Approfondimento delle letture della liturgia
Profundización de las lecturas de la liturgia
Poglobitev Božje besede
Produbljivanje liturgijskih tekstova
Pogłębienie czytań liturgicznych
![[SEMI] XXIV DOMENICA DEL TEMPO ORDINARIO (Anno A) 2](https://www.edizionilipa.com/wp-content/uploads/2023/09/226-194b-2020-Chiesa-di-San-Basilio-Roma-Italia-Peccato-Cieco-nato-2-400x400.jpg "[SEMI] XXIV DOMENICA DEL TEMPO ORDINARIO (Anno A) 2")
Il brano della seconda lettura della liturgia di oggi viene preso dal contesto dell’accoglienza vicendevole dei cristiani. Paolo parla dei “forti” e dei “deboli”. Deboli nella fede sono coloro che non riescono ad aderire ad un pensare secondo Cristo. Allora, l’adesione a Cristo è debole, perché ci si attiene a certe abitudini e a certe pratiche religiose e non si riesce a dare una reale precedenza alla parola di Cristo. Si tratta, ad esempio, dei cibi, perché alcuni non mangiano tutto, si limitano ai legumi ed escludono la carne. Ma Cristo ha dichiarato o reso puri tutti gli alimenti (cf Mc 7,19).
Pietro racconta: “Sentii anche una voce che mi diceva: ‘Coraggio, Pietro, uccidi e mangia!’” (At 11,7). Siccome c’erano degli animali proibiti, lui si difende: “Non sia mai, Signore, perché nulla di profano o di impuro è mai entrato nella mia bocca”(At11,8). Ma la voce insisteva: “Ciò che Dio ha purificato, tu non chiamarlo profano” (At 11,9).
Eppure, non è così facile, perché lo stesso Pietro, per paura dei fratelli che lo giudicavano – dato che mangiava qualsiasi cibo –, ha smesso di comportarsi così.
Tanto che Paolo lo affronta direttamente “a viso aperto perché aveva torto” (Gal 2,11).
Ma Paolo mostra una soluzione radicale a questo problema delle diverse opinioni, che diventano motivo di scontro e di giudizio gli uni sugli altri e dunque portano a vere e proprie divisioni. Qual è la sua soluzione?
Che nessuno vive per sé stesso e nessuno muore per sé stesso, “perché se noi viviamo, viviamo per il Signore e se noi moriamo, moriamo per il Signore” (Rm 14,8). Con questa affermazione, Paolo ricorda ai cristiani che con il battesimo siamo passati alla vita nuova e che non viviamo più come da non battezzati. La nostra vita è Cristo (cf Col 3,4). “Considerate voi stessi morti al peccato, ma viventi per Dio, in Cristo Gesù” (Rm 6,11). Lo afferma anche in un altro passo: “Ed egli è morto per tutti, perché quelli che vivono non vivano più per sé stessi, ma per colui che è morto e risorto per loro” (2Cor 5,15).
La nostra vita è Cristo. Non solo. Cristo è anche il motivo del nostro vivere. La ragione della vita è lo stesso Cristo, che è il suo inizio, il suo principio: per opera sua noi abbiamo la vita e siamo passati attraverso la morte, entrando in una vita nuova. Per suo dono è avvenuto questo passaggio per noi nel Battesimo. Il senso della nostra vita è Cristo, così come il senso della nostra morte è sempre lui. Il passaggio dalla morte alla vita è il passaggio pasquale (cf Rm 6,3-7), ma la vita cristiana comincia oltre questo passaggio, inizia con la vita da risorti, con la risurrezione battesimale e spera in quella definitiva (cf Fil 3,10-11).
E proprio in questo capitolo Paolo fa vedere tutta l’assurdità di essere legati a certi ragionamenti e a certe convinzioni mentali. Tutte queste cose sono nulla di fronte alla vita in Cristo (cf Fil 3,7-9). Il nemico della nostra salvezza, il diavolo, cercherà di farci concentrare su qualcosa per trovare la giustificazione per non consegnarci alla carità verso gli altri. Non si possono ignorare le macchinazioni del diavolo (cf 2Cor 2,11). Il problema sarà proprio di dare un peso al pensiero che mina la nostra appartenenza a Cristo e dunque prevale sulla nostra appartenenza a Lui. Ma l’appartenenza a Cristo si esprime e si realizza nella carità: “Come io ho amato voi, così amatevi anche voi gli uni gli altri” (Gv 13,34).
L’idea che cerca di dominare la nostra appartenenza a Cristo evita proprio questa carità. Non è nella natura dell’idea trasmettere la vita, o l’amore. Ma, come abbiamo visto domenica scorsa, l’appartenenza a Cristo è verificata dal suo amore, ossia l’amore del Padre che ci inabita: “Perché l’amore con il quale mi hai amato sia in essi e io in loro” (Gv 17,26).
