej, jak tylko w komunii człowieczeństwa Chrystusa, jako organizm utkany razem, w którym życie jednego przeplata się z życiem drugiego (por. Rdz 44, 30). A tkanina jest owocem ziemi przekazanym przez nasze ręce jako dar miłości.
Każda Eucharystia czyni nas uczestnikami ostatecznej pełni.
ZIARNA są rubryką Centro Aletti udostępnianą każdego piątku. Każdego tygodnia, oprócz homilii niedzielnej w formie audio, na stronie LIPA będzie do dyspozycji pogłębienie czytań liturgicznych z eucharystii niedzielnej bądź świątecznej