Come si vede in tanti passi delle sue lettere, Paolo è pienamente cosciente che il divisore, il diavolo, cercherà di isolare qualche pensiero e renderlo totalizzante, e così riesce immediatamente a realizzare la divisione. “Vi esorto pertanto, fratelli, per il nome del Signore nostro Gesù Cristo, a essere tutti unanimi nel parlare, perché non vi siano divisioni tra voi, ma siate in perfetta unione di pensiero e di sentire” (1Cor 1,10).
Isolare la mente dalla vita in Cristo, isolarla dalla relazione con Cristo e tirarla fuori da Cristo vuol dire renderla immune alla comunione delle persone in Cristo. Mentre i battezzati partecipano della mente di Cristo: “Ora, noi abbiamo la mente (nous) di Cristo” (1Cor 2,16).
Oggi c’è tutta una cultura, che si è molto diffusa nella Chiesa, dominata da questa tentazione: rendere la ragione autonoma (spesso sostenuta con una passione) e inchiodarla su qualche idea, che può di per sé anche essere un valore, e poi cominciare a giudicare tutto e tutti. Non ci si rende conto che in questo modo stiamo tradendo la vita di Cristo e stiamo di fatto dichiarando di non avere la sua vita. Se i valori, infatti, non si realizzano al modo della carità, cioè della misericordia, non c’entrano niente con Cristo.
Come sarebbe utile oggi riprendere le Centurie sulla carità di san Massimo Confessore, che fanno vedere l’inganno di un intelletto autonomo, separato da Dio. Ma, attenti bene, “separato da Dio” non significa che non pensa a Dio, ma che non vive l’appartenenza agapica, che non è espressione dell’amore.
“Un intelletto che è unito a Dio e si intrattiene con lui mediante preghiera e amore, diviene sapiente, buono, potente, amante degli uomini, misericordioso, longanime: in breve, porta in sé quasi tutte le proprietà divine” (san Massimo il Confessore).
Se la nostra mente appartiene a Cristo ed è espressione della sua vita in noi, anche se uno pensa una cosa diversa dagli altri, questo non diventa motivo di giudizio e di disprezzo degli altri, proprio perché è comunque sotto la signoria di Cristo morto e risorto. E la signoria di Cristo è quella dell’Agnello, cioè dell’amore e della comunione dei diversi.
Non si può pensare e sentire qualcosa che prevalga su Cristo, cioè che sia fuori dalla comunione del suo Corpo. Sarebbe un idolo di autoaffermazione diabolico. Figuriamoci se uno vuole affermare un valore, che addirittura appartiene a Cristo e non lo fa al modo di Cristo. È assurdo! Tutte le cose che viviamo, inclusa la morte, dicono Cristo come nostra verità.
Non si può vivere l’intelletto secondo la redenzione, secondo la vita dello Spirito Santo, se non è impregnato dell’amore, perché l’intelletto si realizza solo amando. E l’amore ha la sua via della realizzazione, che è il triduo pasquale.
SEMI è la rubrica del Centro Aletti disponibile ogni venerdì.
Ogni settimana, oltre all’omelia della domenica in formato audio, sarà disponibile sul sito LIPA un approfondimento delle letture della liturgia eucaristica domenicale o festiva.
El pasaje de la segunda lectura de la liturgia de hoy está tomado del contexto de la aceptación mutua de los cristianos. Pablo habla de los “fuertes” y los “débiles”. Los débiles en la fe son los que no pueden adherirse al pensamiento según Cristo. Así, la adhesión a Cristo es débil, porque uno se aferra a ciertos hábitos y prácticas religiosas y no da verdadera precedencia a la palabra de Cristo. Se trata, por ejemplo, de la alimentación, porque algunos no comen de todo, se limitan a las legumbres y excluyen la carne. Pero Cristo ha declarado o hecho puros todos los alimentos (cf. Mc 7,19).
Pedro relata: “Yo también oí una voz que me decía: “¡Valor, Pedro, mata y come!””. (Hechos 11:7). Como había animales prohibidos, se defiende: “Que no sea así, Señor, porque nada profano ni impuro ha entrado jamás en mi boca” (Hch 11,8). Pero la voz insistió: “Lo que Dios ha purificado, no lo llames profano” (Hch 11,9).
Sin embargo, no es tan fácil, porque el propio Pedro, por miedo a que sus hermanos le juzgaran -ya que comía cualquier alimento-, dejó de comportarse así.
Tanto es así que Pablo se enfrenta directamente a él “a cara descubierta porque estaba equivocado” (Gal 2,11).
Pero Pablo muestra una solución radical a este problema de las opiniones diferentes, que se convierten en motivo de enfrentamientos y juicios entre unos y otros y conducen así a verdaderas divisiones. ¿Cuál es su solución?
Que nadie vive para sí mismo y nadie muere para sí mismo, “porque si vivimos, vivimos para el Señor, y si morimos, morimos para el Señor” (Rom 14,8). Con esta afirmación, Pablo recuerda a los cristianos que por el bautismo hemos pasado a una vida nueva y que ya no vivimos como no bautizados. Nuestra vida es Cristo (cf. Col 3,4). “Consideraos muertos al pecado, pero vivos para Dios en Cristo Jesús” (Rom 6,11). También lo afirma en otro pasaje: “Y murió por todos, para que los que viven ya no vivan para sí, sino para aquel que murió y resucitó por ellos” (2 Co 5,15).
Nuestra vida es Cristo. Y no sólo eso. Cristo es también la razón de nuestra vida. La razón de la vida es Cristo mismo, que es su principio, su comienzo: por él tenemos la vida y hemos pasado a través de la muerte a una vida nueva. Por su don, este paso se realizó para nosotros en el Bautismo. El sentido de nuestra vida es Cristo, como el sentido de nuestra muerte es siempre Él. El paso de la muerte a la vida es el paso pascual (cf. Rm 6,3-7), pero la vida cristiana comienza más allá de este paso, comienza con la vida resucitada, con la resurrección bautismal y espera la resurrección final (cf. Flp 3,10-11).
Y en este mismo capítulo Pablo muestra todo lo absurdo que es estar atado a ciertos razonamientos y convicciones mentales. Todas estas cosas no son nada ante la vida en Cristo (cf. Flp 3,7-9). El enemigo de nuestra salvación, el demonio, intentará que nos centremos en algo para encontrar justificación para no entregarnos a la caridad hacia los demás. No se pueden ignorar las maquinaciones del diablo (cf. 2 Co 2,11). El problema será precisamente dar peso al pensamiento que mina nuestra pertenencia a Cristo y, por tanto, prevalece sobre nuestra pertenencia a Él. Pero la pertenencia a Cristo se expresa y se realiza en la caridad: “Como yo os he amado, amaos también los unos a los otros” (Jn 13,34).
La idea que pretende dominar nuestra pertenencia a Cristo evita precisamente esta caridad. No está en la naturaleza de la idea transmitir la vida, el amor. Pero, como vimos el domingo pasado, la pertenencia a Cristo se verifica por su amor, es decir, por el amor del Padre que habita en nosotros: “Para que el amor con que me has amado esté en ellos, y yo en ellos” (Jn 17, 26).
Como puede verse en tantos pasajes de sus cartas, Pablo es plenamente consciente de que el divisor, el diablo, intentará aislar algún pensamiento y convertirlo en omnicomprensivo, y así consigue inmediatamente provocar la división. “Os exhorto, pues, hermanos, por el nombre de nuestro Señor Jesucristo, a que seáis todos de un mismo sentir al hablar, para que no haya entre vosotros divisiones, sino que estéis en perfecta unión de pensamientos y sentimientos” (1 Cor 1,10).
Aislar la mente de la vida en Cristo, aislarla de la relación con Cristo y sacarla de Cristo es hacerla inmune a la comunión de las personas en Cristo. Mientras que los bautizados participan de la mente de Cristo: “Ahora tenemos la mente (nous) de Cristo” (1 Cor 2,16).
Hoy existe toda una cultura, que se ha extendido mucho en la Iglesia, dominada por esta tentación: hacer autónoma la razón (a menudo apoyada en una pasión) y clavarla en alguna idea, que en sí misma puede ser también un valor, para luego empezar a juzgarlo todo y a todos. No nos damos cuenta de que así traicionamos la vida de Cristo y declaramos, de hecho, que no tenemos su vida. Porque si los valores no se realizan en el camino de la caridad, es decir, de la misericordia, no tienen nada que ver con Cristo.
Qué útil sería hoy retomar las Centurias sobre la caridad de san Máximo Confesor, que muestran el engaño de un intelecto autónomo, separado de Dios. Pero, ojo, “separado de Dios” no significa que no piense en Dios, sino que no experimenta la pertenencia agápica, que no es expresión de amor.
“Un intelecto que se une a Dios y se entretiene con Él mediante la oración y el amor, se hace sabio, bueno, poderoso, amante de los hombres, misericordioso, sufrido: en resumen, lleva en sí casi todas las propiedades divinas” (San Máximo el Confesor).
Si nuestra mente pertenece a Cristo y es expresión de su vida en nosotros, aunque uno piense de modo distinto a los demás, esto no se convierte en motivo de juicio y desprecio de los demás, precisamente porque uno sigue estando bajo el señorío de Cristo muerto y resucitado. Y el señorío de Cristo es el del Cordero, es decir, el del amor y la comunión de los diversos.
No se puede pensar y sentir nada que prevalezca sobre Cristo, es decir, que esté fuera de la comunión de su Cuerpo. Eso sería un ídolo diabólico de autoafirmación. No digamos si se quiere afirmar un valor, que incluso pertenece a Cristo, y no se hace a la manera de Cristo. ¡Es absurdo! Todas las cosas que experimentamos, incluida la muerte, hablan de Cristo como nuestra verdad.
No se puede vivir el intelecto según la redención, según la vida del Espíritu Santo, si no está impregnado de amor, porque el intelecto sólo se realiza amando. Y el amor tiene su propio modo de realización, que es el triduo pascual.
SEMILLAS es una publicación del Centro Aletti disponible todos los viernes. Cada semana, además del audio de la homilía dominical, estará disponible en el sitio de LIPA un comentario a las lecturas de la Liturgia del Domingo, como así también a las lecturas de la semana.
Odlomek iz današnjega drugega berila je vzet iz konteksta medsebojnega sprejemanja kristjanov. Pavel govori o »močnih« in »slabotnih«. Slabotni v veri so tisti, ki ne zmorejo sprejeti Kristusovega načina mišljenja. Njihova pripadnost Kristusu je slabotna, saj se držijo določenih navad in religioznih praks ter ne zmorejo dati prednosti Kristusovi besedi. Gre, na primer, za jedi: nekateri ne jedo vsega, omejijo se na zelenjavo in izključijo meso. Toda Kristus je razglasil ali storil vse jedi za čiste (prim. Mr 7,19).
Peter pripoveduje: »Zaslišal sem tudi glas, ki mi je govoril: ›Vstani, Peter, zakolji in jej!‹« (Apd 11,7). Ker so bile prepovedane živali, se brani: »Ne, Gospod! Še nikdar ni v moja usta prišlo nič omadeževanega in nečistega« (Apd 11,8). Toda glas je vztrajal: »Kar je Bog očistil, tega ne imenuj nečisto!« (Apd 11,9).
Vendar ni tako preprosto, kajti Peter sam se je iz strahu pred brati, ki so ga sodili – ker je jedel vsako hrano –, nehal tako vesti.
Tako da se je Pavel neposredno soočil z njim in se mu »v obraz uprl, ker je bil vreden obsojanja« (Gal 2,11).
Pavel pokaže radikalno rešitev tega problema različnih mnenj, ki so postala povod za nesoglasja in medsebojna obsojanja ter so vodila v resnične delitve. Kakšna je njegova rešitev?
Ta, da nihče ne živi zase in ne umira zase, »če namreč živimo, živimo za Gospoda; in če umiramo, umiramo za Gospoda« (Rim 14,8). S to izjavo Pavel spomni kristjane, da smo s krstom prešli v novo življenje in da ne živimo več kot nekrščeni. Naše življenje je Kristus (prim. Kol 3,4). »Mislite, da ste mrtvi za greh, a da živite za Boga, v Kristusu Jezusu« (Rim 6,11). Še v enem odlomku govori o tem: »Za vse pa je umrl zato, da tisti, ki živijo, ne bi živeli več zase, ampak za tistega, ki je zanje umrl in bil obujen« (2 Kor 5,15).
Naše življenje je Kristus. In ne samo to. Kristus je tudi razlog našega življenja. Razlog življenja je Kristus. On je njegov začetek, njegov izvor: delo njegovih rok smo in smo prešli skozi smrt ter vstopili v novo življenje. Prehod, ki se je za nas zgodil pri krstu, je njegov dar. Smisel našega življenja je Kristus, in tudi smisel naše smrti je on. Prehod iz smrti v življenje je velikonočni prehod (prim. Rim 6,3-7). Toda krščansko življenje se začne onkraj tega prehoda, začne se z vstalim življenjem, s krstnim vstajenjem in upanjem na dokončno vstajenje (prim. Flp 3,10-11).
In prav v tem poglavju Pavel pokaže ves nesmisel tega, da smo navezani na določena razmišljanja in miselna prepričanja. Vse to je nič v primerjavi z življenjem v Kristusu (prim. Flp 3,7-9). Sovražnik našega odrešenja, hudič, nas hoče osredotočiti na nekaj, da bi našli opravičilo in se ne predali ljubezni do bližnjega. Ne moremo se ne meniti za hudičeve spletke (prim. 2 Kor 2,11). On hoče, da bi posvečali pozornost misli, ki spodkopava našo pripadnost Kristusu in prevlada nad našo pripadnostjo Njemu. Toda pripadnost Kristusu se izrazi in uresniči v ljubezni: »Kakor sem vas jaz ljubil, tako se tudi vi ljubite med seboj!« (Jn 13,34).
Ideja, ki skuša prevladati nad našo pripadnostjo Kristusu, se izogiba prav tej ljubezni. Ni v naravi ideje, da bi posredovala življenje ali ljubezen. Toda, kot smo videli preteklo nedeljo, se pripadnost Kristusu preverja po njegovi ljubezni, oziroma po Očetovi ljubezni, ki živi v nas: »Da bo ljubezen, s katero si me ljubil, v njih in bom jaz v njih« (Jn 17,26).
Kot vidimo v več odlomkih Pavlovih pisem, se on živo zaveda, da hoče ločitelj, hudič, da bi se usmerili v eno samo misel, ločeno od drugih, da bi se ukvarjali samo z njo. Na ta način mu takoj uspe ustvariti delitev. »Bratje, rotim vas v imenu našega Gospoda Jezusa Kristusa: vsi govorite isto in med vami naj ne bo razprtij. Med seboj se dopolnjujte v istem umu in istem hotenju« (1 Kor 1,10).
Izločiti um iz življenja v Kristusu, iz odnosa s Kristusom, povleči ga iz Kristusa, pomeni storiti ga nedovzetnega za občestvo oseb v Kristusu. Toda krščeni so udeleženi pri Kristusovem umu: »Mi pa imamo Kristusov um (nous)« (1 Kor 2,16).
Danes se je v Cerkvi zelo razširila kultura, ki jo obvladuje ta skušnjava: narediti razum neodvisen (pogosto okrepljen s strastjo) in ga pritrditi na kakšno idejo, ki je sama po sebi lahko tudi vrednota, toda potem soditi vse in vsakogar. Vendar se ne zavedamo, da na tak način izdamo Kristusovo življenje in v resnici pokažemo, da nimamo njegovega življenja. Če se vrednote ne uresničijo na način ljubezni, to je usmiljenja, nimajo nič skupnega s Kristusom.
Kako koristno bi bilo danes vzeti v roke Stotice o ljubezni svetega Maksima Spoznavalca, ki pokažejo prevaro neodvisnega razuma, ločenega od Boga. Vendar pa »ločen od Boga« ne pomeni, da ne misli na Boga, ampak da ne živi v ljubeči pripadnosti, da ni izraz ljubezni.
»Um, ki je združen z Bogom in se zadržuje z njim v molitvi in ljubezni, postane moder, dober, močan, ljubitelj ljudi, usmiljen, prizanesljiv: skratka, v sebi ima skoraj vse božanske lastnosti« (sveti Maksim Izpovedovalec).
Če naš um pripada Kristusu in je izraz njegovega življenja v nas, tudi če kdo razmišlja drugače kot drugi, to ne postane razlog za obsojanje in zaničevanje drugih, saj je kljub temu človek pod gospostvom Kristusa, ki je umrl in vstal. Kristusovo gospodovanje pa je gospodovanje Jagnjeta, to je ljubezni in občestva različnih.
Ne moremo misliti ali čutiti nečesa, kar bi prevladalo nad Kristusom, to je, kar bi bilo zunaj občestva njegovega Telesa. To bi bil satanski malik uveljavljanja samega sebe. Kaj šele, če bi nekdo hotel uveljavljati vrednoto, ki celo pripada Kristusu, pa tega ne bi storil na Kristusov način. To je absurdno! Vse, kar živimo, vključno s smrtjo, govori o Kristusu kot naši resnici.
Ne moremo razmišljati v skladu z odrešenjem, v skladu z življenjem po Svetem Duhu, če naš um ni prepojen z ljubeznijo, saj se uresničuje le preko ljubezni. Ljubezen pa ima svojo pot odrešenja, ki je velikonočno tridnevje.
SEMENA je rubrika centra Aletti, ki je na voljo vsak petek ali soboto (v italijanščini že v petek). Vsak teden bo na spletni strani LIPE poleg nedeljske homilije v zvočni obliki (v italijanščini) na voljo tudi poglobitev Božje besede nedeljske ali praznične svete maše.
Odlomak iz današnjeg drugog čitanja preuzet je iz konteksta uzajamnog prihvaćanja kršćana. Pavao govori o „jakima“ i „slabima“. Slabi u vjeri su oni koji se ne uspijevaju prihvatiti Kristov način razmišljanja. Stoga je njihova pripadnost Kristu slaba, jer drže do određenih navika i religioznih običaja a ne uspijevaju dati stvarnu prednost Kristovoj riječi. Radi se tu, primjerice, o jelima, jer neki ne jedu sve, ograničavaju se na povrće te isključuju meso. No Krist je proglasio ili učinio sva jela čistima (usp. Mk 7,19).
Petar pripovijeda: „Začuh i glas koji mi govoraše: ‘Ustaj, Petre! Kolji i jedi!’“ (Dj 11,7). Budući da su postojale zabranjene životinje, on se brani: „Nipošto, Gospodine! Ta nikad mi još ništa okaljano ili nečisto ne uđe u usta“ (Dj 11, 8). No glas je inzistirao: „Što Bog očisti, ti ne zovi nečistim“ (Dj 11, 9).
No to nije tako jednostavno, jer se sam Petar, iz straha od braće koja su ga osuđivala – budući da je jeo svaku hranu – prestao ponašati tako.
Dotle da mu se Pavao direktno u lice usprotivio jer je zavrijedio osudu (usp. Gal 2, 11).
No Pavao pokazuje radikalno rješenje ovog problema različitih mišljenja, koja su postala uzrokom neslaganja i međusobnih osuda te stoga dovode do pravih pravcatih podjela. Koje je njegovo rješenje?
Da nitko sebi ne živi i da nitko sebi ne umre, „doista, ako živimo, Gospodinu živimo, i ako umiremo, Gospodinu umiremo. Živimo li dakle ili umiremo – Gospodinovi smo“ (Rim 14, 8). Tom izjavom Pavao podsjeća kršćane da smo krštenjem prešli u novi život i da više ne živimo kao nekršteni. Naš život je Krist (usp. Kol 3,4). „Tako i vi: smatrajte sebe mrtvima grijehu, a živima Bogu u Kristu Isusu!“ (Rim 6, 11). On o tome govori i u drugom odlomku: „i za sve umrije da oni koji žive ne žive više sebi, nego onomu koji za njih umrije i uskrsnu“ (2 Kor 5, 15).
Naš život je Krist. I ne samo to. Krist je također razlog našega življenja. Razlog života je sam Krist, koji je njegov početak, njegov iskon: po djelu njegovih ruku mi imamo život te smo prošli kroz smrt, ulazeći u novi život. Prijelaz koji se za nas dogodio na krštenju njegov je dar. Smisao našeg života je Krist, a on je uvijek i smisao naše smrti. Prijelaz iz smrti u život jest pashalni prijelaz (usp. Rim 6,3-7), ali kršćanski život počinje izvan toga prijelaza, otpočinje s uskrslim životom, s krsnim uskrsnućem i nadom u konačno uskrsnuće (usp. Fil 3,10-11).
I upravo u ovom poglavlju Pavao pokazuje svu apsurdnost navezanosti na određena razmišljanja i izvjesna mentalna uvjerenja. Sve je to ništa u usporedbi sa životom u Kristu (usp. Fil 3,7-9). Neprijatelj našeg spasenja, đavao, želi nas usredotočiti na nešto kako bismo našli opravdanje da se ne prepustimo ljubavi prema bližnjima. Ne možemo zanemariti vražje spletke (usp. 2 Kor 2, 11). On želi da obratimo pozornost na misao koja potkopava našu pripadnost Kristu te prevladava nad našom pripadnošću Njemu. No pripadnost Kristu izražava se i ostvaruje u ljubavi: „kao što sam ja ljubio vas tako i vi ljubite jedni druge“ (Iv 13, 34).
Ideja koja nastoji prevladati nad našom pripadnošću Kristu izbjegava upravo tu ljubav. Nije u naravi ideje da prenosi život ili ljubav. No, kao što smo vidjeli prošle nedjelje, pripadnost Kristu potvrđuje se njegovom ljubavlju, odnosno Očevom ljubavlju koja prebiva u nama: „da ljubav kojom si ti mene ljubio bude u njima – i ja u njima“ (Iv 17, 26).
Kao što se vidi u mnogim odlomcima Pavlovih poslanica, on je itekako svjestan da će djelitelj, đavao, pokušati izdvojiti neku misao i dovesti do toga da se bavimo samo s njom. Na taj način odmah uspijeva stvoriti podjelu. „Zaklinjem vas, braćo, imenom Gospodina našega Isusa Krista: svi budite iste misli; neka ne bude među vama razdora, nego budite savršeno istog osjećanja i istog mišljenja“ (1 Kor 1, 10).
Izolirati um od života u Kristu, izolirati ga od odnosa s Kristom i izvući ga izvan Krista znači učiniti ga nepropusnim za zajedništvo osoba u Kristu. Krštenici pak sudjeluju u Kristovu umu: „A mi imamo um Kristov“ (1 Kor 2, 16).
Danas se u Crkvi uvelike proširila kultura kojom dominira ova kušnja: osamostaliti razum (često poduprt strašću) i prikovati ga za neku ideju, koja sama po sebi također može biti vrijednost, a onda početi suditi sve i svakoga. Ali ne shvaćamo da na taj način izdajemo Kristov život i zapravo izjavljujemo da nemamo njegov život. Ako se vrijednosti, naime, ne ostvaruju na način ljubavi, to jest milosrđa, nemaju nikakve veze s Kristom.
Koliko bi samo danas bilo korisno ponovno uzeti Centurije o ljubavi svetog Maksima Ispovjedaoca, koje pokazuju obmanu neovisnog uma, odvojenog od Boga. Međutim, „odvojen od Boga“ ne znači da ne misli na Boga, već da ne živi agapsku pripadnost, da nije izraz ljubavi.
„Um koji je sjedinjen s Bogom i zadržava se s njim u molitvi i ljubavi, postaje mudar, dobar, moćan, čovjekoljubiv, milosrdan, širokogrudan: ukratko, ima u sebi gotovo sva božanska svojstva“ (sveti Maksim Ispovjedalac).
Ako naš um pripada Kristu i izraz je njegova života u nama, čak i ako netko misli nešto drugačije od drugih, to ne postaje razlog za osudu i prezir drugih, jer je ipak pod gospodstvom Krista, koji je umro i uskrsnuo. A Kristovo gospodovanje je gospodovanje Jaganjca, to jest ljubavi i zajedništva onih koji su različiti.
Ne može se misliti i osjećati ništa što bi prevladalo nad Kristom, to jest što bi bilo izvan zajedništva njegova Tijela. To bi bio sotonistički idol samopotvrđivanja. Zamislimo nekoga tko želi afirmirati neku vrijednost, koja čak pripada Kristu, a da to ne čini na Kristov način. To je apsurdno! Sve što živimo, uključujući smrt, govori o Kristu kao našoj istini.
Ne možemo živjeti u skladu sa otkupljenjem, u skladu sa življenjem po Duhu Svetome, ako naš um nije prožet ljubavlju, jer se on jedino kroz ljubav ostvaruje. A ljubav ima svoj put do ostvarenja, koji je pashalno trodnevlje.
SJEMENJA je rubrika Centra Aletti dostupna svakoga petka. Svakoga tjedna, osim nedjeljne propovijedi u audio obliku, bit će dostupno na web stranici LIPA produbljivanje nedjeljnih ili blagdanskih čitanja euharistijske liturgije
Fragment drugiego czytania dzisiejszej liturgii pochodzi z kontekstu wzajemnego przyjęcia się przez chrześcijan. Paweł mówi o “mocnych” i “słabych”. Słabi w wierze są ci, którzy nie potrafią przylgnąć do myślenia według Chrystusa. Tak więc przylgnięcie do Chrystusa jest słabe, ponieważ ktoś trzyma się pewnych nawyków i praktyk religijnych i nie daje prawdziwego pierwszeństwa słowu Chrystusa. Jest to na przykład kwestia jedzenia, ponieważ niektórzy nie jedzą wszystkiego, ograniczają się do roślin strączkowych i wykluczają mięso. Ale Chrystus ogłosił lub uczynił wszystkie pokarmy czystymi (por. Mk 7,19).
Piotr opowiada: “Usłyszałem też głos, który mówił do mnie: Zabijaj, Piotrze, i jedz!”(Dz 11,7). Ponieważ były tam zakazane zwierzęta, bronił się: “O nie, Panie, bo nigdy nie wziąłem do ust niczego skażonego lub nieczystego” (Dz 11,8). Ale głos nalegał: “Tego, co Bóg oczyścił, nie nazywaj nieczystym” (Dz 11,9).
Jednak nie jest to takie proste, ponieważ sam Piotr, w obawie przed osądzeniem przez braci – ponieważ jadł jakiekolwiek jedzenie – przestał się zachowywać w ten sposób.
Do tego stopnia, że Paweł konfrontuje się z nim bezpośrednio “z otwartą twarzą, ponieważ się mylił” (por. Ga 2,11).
Paweł pokazuje radykalne rozwiązanie tego problemu różnych opinii, które stają się podstawą do ścierania się i wzajemnego osądzania, a tym samym prowadzą do prawdziwych podziałów. Jakie jest jego rozwiązanie?
Takie, że nikt nie żyje dla siebie i nikt nie umiera dla siebie, “bo jeśli żyjemy, żyjemy dla Pana, a jeśli umieramy, umieramy dla Pana” (Rz 14,8). Tym stwierdzeniem Paweł przypomina chrześcijanom, że przez chrzest przeszliśmy do nowego życia i że nie żyjemy już jako nieochrzczeni. Naszym życiem jest Chrystus (por. Kol 3,4). “Tak i wy rozumiejcie, że umarliście dla grzechu, żyjecie zaś dla Boga w Chrystusie Jezusie” (Rz 6,11). Stwierdza to również w innym fragmencie: “I umarł za wszystkich, aby ci, którzy żyją, już nie żyli dla siebie, lecz dla Tego, który za nich umarł i zmartwychwstał” (2 Kor 5,15).
Naszym życiem jest Chrystus. Ale nie tylko. Chrystus jest również powodem naszego życia. Motywem życia jest sam Chrystus, który jest jego początkiem, jego zasadą: przez Niego mamy życie i przeszliśmy przez śmierć do nowego życia. Dzięki Jego darowi to przejście dokonało się dla nas w chrzcie. Sensem naszego życia jest Chrystus, tak jak sensem naszej śmierci jest zawsze On. Przejście ze śmierci do życia jest przejściem paschalnym (por. Rz 6, 3-7), ale życie chrześcijańskie zaczyna się poza tym przejściem, zaczyna się od życia zmartwychwstałego, od zmartwychwstania chrzcielnego i nadziei na ostateczne zmartwychwstanie (por. Flp 3, 10-11).
W tym właśnie rozdziale Paweł pokazuje absurdalność przywiązania do pewnych rozumowań i przekonań umysłowych. Wszystko to jest niczym wobec życia w Chrystusie (por. Flp 3, 7-9). Wróg naszego zbawienia, diabeł, będzie próbował zmusić nas do skupienia się na czymś, aby znaleźć usprawiedliwienie dla braku miłosierdzia wobec innych. Nie można ignorować machinacji diabła (por. 2 Kor 2,11). Problemem będzie właśnie nadanie wagi myśli, która podważa naszą przynależność do Chrystusa, a tym samym przeważa nad naszą przynależność do Niego. A przynależność do Chrystusa wyraża się i realizuje w miłości. „Miłujcie się wzajemnie tak, jak Ja was umiłowałem” (por. J 13,34).
Idea, która stara się zdominować naszą przynależność do Chrystusa, unika właśnie tej miłości. W naturze idei nie leży przekazywanie życia czy miłości. Ale, jak widzieliśmy w ubiegłą niedzielę, przynależność do Chrystusa jest weryfikowana przez Jego miłość, to znaczy miłość Ojca, który nas zamieszkuje: “Aby miłość, którą Ty Mnie umiłowałeś, w nich była, a Ja w nich” (J 17, 26).
Jak widać w wielu fragmentach jego listów, Paweł jest w pełni świadomy, że diabeł, który dzieli, będzie próbował wyodrębnić jakąś myśl i uczynić ją wszechogarniającą, i wtedy natychmiast uda mu się doprowadzić do podziału. “A przeto upominam was, bracia, w imię Pana naszego Jezusa Chrystusa, abyście zgodni, i by nie było wśród rozłamów; abyście byli jednego ducha i jednej myśli” (1 Kor 1,10).
Odizolowanie umysłu od życia w Chrystusie, od relacji z Chrystusem i wyłączenie go z Chrystusa oznacza uczynienie go odpornym na komunię osób w Chrystusie. Podczas gdy ochrzczeni uczestniczą w umyśle Chrystusa: “Teraz mamy umysł (nous) Chrystusa” (por. 1 Kor 2,16).
Dzisiaj istnieje cała kultura, bardzo rozpowszechniona w Kościele, która jest zdominowana przez tę pokusę: uczynić rozum autonomicznym (często wspieranym przez pasję) i przypiąć go do jakiejś idei, która sama w sobie może być również wartością, a następnie zacząć osądzać wszystko i wszystkich. Nie zdajemy sobie sprawy, że w ten sposób zdradzamy życie Chrystusa i w rzeczywistości deklarujemy, że nie mamy Jego życia. Jeśli wartości nie są realizowane na drodze miłości, tj. miłosierdzia, nie mają nic wspólnego z Chrystusem.
Jak byłoby dziś użyteczne powrócić do pism Maksyma Wyznawcy („Myśli o miłości”), które ukazują oszustwo autonomicznego intelektu, oddzielonego od Boga. Ale, uwaga, “oddzielony od Boga” nie oznacza, że nie myśli o Bogu, ale że nie doświadcza agapicznej przynależności, że nie jest wyrazem miłości.
“Intelekt, który jest zjednoczony z Bogiem i łączy się z Nim poprzez modlitwę i miłość, staje się mądry, dobry, potężny, kochający ludzi, miłosierny, cierpliwy: krótko mówiąc, nosi w sobie prawie wszystkie boskie właściwości” (św. Maksym Wyznawca).
Jeśli nasz umysł przynależy do Chrystusa i jest wyrażeniem Jego życia w nas, nawet jeśli ktoś myśli inaczej niż myślą inni, ta różnica nie staje się motywem oceny i pogardy innymi, właśnie dlatego, że jakkolwiek pozostaje pod panowaniem Chrystusa umarłego i zmartwychwstałego. A panowanie Chrystusa jest panowaniem Baranka, to znaczy miłością i komunią różnych.
Nie można myśleć i czuć niczego, co góruje nad Chrystusem, to znaczy, co znajduje się poza komunią Jego Ciała. Byłby to diabelski bożek samozadowolenia. Nie mówiąc już o tym, że ktoś chce potwierdzić jakąś wartość, która nawet należy do Chrystusa, a nie czyni tego na sposób Chrystusa. To absurd! Wszystkie rzeczy, których doświadczamy, w tym śmierć, mówią o Chrystusie jako naszej prawdzie.
Nie można żyć intelektem zgodnie z odkupieniem, zgodnie z życiem Ducha Świętego, jeśli nie jest on przepojony miłością, ponieważ intelekt realizuje się tylko poprzez miłość. A miłość posiada swój własny sposób realizacji, którym jest triduum paschalne.
ZIARNA są rubryką Centro Aletti udostępnianą każdego piątku. Każdego tygodnia, oprócz homilii niedzielnej w formie audio, na stronie LIPA będzie do dyspozycji pogłębienie czytań liturgicznych z eucharystii niedzielnej bądź świątecznej
